به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ تجمعات روزانه و هفتگی حالا کار گروههای مختلف اجتماعی و فرهنگی و سیاسی شده است. مطالبات مختلفی از جمله مطالبات صنفی که در بخشهای کارگری و دانشجویی و کارمندی و فرهنگیان بیشتر مد نظر تجمع کنندگان است. اما گاهی اوقات بنا به اقتضائات تجمعات مناسبتی بسیاری نیز اتفاق می افتد. شبکه های اجتماعی، پیام رسانی های متعدد و اظهار نظر درباره مسائل مختلف برنامه ریزی تجمع با جمعیت زیاد را راحت تر کرده است.
حضورهای بیش از حد و برخی مواقع خیره کننده، حالا به دغدغه و طرح مسئله برای جامعه شناسانی تبدیل شده است که سالها در دانشگاه سکوت کرده اند و به خاطر تکرار مکررات وقایع گذشته در مصادیق و عدم تطبیق آن با مسائل اجتماعی بومی حالا انگشت به دهان این تجمعات را می نگرند.
این تجمعات متفاوت روز به روز بیشتر می شود، شبکه های پیامکی و وایبر و واتس آپ و تلگرام بر شدت کنش های مردمی افزوده است. جمعیت زیاد برخی قشرهای اجتماعی مثل دانشجویان و جوانان که به تناسب سن و سال و اقتضائاتی که ساختار برایشان تدارک دیده آماده برگزاری هرگونه تجمعی است. تجماتی که در بسیاری از موارد مطالبه حقوق حقه است.
تجمع صنفی دانشجویان برای مطالبات جدی
شان تجمعات با یکدیگر متفاوت است. تجمع دوستداران محیط زیست، با یک تجمع صنفی دانشجویی اندازه زمین تا آسمان نقطه تمایز و تفاوت دارد. تجمعات بشر دوستانه و البته غیرت مدارانه مثل تجمع اعتراضی علیه آدمکشی در غزه و یمن و تعرض به دونوجوان ایرانی در عربستان با یک تجمع احساسی برای مرتضی پاشایی تفاوت عمیق دارد. پس اینکه بگویند تجمع کنندگان به فلان موضوع چرا در مورد موضوع دیگر اعتراض نشان نداده اند حرف بی اعتباری است. حساسیتها و دغدغه های افراد متفاوت است. شاید بتوان مدیریرت فرهنگی یا رسانه یا نهاد های تبلیغاتی را مقصر دانست که چرا منابع عظیم مالی شان را صرف توجه دادن مردم به دغدغه های کلان نکرده اند، اما مردم بر اساس آموزشهای غیررسمی که براساس آن رشد ذهنی و اجتماعی پیدا کرده اند تصمیم می گیرند.
گاهی اوقات نشناختن همین نقاط تمایز تحلیل های غلطی به دست می دهد. شاید در همه اینها موج سازی شبکه های اجتماعی به عنوان نقطه مشترک شناسایی و مورد مطالعه قرار بگیرد، اما به هیچ وجه به این معنا نیست که ماهیت تجمعات از یک دست است.
تجمعات اعتراضی معمولا با حضور برخی عناصر که البته کمتر از «ماهیت تجمع» باخبرند و بیشتر به واسطه همان «موج سازی شبکه های اجتماعی» وارد میدان اعتراض شده اند، به نوعی کژتابی در ارسال پیام می انجامد.
ماجرای حضور افراد تکراری در تجمعات مختلف مثل آن آقایی که به اشتباه به عنوان نماینده تجمع کنندگان سوژه خبرنگار هلندی شده بود، کلا ماجرا را عوض می کند. در روزهای گذشته تجمعی برای دفاع از حقوق حیوانات و مخالفت با سگ کشی اتفاق افتاد. جای عناصر افراطی در این تجمع نیز خالی نبود؛ مثل آن جوانی که کاغذی در دست گرفته بود که روی آن نوشته بود:«من سگ هستم»!
