همه پرسی اسکاتلند روابط این منطقه و انگلیس را پیچیده تر کرده است. شاید رای دهندگان اسکاتلندی استقلال این منطقه را رد کرده باشند، اما انگلیس هم اکنون اختیارات جدیدی به این منطقه خواهد داد که ممکن است به منزله خودمختاری اسکاتلند باشد.
خبرنامه دانشجویان ایران: کت قرمزها به عنوان قدیمی ترین استعمارگران جهان توانستند اسکاتلند را با چنگ و دندان زیر چتر بریتانیا حفظ کنند. بالاخره روز پنج شنبه، همه پرسی جنجالی استقلال اسکاتلند از بریتانیا انجام شد و در رقابتی سخت و نفس گیر اسکات ها متحمل شکست شدند اما این رویداد سرآغاز اتفاقات جدیدی در قاره سبز و دیگر مستعمرات بریتانیا خواهد بود.
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ دولت بریتانیا و هواداران یکپارچگی در کارزاری که عمدتا با عنوان «باهم، بهتر» شناخته شده بود، جمع شده بودند. حزب ناسیونالیست که وزیر اول دولت محلی اسکاتلند از آن میآید و هواداران استقلال نیز، عمدتا در کارزاری با عنوان «بله اسکاتلند» گرد آمده بودند.
در نهایت بامداد جمعه هواداران لندن به یک پیروزی متزلزل دست یافتند. نتیجه شمارش آرا نشان میدهد که حدود ۵۵ درصد از رای دهندگان با استقلال اسکاتلند مخالف بودند. شمار شرکتکنندگان در این همه پرسی بیش از ۸۵ در صد بوده است. با توجه به رقابت شانه به شانه اسکاتلندی ها با انگلیسی ها،لندن سنگنین ترین هجمه رسانه ای خود را با همراه سیاستمداران این کشور عملیاتی کرد،در این میان ملکه الیزابت که به شدت نگران فروپاشی اتحادیه پادشاهی بریتانیای کبیر United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland بود در پس پرده رهبری عملیات حفظ نظام پادشاهی را برعهده داشت.
انگلیسی های کت قرمز که استاد جنگ رسانه ای هستند در میان عملیات روانی علیه اسکاتلندی های استقلال طلب، همه پرسی را به نوعی کارزار تبلیغاتی برای بهبود جلوه خود تبدیل کردند و پس از اعلام نتایج این موج رسانه ای تشدید شد.
القای ترس اقتصادی
با توجه به برنامه تبلیغاتی لندن در اسکاتلند، روز پیش از انتخابات نتیجه محرز شده بود و کارشناسان از شکست استقلال طلبان شوکه نشدند. دوهفته پیش از انتخابات، هفتم ماه سپتامبر نتیجه یک نظرسنجی نشان داد که این همه پرسی با کسب پنجاه و یک درصد آرا مثبت و چهل و نه درصد آرا منفی به پایان خواهد رسید. اما یک هفته بعد پس از سفر دیوید کامرون به اسکاتلند و وعده وی مبنی بر اعطای قدرت بیشتر به آن، نتیجه نظرسنجی تغییر کرد.
مسئله دیگری هم که در افزایش آرای منفی تاثیر داشت نقش رویال بانک اسکاتلند است. این بانک اعلام کرده بود به انگلیس نقل مکان خواهد کرد و ادینبرو را ترک می کند. در واقع پاسخ مثبت به همه پرسی موجب خروج گسترده سرمایه و کارگران از اسکاتلند می شد. اسکاتلند هم توان تامین استقلال بانکی و اقتصادی خود را ندارد. به واقع،در پی هجمه لندن به افکارعمومی اسکات ها، مسائل اقتصادی موجب پیروزی مخالفان استقلال در اسکاتلند شده است. این عقل است که در برابر احساس در اسکاتلند پیروز شده است.
در این همه پرسی گزارش 10 مورد تقلب انتخاباتی در شهر گلاسکو مطرح شد و عدهای از رای دهندگان اعلام کردند که هنگامی که برای رای دادن به حوزههای رای گیری رفتند دریافتند که از پیش رای آنها ثبت شده است.
همچنین در جریان تجمعی که هزاران تن از حامیان استقلال اسکاتلند از انگلیس در میدان جورج در شهر گلاسکو برگزار کردند برخی از شرکت کنندگان در این تجمع دستگیر شدند.
