خبرنامه دانشجویان ایران: طراحان و بازیسازان بازیهای رایانهای همیشه به دنبال آن هستند تا بازیهای با گرافیک بالاتر و شبیهتر به واقعیت طراحی کنند. از ابتدای ساخت بازیهای رایانهای، این مسئله یکی از مؤلفههای مهم در این بازیها به شمار میرفت و طراحان سعی میکردند با استفاده از روشهای مختلف فضا و گرافیک دنیای بازی را هرچه بیشتر به واقعیت نزدیک کنند. در ابتدا به خاطر ضعیف بودن سختافزارها و نبود موتورهای بازی قدرتمند، بازیها گرافیک بالایی نداشتند و در حد عکس های پیکسلی بودند. برخی طراحان برای رفع این مشکل و بهتر شدن گرافیک از عکس های گرفته شده از محیطهای طبیعی و یا محیط داخلی خانهها استفاده میکردند تا حداقل منظره بازی دارای گرافیک بهتری باشد و حس واقعی بودن بازی بیشتر به مخاطب انتقال داده شود. این مسئله تا مدتها ادامه داشت تا اینکه علم موتورهای بازی وارد این صنعت شد و طراحان موفق شدند تا محیطهای مجازی با گرافیک شبیه به واقعیت طراحی کنند. اما این پیشرفت تا به اینجا ختم نشد و طراحان باز هم به دنبال واقعیتر شدن بازیهای خودشان بودند.
به گزارش خبرنگار فناوری اطلاعات «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ طراحان برای واقعیتر شدن بازیهایشان سیستمی به نام «واقعیت مجازی» را مورد استفاده قرار دادند. واقعیت مجازی، یک محیط شبیهسازی شده رایانهای است که میتواند حضور فیزیکی انسان را در جهانمصنوعی شبیهسازی کند. در واقعیت مجازی، کاربران با قرار دادن عینکهای مخصوص وارد محیطی تمام مجازی میشوند به این شکل که آنها تصور میکنند در محیطی همانند صحرا هستند.
واقعیت مجازی به کمک این عینک باعث میشود که کاربر دیگر محیط اطرافش را نبیند و فقط همان محیطی را ببیند که واقعیت مجازی تعیین میکند. کاربران با حرکت کردن و تکان دادن سرودستانشان میتوانند در محیط حرکت کنند و به بازی بپردازند. واقعیت مجازی امکانات بسیاری را علاوه بر بوجود آوردن محیطی طبیعی برای بازیهای رایانهای به ارمغان آورد. به طور مثال از این تکنولوژی برای شبیهسازی پرواز یک هواپیما و آموزش خلبانان جنگی و مسافری نیز استفاده میشود. کاربران به کمک این تکنولوژی میتوانند خود را درون محیط بازیها حس کنند و تجربه نزدیکتری نسبت به وقایعی که در بازی اتفاق میافتند، داشته باشند. اما پیشرفت باز هم به واقعیت مجازی خاتمه پیدا نکرد و سیستم جدیدتری در کنار واقعیت مجازی شکل گرفت. این تکنولوژی جدیدتر «واقعیت افزوده» نام دارد. این تکنولوژی از روی واقعیت مجازی ساخته شده اما در این تکنولوژی بر خلاف قبلی، کاربران خودشان را در محیط واقعی میبینند و تکنولوژی، تغییرات را در همین واقعیت اجرا میکند.
این تکنولوژی به این صورت عمل میکند که کاربر با قرار دادن عینک مخصوصی میتواند محیط اطرافش را همانطور که هست ببیند. حال تکنولوژی میتواند این محیط را به شکل دلخواه تغییر دهد به طور مثال میتواند موجودی را در نزدیکی کاربر به نمایش درآورد و کاربر میتواند با دست زدن به آن باعث عکسالعمل نشان دادن این موجود بشود. در واقع، تکنولوژی واقعیت افزوده، محیط اطراف کاربران را به شکلی جدید و تغییر یافته برای آنها به نمایش درمیآورد و باعث میشود آنها در همان محیط خانهشان با موجودات خیالی و یا حتی ترسناک روبرو شوند.