دفاع از حقوق حیوانات در روایات اسلامی مورد تاکید قرار گرفته تا آنجا که در یک مسئله فقهی این چنین آمده است: حیواناتی که از همه جهات مساوی نبوده باشند، مانند سگ غیر مضر و گوسفند، بدان جهت که پایان دادن به حیات گوسفند با ذبح شرعی امری است قانونی ولی مردن سگ از تشنگی خلاف قانون است، لذا آب به سگ داده میشود تا بدون علت هلاک نشود. با نظر به ملاک فوق مثلاً اگر جانداری بتواند تا دو روز از تشنگی هلاک نشود. مانند شتر، ولی جاندار دیگر تا آن مدت نتواند دوام بیاورد، مسلم است که آب را به جاندار دوم باید داد (جعفری، 1377، ج1، ص 119-118).
از پیامبر (ع)نقل شده که فرمود «در شبی که به معراج رفته بودم بر آتش جهنم گذری داشتم. زنی را در حال عذاب دیدم. از علت عذاب پرسیدم. گفته شد گربهای را بسته بود و آب و غذایش نمی‌داد و اجازه استفاده از خس و خاشاک زمین را هم به او نمی‌داد تا گربه به هلاکت رسید. پس خدا به واسطه آن عمل ناشایست عذابش میکند». بر طبق این روایات به نظر میرسد اگر ایذاء و آزاری از سوی حیوانات متوجه انسان نبوده یا ضرورتی متوقف بر آن نباشد، انسان مجاز به کشتار حیوانات نیست.
حضورسیاسی ابتکار در میان معترضین به سگ کشی. بسیاری از رسانه ها از عدم توجه به مردم اهواز در روزهای غبار و شرکت ابتکار در تجمع اعتراض به سگ کشی انتقاد کرده اند
از این جهت ایذاء حیوانات صحیح نیست. این مسئله همان قدر اهمیت دارد که حکم دیگر اسلام در نجس بودن سگ. پس نباید دفاع از حقوق حیوانات تاییدی بر نگهداری غیر شرعی سگ تلقی شود. حامیان این گونه تجمعات که البته بیشتر نیز رویکرد سیاسی دارند، باید متوجه این قضیه باشند.
اعمال های قانونی برای دادن مجوز یا عدم اعطای مجوز از نهادهای زیربط برای تجمع نیز مسئله ای مهم است. نیاندیشیدن به این مسئله ممکن است در روزهای هیجانی تر مانند شب انتخابات اتفاقاتی را پیش بیاورد که از کنترل خارج باشد. فرهنگ استفاده از شبکه های اجتماعی در این میان از اهمیت برخوردار است. تجمعات گسترده ای در سراسر دنیا و با استفاده از همین شبکه های اجتماعی اتفاق می افتد. رعایت حدود تجمع و به تعبیری «کلاس» تجمع از اهمیت برخوردار است. از تجمع مقابله با بدحجابی تا همین تجمعات اخیر که همه بدون هماهنگی برگزار شده است.
همانگونه که گفته شد، تا آنجا باید پیش رفت که نه برگزاری تجمع صرفا «احساسی» تلقی شود و نه واکنشهای بعدی به این تجمع واکنشی از روی «احساس» باشد.
تبدیل تجمع به دورهمی
ماهیت تجمعات مهم است. آسیب دیدن ماهیت تجمع اصل اندیشه و اصل دغدغه و به نوعی اصل تجمع را زیر سوال می برد، مثل همان جوانی که در همین تجمع اعتراض به «سگ کشی» اصلا نمی دانست موضوع چیست.
تجمع در کشورهای دیگر وسیله ای برای بیان دغدغه های جدی است. موضوعی که در ایران متاسفانه در برخی موارد حتی در جدی ترین مسائل به مجال باهم بودن و خوشگذرانی و سلفی گرفتن تبدیل شده است. البته که این نوع تجمع هیچ نشانی از مدنیت و مدنی شدن ندارد، متاسفانه. قیافه ها هم بیشتر شبیه همان تماشاگران قتل جوانی است که پس از 45 دقیقه نفس هایش به مرگ رسیدند.
