تشکیلاتِ معبد، تشکیلاتِ معبود

خبرنامه دانشجویان ایران: برخی از دانشجویان پس از ورود به دانشگاه ها، تنها به رفتن به کلاس های درس اکتفا نمی کنند و با یافتن مجموعه های دانشجویی که به سلایق فکری آنان نزدیک است، عمر دانشجویی خود را در تشکل های دانشجویی صرف می سازند.

به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ حضور در تشکل های دانشجویی اما دارای آفات و مزیت هایی است؛ تأملی بر فرصت ها و آسیب های حضور در تشکل های دانشجویی موضوع یادداشت مجید دانشی* با عنوان تشکیلاتِ مَعبد، تشکیلاتِ مَعبود [1] است که در ذیل می آید::

کار تشکیلاتی در دانشگاهها به دلایل متعددی امری لازم است. اولاً باتوجه به ضرورت فعالیت اجتماعی دانشجویان در زمینه های مختلف فرهنگی و سیاسی و لزوم استفاده از راهکارهای مؤثر در این زمینه. و ثانیاً ، تاکید آموزه های اسلامی و سیره بزرگان دین بر همیاری و تعاون « وَتَعَاوَنُواْ عَلَی الْبرِّ وَالتَّقْوَی »(سوره مائده، آیه 2) و استفاده از خرد جمعی، مشورت و توانائی های مختلف افراد در جهت تحقق اهداف، ازجمله دلایلی است که ضرورت کار تشکیلاتی را اثبات می نماید.اما گاهی به دلایلی فرصت بسیار خوب حضور در یک تشکل دانشجویی ممکن است منجر به برزو آسیب هایی برای افراد شود. در ادامه ی این مقاله فرصت ها و آسیب های حضور افراد در تشکل های دانشجویی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تشکیلات معبد:

مهم ترین فرصتی که حضور در یک تشکل دانشجویی برای افراد ایجاد می کند زمینه سازی و کمک به تهذیب نفس و انس با خدا برای افراد آن مجموعه است. تشکل دانشجویی از طریق زنگاز زدایی از دل ها و معنویت بخشی به روح و جان اعضا و کار و تلاش مخلصانه و برای خداوند، معمولا منجر به وارستگی اخلاقی افراد شده و انگیزه ی افراد را برای مقابله با گناه و وسوسه های شیطان دوچندان می کند و به آن ها قدرت مقابله با زشتی ها و بدی ها در زندگی را می بخشد.

 یکی دیگر از فرصت های مهم تشکل های دانشجویی کارکرد آموزشی یا دانش افزایی و معرفت افزایی اعضا است. تشکل‌های دانشجویی سالم و هدفدار با ارتقای سطح معرفت و آشنایی اعضا با مبانی اسلام و آموزه‌های دینی از طریق برگزاری جلسات و مسابقات و سیرهای مطالعاتی منجر به افزایش سطح معرفت دینی اعضای خود می شوند. همچنین تشکل دانشجویی دارای کارکرد پرورشی و تربیتی نیز هستند به عنوان مثال واگذاری امور و مسئولیت ها به افراد و تمرین مسئولیت پذیری، نمونه ای از اثرگذاری پرورشی و تربیتی تشکل ها است.

یکی دیگر از فرصت های بسیار مناسب حضور در تشکل های دانشجویی افزایش قدرت تحلیل و شناخت و مبارزه با استکبار و دشمن است. از سال‌های قبل از انقلاب تاکنون، ماهیت جنبش دانشجویی در ایران با استکبارستیزی گره خورده و البته دستاوردهای تاریخی متعددی هم داشته است: ۱۶ آذر ۱۳۳۲، ۱۳ آبان ۱۳۵۸، حضور فعال در هشت سال دفاع مقدس، حمایت همه‌جانبه از دستاوردهای علمی و فناوری هسته‌ای و ده‌ها مورد دیگر، همگی از اقدامات ماندگار دانشجویان انقلابی در مبارزه‌ی با استکبار جهانی است.

حضور در تشکل های دانشجویی باعث شادی بخشی معنوی و دادن نشاط روحی و روانی به افراد تشکل ها نیز می شود. دانشجوها غالباً با فعالیتهای دانشجوئی، جان خودشان، توان خودشان، نشاط خودشان را مایه می گذارند. ضمناً تشکل‏های دانشجوئی فرصتی هم برای دانشجو ایجاد می کند برای کار دسته‏ جمعی و این یک نیاز دانشجو است. دانشجو از طریق کار دسته جمعی به کسب مهارتهای گوناگون سیاسی، اجتماعی می پردازد.

تشکیلات معبود:

یکی از آفت های حضور در تشکل های دانشجویی وارد بازی های سیاسی شدن، یک تشکل است. باید توجه داشت که تشکل دانشجوئی، حزب به این اصطلاحی که امروز در دنیا رایج است، نیست و با آن فرق دارد.احزاب و سازمانهای سیاسی، تشکیلاتی هستند که برای رسیدن به قدرت به وجود آمده‏اند اما تشکل‏های دانشجوئی مطلقاً برای این به وجود نمی‏آیند و نمی خواهند قدرت را در دست بگیرند. تشکل‏های دانشجوئی برای رسیدن آرمانها به وجود می‏آیند که فراتر از مسئله‏ی به قدرت سیاسی رسیدن و حکومت را به دست گرفتن، است. بعضی از حمایت هایی که بوی سوء استفاده ی احزاب و جریانات سیاسی از جنبش دانشجویی را می دهد، باعث می شود تا دانشجویانی که از بیرون به تشکل ها نگاه می­ کنند، فعالیت تشکلی را کاری بی فایده تصور کنند.