اولین نمونه موفق از بازیهای واقعیت مجازی که توانست نظر کاربران زیادی را به خود جلب کند سیستم «استم» ساخت شرکت اسرائیلی «سیک سنس» است. این سیستم به کاربرانش این امکان را میدهد که به طور کامل در محیط بازی رایانهای قرار بگیرند و با داشتن کنترلگرهای مخصوص بتوانند در این محیط کاملاً مجازی به بازی بپردازند. این سیستم به موازات قدرت گرفتن تکنولوژی واقعیت افزوده شکل گرفت به همین دلیل به راحتی میتوانست با تکنولوژی واقعیت افزوده همگونسازی شود. استم به کمک تبلیغات گسترده و حمایتهای مالی مختلف توانست محبوبیت و شهرت خوبی بدست آورد. اما این سیستم به تنهایی نمیتوانست به این قدرت برسد و در این راه تکنولوژی واقعیت افزوه به کمک آن آمد.
چیزی که باعث شد استم طرفداران بسیاری پیدا کند تکنولوژی «آکولوس ریفت» بود. آکولوس ریفت یک عینک مخصوص است که با تکنولوژیهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده همخوانی دارد و براساس آنها ساخته شده است. «پالمر لاکی» طراح و ایدهپرداز این تکنولوژی است. لاکی به خاطر ساخت عینکهای سه بعدی بسیار به مرد عینکهای سه بعدی شهرت پیدا کرده است. لاکی، ریفت را به منظور ساخت عنیکی ارزان و در عین حال قدرتمند طراحی کرد که کاربران بازیهای رایانهای بتوانند به راحتی به کمک این عینک وارد واقعیت مجازی و یا واقعیت افزوده شده و به بازیهای دلخواهشان بپردازند. البته لاکی در طراحی این عینک تنها نبود و «جان کارمک» طراح و بازیساز مشهور و بسیار موفق بازیهای رایانهای هم به او در طراحی این عینک کمک کرده است.
در نمایشگاه تجهیزات الکترونیکی سال 2012، لاکی نمونه اولیه ریفت را در معرض نمایش گذاشت و در آنجا کارمک با نمونه اولیه این عینک روبرو شد و از آنجا که خودش هم به دنبال ساخت دستگاهی برای ارائه واقعیت افزوده در دنیای بازیهای رایانهای میگشت، پیشنهاد همکاری به لاکی در ساخت و تکمیل کردن ریفت را دارد. لاکی پیشنهاد کامرک را قبول کرد و تقریباً بعد از پایان نمایشگاه بود که کارمک اعلام کرد آخرین نسخه بازی محبوب «دووم» به عنوان نمونه کاملاً منطبق با ریفت در کنار این کنسول قرار خواهد گرفت. همکاری کارمک و لاکی به ساخت و شکلگیری آکولوس ریفت انجامید؛ مجهزترین و قویترین عیکی که میتوانست هردو تکنولوژی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را پشتیانی کند و بدون هیچگونه تأخیری کاربران را در محیط بازیهای رایانهای قرار دهد.
آکولوس ریفت از یک صفحه نمایش 7 اینچی تشکیل شده که تصاویر را با وضوح 1280 در 800 اینچ به نمایش درمیآورد اما قرار است تا کیفیت این صفحه نمایش در نسخه تکمیل شده بیشتر شود و به فول اچدی ارتقا یابد. زاویه دیدی که ریفت به کاربران میدهد 110 درجه است و کاربران میتوانند تا این زاویه را بدون حرکت دادن سرشان ببینند. در کنار این صفحه نمایش، سنسور مخصوص اندازهگیری تأخیر نیز در ریفت تعبیه شده که وظیفه دارد تأخیر زمانی حاصل از حرکات بدن و محیط را اندازهگیری کند و تصاویر را با کمترین تأخیر یا «لتنسسی» برای بازیکنان به تصویر بکشد. وزن کلی ریفت 379 گرم است و به طور پیشفرض دارای هدفون یا دستگاه انتقالدهنده صوت نیست و بازیکنان باید به کمک بلندگو یا هدفون مجزا صداهای بازی را بشنوند. همچنین ریفت از کابالهای «یو اس بی» و «اچ دی ام آی» برای نتقال تصویر و داده استفاده میکند.