ریشه های استعمار
سرزمین کوهستانی اما سرسبز اسکاتلند به واقع کوهی از شمش های طلا محسوب می شود. این کشور همیشه در مه با سواحل بی نظیر و کاخ های تاریخی که همانند فیلم ها توریست ها را جذب خود می کند، سالانه 15 میلیون گردشگر جذب می کند که به نوعی 3 برابر جمعیت ساکن در اسکاتلند 5 میلیون نفری می باشد.
ملوانان اسکاتلندی که آب های عمیق دسترسی دارند،ماهیگیری را به عنوان یک شغل اجدادی حفظ کرده اند. آنها 25 درصد منابع شیلات اروپا را در دست خود دارند تا به قدرتی بی رقیب در بازار اروپایی تبدیل شوند.
بزرگترین ثروت اسکاتلندی ها طلای سیاه است. اسکات ها مالک 60 درصد ذخایر نفتی اتحادیه اروپا هستند. کارشناسان، ابردین اسکاتلند را پایتخت واقعی نفت اروپامی دانند. ابردین،علاوه بر اینکه بندری نفتی است اخیرا دانشگاهی با شانزده هزار دانشجو راه اندازی کرده است که به طور تخصصی در زمینه نفت تحصیل می کنند. دانشگاهابردین همچنین شبیه ساز حفاری فوق مدرنی دارد که در جهان منحصر به فرد است که اسکات ها را به یک غول نفتی غیرقابل مهار تبدیل می کند.
منهای منابع انرژی فوق العاده اسکاتلند،اسکات ها مالک بخش عمده شمش های طلا پشتوانه پوند بریتانیا هستند.خروج این سرمایه از لندن می توانست پول بریتانیا را در مقابل دیگر ارزهای جهان تحقیر کند. از سوی دیگر،ناوگان دریایی بریتانیا به شدت محتاج لنگرگاه های نظامی اسکاتلند هستند. همه این عوامل در کنار هم دلایل تشویش انگلستان را در چند روز گذشته تفسیر می کند.
اضطراب رسانه های بریتانیا
رسانه دولتی بریتانیا، بی بی سی سنگین ترین هجمه رسانه ای خود را پس از جنگ جهانی دوم انجام داد و پس از اعلام نتایج نیز روند خود را ادامه داد با این تفاوت که سعی دارد برای آنچه که دموکراسی انگلیسی می خواند به دیگر کشورها فخرفروشی کند اما در میان مطالب دیگر رسانه های انگلیسی نگرانی از آینده بریتانیا را به خوبی می توان لمس کرد.
دیروز،روزنامه فایننشیال تایمز از قول الکس سالموند، رهبر استقلال طلبان نوشت:«ما شکست خوردیم اما فعلا!» این روزنامه تاکید کرد که رویای استقلال اسکاتلند،کماکان زنده است.
روزنامه گاردین، به نقل از دیوید کامرون نوشت موضوع استقلال طلبی اسکاتلند، برای یک نسل پایان یافت. به نوشته گاردین، اکنون بریتانیا در موضوع دیگری که می تواند بحران ساز شود، باید چگونگی اختیارات بیش تر را به مناطق چهارگانه انگلیس، اسکاتلند، ولز وایرلند شمالی آغاز کند.
به نوشته روزنامه دیلی میرور، اگرچه لندن پیروز شد اما بریتانیا تغییر کرد. روزنامه دیلی تلگراف نوشت این پایان دور اول استقلال طلبی اسکاتلند بود،زیرا 45 درصد از مردم اسکاتلند آشکار خواهان استقلال شدند و تفاوت آرای مخالفان و موافقان، 6 درصد بود. به عبارت دیگر، اگر موافقان می توانستند 6 درصد از آرای مخالفان را به دست آورند، اکنون اسکاتلند کشوری مستقل بود.
شبکه اسکای نیوز که معتقد به ادامه موج استقلال طلبی اسکاتلندی ها است پرسید اکنون احزابی همچون کارگر که با استقلال اسکاتلند مخالفت کردند، چگونه خواهند توانست دوبارهاعتماد مردم آن منطقه را به دست آورند.
شادی کوتاه مدت
همه پرسی اسکاتلند روابط این منطقه و انگلیس را پیچیده تر کرده است. شاید رای دهندگان اسکاتلندی استقلال این منطقه را رد کرده باشند، اما انگلیس هم اکنون اختیارات جدیدی به این منطقه خواهد داد که ممکن است به منزله خودمختاری اسکاتلند باشد.