نبود برنامه ریزی برای ارضاء دو نیاز شورمندی و شعورمندی اعضا در بعضی تشکل های دانشجویی یکی دیگر از آفت های این تشکل هاست. به این معنا که برخی تشکل ها تنها به ارضای نیازهای احساسی اعضا مانند برگزاری جلسات عزاداری و یا برنامه های متعدد می پردازند و برخی دیگر نیازهای معرفتی و رشد و تعالی و بصیرت و آگاهی خود اعضای تشکل را بسیار برجسته می کنند و از یکی از آن ها غافل می مانند و در یکی دچار افراط یا تفریط می شوند و این باعث رشد تک بعدی اعضای  آن تشکل می شود و بدیهی است رشد تک بعدی، رشدی کامل نخواهد بود.

یکی دیگر از آفت هایی که باعث دلزده شدن افراد از تشکل های دانشجویی می شود، زیاده روی و عدم برنامه ریزی مناسب برای حضور در تشکل های دانشجویی است که منجر به لطمه خوردن به درس و تحصیل است. اما اگربرنامه ریزی درستی وجود داشته باشد این گونه فعالیت های تشکیلاتی به انگیزه ها وگرایش به مطالعات کمک شایان توجهی می کند و نه تنها به عقب افتادگی علمی منجر نمی شود بلکه باعث تقویت و بالابردن روحیه پیگیری مطالب علمی نیز می شود.از سوی دیگر در صورتی که تشکل دارای ساختار و چارت تشکیلاتی و نیروهای مناسبی نباشد همه ی کارها به دوش یک نفر افتاده و او از بقیه ی زندگی اش باز می ماند و به تحصیل و زندگی شخصی اش لطمه می خورد.

درگیر شدن در ورطه ی رقابت های کاذب، کمیت گرایی و بیلان کار زدگی یکی دیگر از آسیب های جدی است که امروزه گریبانگیر بعضی تشکل های دانشجویی شده است. و عمق اثر سوء این بیلان زدگی وقتی آشکارتر می شود که بین تشکل های مختلف نوعی رقابت کاذب در زمینه ی برگزاری کمی برنامه ها به وجود می آید و محتوای برنامه ها فدای کمیت آن ها شود.

عدم درایت و تدبیر و عقلانیت در رهبری و هدایت تشکل های دانشجویی و ورود آنها به عرصه افراطی گری و رادیکالیزم و یا واپسگرایی و تفریط، تمامیت خواهی و انحصار طلبی سران تشکل ها در تقسیم فرصت ها و افتادن در ورطه های کوچک و حقیر قومیت و خویشاوندگرایی، عدم همگرایی و پایبندی اعضا و هواداران به مبانی و اصولی که در مرامنامه آنها قید شده است، نبود سعه صدر و بردباری در میان اعضا، منفعت طلبی ها و فرصت طلبی های کوتاه مدت گروهی و باندی، ارتباط عاطفی و رفاقت ها ی احساسی و غیره ، همه و همه از آسیب هایی هستند که ممکن است در یک تشکل دانشجویی برای آن تشکل ایجاد شود و آن مجموعه را از اهداف اصلی جنبش دانشجویی دور سازد.

نتیجه: اما بزرگترین آسیبی که ممکن است گریبانگیر بعضی تشکل های دانشجویی شود و در نتیجه باعث بروز آفت های زیادی برای افراد این تشکل ها شود، گم کردن هدف هاست. همیشه این تهدید متوجه عموم تشکل‌های دانشجویی بوده است که به جای این‌که تشکیلات در خدمت اهداف باشد، خود به هدف و معبود تبدیل شود. هر تشکلی، با هر نام و هر سابقه ـ ولو درخشان ـ از این آسیب مصون نیست و هیچ تشکیلاتی نمی‌تواند ادعا کند و تضمین نماید که از این آفت در امان خواهد ماند. وقتی در تشکل‌های دانشجویی، هدف متعالی و مشخصی وجود داشته و کار بر اساس تقوا و مسیر حرکت منطبق بر خط اسلام و آرمان های امام رحمه‌الله و مقام معظم رهبری(مد ظله)باشد، دیگر هیچ توجیهی برای وجود اختلاف و چند دستگی باقی نمی‌ماند. اما در صورتی که اهداف متعالی تشکل دانشجویی فراموش شود و خود تشکیلات و اهداف و خواسته های فردی اعضا جایگزین آن ها شود اختلاف و چند دستگی در تشکل دانشجویی به اوج می گیرد و حضور در تشکل برای افراد، به جای فرصت تبدیل به آفت های بسیاری می شود.تشکل‏های دانشجوئی باید مواظب باشند هدفهایشان را گم نکنند. هدفهای اصلی تشکل‏های دانشجوئی همان چیزهائی است که بر روی طاق بلند جنبش دانشجوئی نوشته شده: ضدیت با استکبار، کمک به پیشرفت کشور، کمک به اتحاد ملی، کمک به پیشرفت علم، حضور و شرکت در مبارزه و پیکار همگانی ملت ایران برای غالب آمدن بر توطئه‏ها و بر دشمنی‏ها. این هدف های اصلی در تشکل های دانشجویی نباید فراموش شود.

*فارغ التحصیل کارشناسی ارشد حقوق خصوصی