شوراهای اسلامی شهروروستا بعنوان ابزارمشارکت عمومی ومرجعی برای حل مشکلات محلی ودرواقع یک پارلمان کوچک درهمه روستاها وشهرها محسوب می گردند.این نهاد مهم هم اکنون تجربیات چند دوره فعالیت مستمر وپویا را در پرونده خود دارد .چگونگی وماهیت عملکردگذشته وچالش های پیش روی آنان از موضوعاتی است که نیاز به بحث وبررسی ونقدوتحلیل گسترده وجامعی می باشد. برخی ازمهمترین آسیب ها وچالش های شوراها(بانگاهی نظری وعملی بر عملکردسالهای اخیر ) عبارتند از:
- سیاست زدگی
- خلاءهای قانونی وضعف وابهام درقوانین ومقررات
- عدم توجه به جایگاه خطیرشوراهای انتصابی(شوراهای بخش،شهرستان،استان وعالی استانها)
- موازی کاری وتداخل وظایف با سازمانهای دیگر
- عدم تعامل مناسب با نهادها و سازمانهای دولتی
- نظارت ضعیف وغیرموثربرعملکردشوراها
- عدم تبیین وظایف شهرداران ودهیاران وچگونگی ارتباط با شوراها
- بها ندادن به أمرآموزش وپژوهش وافزایش اطلاعات وآگاهی های اعضای شوراها
- کمبود منابع مالی،چالش منابع ناپایدار و عدم نظارت کامل بر هزینه ها
- تعصبات فکری،گروهی وقومی وعدم توجه به أصول وضوابط قانونی ورفتاری
آسیب های مذکور عمدتاً ریشه در فرهنگ سیاسی،ساختاراجرایی،قوانین ومقررات ونوپابودن شوراها در ایران داردواین چالش ها ومشکلات به صورت درون نهادی وبرون نهادی بوده وباعث ناکارآمدی نهاد محلی وشوراها در کشور شده است.
یکی از مشکلات شوراها در سالهای اخیر سیاسی کاری وباندبازی های حزبی بوده که تبعات منفی زیادی در سطح جامعه داشته است.دلایل مختلفی برای سیاسی شدن شوراها وجود دارد که می توان به مشکلات قانون وساختاری درکشور،فقدان فرهنگ مشارکت وکارجمعی،نبودتشخص واستقلال فردی،عدم نگرش تخصصی وعلمی ونبود کارشناسان آکاه دربرخی شوراهاوضعف مکانیزم های نظارتی برشوراها اشاره نمود.
مسلم ومبرهن است که شوراها نقش بسزایی در نظارت،قانونگذاری،توسعه وآبادانی و....دارند ومی توان براین باوربود که استفاده بهینه ازاختیارات وکاربست مدبرانه آنها می تواند منشأ آثار مثبت بی شماری در امورعمرانی ورفاه شهری وروستایی گردد.
اما به نظرمی رسد شیوه مطلوب وموثرجهت رسیدن به اهداف وآرمانهای شوراهای محلی ،آسیب شناسی صحیح وعلمی وبررسی چالش های کنونی است تا نقاط قوت وضعف موجود شناسایی وراه برای فعالیت بهترومفیدتر هموارگردد.
برشوراهاضروری است بالحاظ تجربه سالهای گذشته وآسیب شناسی از عملکرددوره های مختلف،اثربخشی وپویایی وحرکت درروندمنطقی ومسوولیت پذیررا هموارنمایند تا شاهد چشم انداز مطلوب وروشن در دهه پیشرفت وعدالت باشیم.
