به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ تفسیر نقش هاشمی رفسنجانی در سیاست خارجی دولت یازدهم مسئله ای است که در نوشتار زیر بررسی می شود:
1- یک موضوع مهم در خصوص مسئله‌ی هسته ای ایران اختلاف نظر آمریکا و اسرائیل در این خصوص است. مسلما این گزاره که همه اختلاف‌های موجود میان نتانیاهو و اوباما صحنه‌سازی و مبتنی بر تقسیم کار است، گزاره اشتباهی است اما اشتباه‌تر این است که تصور کنیم این اختلاف‌ها به همان میزان که نمایش داده می‌شود واقعی و عمیق است.
2- عده‌ای از هواداران جریانی خاص مشخصا علاقه‌مند هستند بحرانی کردن روابط آمریکا و اسرائیل را یکی از دستاوردهای عمده دیپلماسی هسته‌ای و استراتژی مذاکراتی خود جلوه بدهند؛ همان طور که روزگاری در ایام امضای توافق پاریس در نوامبر 2004 ادعا می‌کردند میان آمریکا و اروپا شکاف راهبردی ایجاد کرده‌اند. این نوع طرح صورت مساله یک خاصیت جانبی هم برای دولت دارد و آن این است که می‌تواند ناجوانمردانه در سال همدلی و هم زبانی، منتقدان مشفق خود را در قایق رژیم صهیونیستی بنشاند.
3- جدا از بحث بررسی منافع راهبردی مشترک رژیم صهیونیستی و ایالات متحده ی آمریکا که مفصل است و خود آسوده سری خواهد و مهتاب شبی... بررسی اینکه آیا این حضرات خود قائل به این اختلاف هستند و یا نه خالی از لطف نیست. اگر جناب هاشمی رفسنجانی را به عنوان استراتژیک ترین چهره ی این جریان بدانیم و سخنش را نافذ در جریان فوق الذکر قلمداد کنیم؛ احتمالا دانستن موضع ایشان می تواند در فهم مسئله موثر باشد.
4- درمصاحبه ای که ایشان با صادق زیبا کلام داشته اند (کتاب هاشمی بدون روتوش - چاپ اول 1387صفحه 204) چنین آمده است:
زیباکلام: من معتقدم - نه این که اسرائیلی ها نمی گذارند بلکه با مشکلی که ما با اسرائیلی ها داریم، خود به خود نخواهند گذاشت که ما یک رابطه حداقلی با امریکا داشته باشیم.
هاشمی رفسنجانی: اگر ما بخواهیم، اسرائیلی ها هم کمک می کنند. برای اینکه می دانند که اگر یک رابطه معمولی باشد. آمریکا می تواند روی کم کردن خصومت ما تأثیر بگذارد. اسرائیلی ها هم آینده نگر هستند.
زیباکلام: پس شما دارید یک نظریه دیگری مطرح می کنید. معتقدید که اتفاقا اگر ایران چرخش و تمایلی به امریکا نشان دهد، اسرائیلی ها تلاش خواهند کرد که این تمایل گسترده شود، چرا که معتقدند بهبود روابط ایران و آمریکا همانند نوری در انتهای تونل برای اسرائیلی ها خواهد بود و گرمی میان تهران و واشنگتن نهایتا بر روی نگاه ایران به اسرائیل تأثیر خواهد گذاشت.
هاشمی رفسنجانی: قطعا اسرائیلی ها مسئله را اینگونه می بینند.
زیباکلام: اگر نبینند؟
هاشمی رفسنجانی: این را شما می گویید ما اینگونه نمی فهمیم...
5- دقت کردید؟ جناب هاشمی چرخش و تمایل ایران به سمت آمریکا را موجب تایید و همراهی اسرائیل می داند حتی برای محکم کاری اجازه نمی دهد زیبا کلام هیچ گزاره ای را در رد این مسئله بیاورد و می گوید "شما اینگونه می بینید." حالا اینکه اصلاح طلبان این حرف را قبول دارند یا نه و یا اینکه اساسا آیا اعتماد دو طرفه بین هاشمی و اصلاح طلبان هست یا نه؟ بحث دیگری است. در این باره محمدعلی ابطحی رئیس دفتر سیدمحمد خاتمی صریحاً می گوید:
"من آقای هاشمی را نه اصلاح طلب می دانم نه اصولگرا. آقای هاشمی یک مبنایی دارد که بر اساس آن عمل می کند و هر جا منافعش در آن مبنا اصولگرایی باشد از اصولگرا ها حمایت می کند و هرجا منافعش اصلاح طلبی باشد از اصلاح طلب ها حمایت می کند. در طول این سالیان بعد از انقلاب، هم مخالفت ها و فشارهای زیادی از سوی آقای هاشمی علیه اصلاح طلب ها دیده شده هم حمایت!
6- جناب ابطحی استثنا صحیح فرمایش کرده ! جناب هاشمی یک مبنایی در عمل سیاسی دارند و آن این است که جز منافع مبنایی نداشته باشند! اینکه ایشان صریحا در گفتگو با یکی از ارادتمندانش می گوید رابطه ی ایران و آمریکا به نفع اسرائیل است و بعد در راستای ایجاد رابطه ی گرم با واشنگتن، از دولت یازدهم هم جلو می زند - حتی برای این هدف خاطراتی از امام راحل نقل می کند که هیچ شاهدی غیر از خود جناب هاشمی آن را تایید نمی کند و در تضاد با آخرین فرمایشات صریح حضرت روح ا... است - دلیلی ندارد جز همان که آقای ابطحی می گوید، رجوع به یک مبنای بی مبنا و البته منفعت محور!
7- و البته طنز تلخ روزگار ما این است که آقای هاشمی که در سال 87 می گوید خواسته ی اسرائیل تمایل ایران به کدخداست، امروز منتقدانِ مشفق رابطه ی گرگ و میش گونه با آمریکا را هم نوا با نتانیاهو می خواند.
8-کتاب "هاشمی بدون روتوش" شامل 11 گفتگوی صادق زیبا کلام با جناب هاشمی هست که از سال 79 شروع می‌شود و آخرینش در سال 83 انجام شده. - نکته‌ی جالب کتاب این است که تقریبا تمام سوالات زیباکلام طولانی‌تر از جوابهای جناب هاشمی هست.
گاهی زیباکلام 5-6 صفحه حرف زده و هاشمی یک پاراگراف یا یک خط جواب داده -کتابی که به گفته دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به جز دو جمله ی صفحات 156 و 157 آن - که می گوید جناب هاشمی موافقتی با قرار گرفتن اصل ولایت فقیه در قانون اساسی نداشته و بنا به اطلاعیه ی مجمع مخدوش است. - مورد تایید دفتر هاشمی قرار دارد.
خیلی خوب بود ...