در مقابل این عینک دوربینی قرار دارد که تصاویر در مقابل بازیکن را به صفحه نمایش انتقال میدهد. این دوربین دارای دید در شب است و میتواند جزئیترین حرکات را هم تشخیص دهد. در کنار این دوربین، سنسوری نیز قرار دارد که تمام حرکات بازیکن را به دستگاه انتقال میدهد و دستگاه تمام مدت میداند که بازیکن چگونه رفتار میکند. دوربین دستگاه به طور مستقیم و همیشگی تصاویری را که میبیند به دستگاه انتقال میدهد و باعث میشود تا دستگاه بتواند محیط اطراف را به راحتی شبیهسازی کند. از نظر نرمافزاری هم این دستگاه از قدرت بالایی برخوردار است و از سیستم عاملهای مختلفی مانند ویندوز و اندروید پشتیبانی میکند تا به امروز بازیهای معروفی نظیر «لفت فورد دد»، «اسکایریم»، «هف لایف 2» و «بایوشاک» برای اجرا شدن به شکل واقعیت مجازی برای ریفت ارائه شدند. ریفت تنها سیستم در نوع خودش است که میتواند بازیهای باگرافیک بالایی نظیر اسکایریم را به شکل واقعیت مجازی در اختیار کاربران قرار دهد.
قیمت ریفت برای کاربران، مبلغ 350 دلار درنظر گرفته شده که با توجه به امکانات و قدرت ریفت رقم قابلی قبولی است. ریفت در ابتدا یک پروژه شخصی برای لاکی بود. او با یک کیک استارتر سعی کرد تا مبلیغ موردنظرش را بدست آورد که این کیک استارتر به کمک تبلیغات و اعتبار کارمک با استقبال بسیار خوبی روبرو شد. این کیک استارتر قرار بود که مبلغ 250 هزار دلار را برای لاکی به ارمغان بیاورد اما در انتهای کار مبلغ دو میلیون و چهارصد و سیو هفت هزار دلار برای پروژه ریفت جمعآوری شد. استقبال بی نظیر از این تکنولوژی باعث شد تا کار ساخت و طراحی آن با سرعت بیشتری پیش برود. اما حمایتهای مالی از ریفت به همین جا ختم نشد.
«مارک زاکربرگ» مدیرعامل و موسس «فیسبوک» که به تأثیرگذارترین مرد یهودی در تکنولوژیهای عصر حاضر شهرت دارد، در تاریخ 25 مارس 2014، کل سهام آکولوس ریفت را خریداری و امتیاز کامل این تکنولوژی را از آن خود کرد. زاکربرگ درباره این تصمیمش گفته است که به نظر او ریفت آینده دنیا است و این تکنولوژی باعث خواهد شد تا جهان به طور غیرقابل وصفی تغییر یابد. پس از خریداری شدن سهام ریفت توسط زاکربرگ، ریفت در کنار دستگاه استم قرار گرفت و بیان شد که استم کاملکننده ریفت خواهد بود و ازاین به بعد ریفت به عنوان مکمل استم در تبلیغات بازرگانی استم حاضر شد. هماکنون هردو دستگاه در حالت نمونه آزمایشی قرار دارند و در کنار هم در حال ارتقا هستند و قرار است یکدیگر را تکمیل کنند.
نکته جالب در این وقایع، خریداری شدن یک تکنولوژی موفق توسط یک فرد یهودی و استفاده از این تکنولوژی برای تقویت یک محصول اسرائیلی است. ریفت به خودی خود موفق بود و نیازی به حمایت مالی نداشت. ریفت به کمک اعتبار کارمک بازیساز مطرح توانست محبوبیت خوبی میان کاربران بازیهای رایانهای بدست آورد و تبدیل به تنها عینک واقعیت مجازی موفق در بازیهایی نظیر «بایوشک» شود. اما با این اوصاف، سهام این دستگاه به قیمت 400 میلیون دلار توسط زاکربرگ خریداری شد و تمام امتیازهای آن برای فیسبوک و استفادههای آن در نظر گرفته شد. زاکربرگ بیان داشته است که قصد دارد فیبوک را وارد واقعیت افزوده کند و کاربران فیسبوک را به کمک این تکنولوژی در فضایی جدید قرار دهد. کاربران به کمک ریفت هم میتوانند به بازی بپردازند و هم به صحبت با دوستانشان در فیسبوک. اما باید توجه داشت که تمام اطلاعاتی که در این میان و هنگام بازی کردن، میان کاربران انتقال مییابند همگی از سرورهای فیسبوک در رژیم اشغالگر قدس خواهند گذشت.