به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ " جنبش دانشجویی در ایران " کتابی است به قلم شهریار زرشناس؛ که مشتمل بر یک مقدمه، نه بخش و دو پیوست می باشد.
مباحث کتاب با ارائه گزارشی مختصر از مختصات و ویژگی های نظام آموزش مدرن در غرب و صورت وارداتی آن در ایران آغاز؛ و پس از آن به بررسی ادوار جنبش دانشجویی در ایران پرداخته می شود.
فصل اول کتاب در مورد نحوه تاسیس دانشگاه در ایران و اهداف شوم این کار که چیزی جز حرکت در مسیر فضاسازی برای القای باورهای غربی و غرب زده و دین زدایی و معنویت گریزی و پرورش افرادی مقلّد و مرعوب نسبت به تمدن غرب نبود، می باشد.
بعد از مطالعه این فصل و با تکمیل شدن اطلاعات و مشاهده وضعیت امروز جامعه دانشگاهی که بستر و جایگاه مناسبی برای پرورش خلاقیت و شکوفایی ظرفیت های علمی موجود در جامعه ایرانی و فرهنگ اسلامی گردیده و همچنین محیطی است برای رشد معنوی و اخلاقی و تقویت هویت ملی و کوشش در مسیر استحکام استقلال فرهنگی و سیاسی؛ و با نگاهی صحیح به فضای دانشگاه ها و فعالیت های جنبش دانشجویی به عنوان یک نیروی پرتحرک اجتماعی – سیاسی؛ ناخودآگاه این جمله به ذهن متبادر می شود که: عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد!
فصل دوم، مروری کوتاه بر جنبش دانشجویی ایران است که در آن مجددا به اساس و اهداف شکل گیری نهاد دانشگاه و نظام آموزش عالی در عصر پهلوی و پروسه آموزش دانشگاهی و کارکردهای آن می پردازد.
فصل سوم، در مورد ادوار جنبش دانشجویی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و ویژگی ها و اتفاقات رخ داده در هر مقطع می باشد.
در فصل های بعدی کتاب، به ویژگی های کلی دوره های اول و دوم جنبش دانشجویی ایران، ویژگی های عمومی دوره دوم، کودتای 28 مرداد و رکود و انفعال موقت جنبش دانشجویی، حماسه 15 خرداد و دهه سیاه انقلاب سفید، ویژگی های جنبش دانشجویی در نیمه اول دهه پنجاه و در فصل آخر، در مورد نقطه اوج؛ دوره پنجم جنبش دانشجویی صحبت می شود.
در بخشی از این فصل آمده است:
"در 13 آبان 58 با تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ایران، بخش پیشرو مسلمان و پیرو اسلام فقاهتی جنبش دانشجویی کلید ورود نهضت انقلابی به فاز دوم حیات و حرکت خود، یعنی مبارزه آشکار و صریح و تمام عیار با امپریالیزم آمریکا را زده و به عنوان موتور محرک حرکت در مسیری تکاملی عمل می نماید."
پس از پایان این فصل و در انتهای کتاب، دو پیوست نیز موجود می باشد.
یکی با موضوع "سخنی با جنبش دانشجویی ایران" که صحبتی است در خصوص جنبش دانشجویی، ضروری ترین نیاز و خدمتی که می توان به این جنبش ارائه کرد و نکات مهمی که جنبش دانشجویی باید به آن توجه داشته باشد.
و پیوست دیگر؛ "سیری گذرا در تاریخ جنبش دانشجویی" که خلاصه ای از مباحث مطرح شده در کتاب است.
نویسنده در بخشی از این کتاب می نویسد: «در اوضاع کنونی کشور برخی جریان‌های التقاطی یا مروج شبه‌مدرنیسم نهان روشانه این‌گونه هدف‌گذاری کرده‌اند که اولاًَ جنبش دانشجویی را از اهدف مهم آرمانی و استراتژیک خود یعنی تحقق عدالت اجتماعی دور کرده و ثانیاً از جنبش دانشجویی به عنوان رقیب یا اهرم فشاری برای حرکت هویت‌بخش دینی جامعه بهره می‌گیرند. این خطر بزرگی است که برخی شئون و بخش‌های پیکره جنبش دانشجویی را تهدید می‌کند و طریق مقابله با آن فقط از کانال هوشیاری و درک خودآگاهانه قشر دانشجو و جنبش دانشجویی از موقعیت و جایگاه تاریخی خود ممکن می‌گردد.نکات مهم در خصوص جنبش دانشجویی در ایران همانا تأکید ورزیدن بر دو عنصر برجسته کردن گفتمان عدالت‌طلبانه و عمل کردن ذیل هژمونی انقلاب دینی و روحانیت تحقق می‌یابد. به دلیل جوهر دینی انقلاب، جنبش دانشجویی به عنوان یک اهرم و بازوی مهم اجرایی و عملیاتی حرکت فراگیر دینی جامعه نقش بازی می‌کند. بنابراین اتمسفر هژمونیک جنبش دانشجویی در ایران امروز جز از متن و بطن روح اسلامی انقلاب نمی‌تواند برخاسته باشد و گفتمان عدالت‌طلبانه جنبش دانشجویی نیز باطن آرمان‌ها و اندیشه‌های خود را نه در شعارها و ایدئولوژی‌های عصر روشنگری و سکولار آن‌ها، که در چشم‌انداز فراخ و معنوی تفکر اسلامی جست‌وجو می‌نماید.»
و اما صحبت پایانی:
" به هرحال دانشجویان عزیز باید هوشیاری به خرج داده و ضمن افزودن بر عمق بینش تئوریک و سیاسی خود و درک شرایط حساس کشور و نیز پندگیری از مجموعه تحولات جنبش دانشجویی در قریب هفتاد سال عمر آن، مجراهای اصلاح گرانه و عقلایی و متناسب برای بیان خواسته های خود به گونه ای که موجب تضعیف نظام و انقلاب نگردد؛ را یافته و بویژه در شرایط کنونی کوشش نمایند تا به وظیفه و ماموریت مهم خود که ایفای نقش تعیین کننده در روند جنبش نرم افزاری عملی کشور و کمک به تدوین یک منظومه فکری انتقادی نسبت به ماهیت غرب مدرن و سکولاریسم شبه مدرن و نیز بسترسازی برای جهش اعتلایی کشور از مرداب غرب زدگی شبه مدرن به فرماسیون انقلابی – اسلامی تعالی بخش و نیز شرکت فعال در جهاد عمومی برای مبارزه با مفاسد اقتصادی و فقر و فساد و تبعیض و تحقق عدالت اجتماعی می باشد عمل نمایند."
دفتر نشر معارف؛ تابستان 93 چاپ اول کتاب "جنبش دانشجویی در ایران" را با قیمت 2500 تومان منتشر کرده است.
دکتر زرشناس آثار دیگری همچون: مبانی نظری غرب مدرن، واژه نامه فرهنگی سیاسی، تکنوکراسی و انقلاب، نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران، توسعه، سیری انتقادی در آراء داریوش شایگان، نیمه پنهان آمریکا و... را نیز تالیف نموده که توسط نشر معارف به چاپ رسیده است.