در روزهای آینده اختلافاتی در این منطقه به وجود خواهد آمد و روابط این منطقه با انگلیس با پیچیدگی هایی رو به رو خواهد شد.این همه پرسی درگیری ها و مشاجراتی را به همراه خواهد داشت. برای مثال مردم اسکاتلند می خواهند واحد پولی شان همچنان پوند انگلیس باشد اماانگلیس مخالف است. در این شرایط چه مشکلی پیش می آید؟ این به معنای نداشتن ارز و نقدینگی در اسکاتلند خواهد بود که نتایج ناخوشایندی برای لندن به همراه خواهد داشت.
از سوی دیگر انگلیس کشوری کاملا متمرکز است. اقدام اسکاتلند برای دستیابی به استقلال در نهایت می تواند در نظام تمرکز گرای انگلیس تغییراتی ایجاد کند.
لندن ناچار است، کنترل کامل سیاست داخلی اسکاتلند را به دولت این کشور تحت سیطره حکومت پادشاهی بریتانیا واگذار کند و حتی این اقدام نیز مانع از درخواست ها برای برگزاری همه پرسی دیگری برای استقلال این منطقه نخواهد شد.
به موازات این موضوع، مذاکرات حزب محافظه کار کامرون، لیبرال دموکرات ها که شرکای حزب کامرون در ائتلاف حاکم هستند و حزب مخالف کارگر درباره اختیارات جدیدی که باید به پارلمان اسکاتلند واگذار شود آغاز خواهد شد. پارلمان اسکاتلند در سال 1999 تاسیس شد و در حال حاضر بخش هایی همچون بخش آموزشی و بهداشتی اسکاتلند را تحت کنترل دارد.
ورای تمام این مسائل، جامعه اسکاتلند به واقع دوپاره شده است. در جریان رقابت برای همه پرسی،طرفداران لندن استقلال طلبان را رویاپرداز می خواندند. حال که رویای استقلال برباد رفته است،هواداران جدایی حامیان انگلستان را متهم به از بین بردن رویای تشکیل کشور اسکاتلند می کنند. این دوپارگی موجب تنش هایی در اسکاتلند خواهد شد که نمونه ان درگیری های عصر جمعه در گلاسگو می باشد.
همراه با بحث استقلال طلبی اسکات ها، رویای قدیمی ایرلندی ها که سابقه ای طولانی در جنگ با لندن برای استقلال دارند باردیگر از زیر خاکستر در حال شعله ور شدن است. از سوی دیگر ولز هم خواهان خودمختاری بیشتر شده است. ابعاد موضوع زمانی برای لندن هول انگیزتر می شود که جدایی طلبان کبک در کانادا نیز فعالیت های اسکات ها را الهام بخش خواندند.
تشویش اروپا
پس از اعلام شکست استقلال طلبان اسکاتلند، پیام های متعددی توسط مقامات عالی رتبه اتحادیه اروپا و کشورهای قاره سبز برای لندن و کاخ باکینگهام مخابره شد. بروکسل از ابتدای مطرح شدن بحث جدایی سرزمین اسکات ها از انگلستان،نوعی سکوت توام با نارضایتی را اتخاذ کرد تا نگرانی خود را از سرایت تب جدایی طلبی به دیگر نقاط نمود پیدا کند.
جدایی اسکاتلند احتمالا میتوانست پیامدهایی گسترده برای "اتحادیه اروپا" به همراه داشته باشد و دیگر مناطق را نیز به جدایی ترغیب کند.
مارتین شولتس، رئیس پارلمان اروپا از رأی مردم اسکاتلند به عدم استقلال، استقبال و ابراز آسودگی خاطر کرده است. او میگوید که اوضاع آتی مناطقی مانند کاتالونی (اسپانیا)، فلاندر (بلژیک) و تیرول جنوبی (ایتالیا) نیزبه اوضاع فعلی اسکاتلند سخت وابسته است.
اروپایی ها اگرچه ممکن است برای کوتاه زمانی همراه لندن برای شکست استقلال طلبان اسکاتلند پایکوبی کنند اما در بحران دیگری در قلب اروپا و در اسپانیا انتظار آنها را می کشد. پارلمان کاتالونیا برای تصویب قانونی که به این منطقه امکان می دهد همه پرسی برای جدایی کاتالونیا از اسپانیا را سازماندهی کندآماده شده است.آنها هفته گذشته با یک تظاهرات 2 میلیون نفری قدرت خود را به رخ مادرید کشاندند.
* گزارش از علی بدایع