منابع ارشد مهندسی عمران گرایش نقشه‌برداری

وانایی در انواع روشهای تعیین موقعیت و ناوبری همچون: روشهای تعیین موقعیت دقیق ماهواره ای GPS و روشهای تعیین موقعیت نجومی، تهیه انواع نقشه های مکانی، راه اندازی و اجرای GIS، کارتوگرافی، مدیریت گروه‌های اجرایی در عملیات نقشه‌برداری، طرح و برنامه‌های سیستم نقشه، محاسبات

خبرنامه دانشجویان ایران: دانشجویان مقطع کارشناسی برای ادامه تحصیل نیازمند آگاهی از منابع مورد نیاز درسی برای ورود به مقاطع بالاتر تحصیلی هستند و همواره آگاهی از فهرست این منابع یکی از دغدغه های اصلی دانشجویان مقطع کارشناسی است..

به گزارش خبرنگار صنفی- آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ به همین منظور فهرست کاملی از منابع مورد نیاز درسی دانشجویان مهندسی عمران گرایش نقشه‌بردار آماده شده تا این دسته از دانشجویان در صورت تمایل برای ادامه تحصیل بتوانند با بهره گیری از فهرست این منابع با سهولت بیشتری نسبت به مطالعه منابع موجود و ادامه تحصیل اقدام کنند.

آنچه می خوانید فهرستی از منابع مورد نیاز دانشجویان مهندسی عمران گرایش نقشه‌برداری است.

مهندسی عمران گرایش نقشه‌برداری

به دلیل درگیری بسیار زیاد این رشته با هندسه و ریاضیات به نوبه‎ای شاید بتوان این گرایش مهندسی عمران را "مهندسی هندسه" نامید. طراحی و اجرای برنامه‌های عمرانی و مطالعات مربوط به زمین مستلزم وجود اطلاع دقیق مهندسی (مسطحاتی، ارتفاعی) به صورت نقشه‌های گوناگون (ترسیمی، رقمی، تصویری) از منطقه مورد نظر است. مجموعه مهندسی نقشه‌برداری پاسخگوی این نیازها به گونه‌ای هماهنگ با دیگر رشته‌های عمران است و هدفش تربیت افرادی است که آگاهی علمی کافی و مهارت فنی لازم را در زمینه نقشه‌برداری و تعیین موقعیت داشته باشند. داوطلبان ورود به این رشته باید در ریاضیات و فیزیک قوی بوده (جالب است که بدانید این رشته بیشترین ریاضی را در تمام رشته‌های مهندسی دارا می‌باشد با داشتن ۲۶واحد ریاضی در دانشگاه) علاقه‌مندی و آمادگی جسمی (برای کارهای صحرایی و غیره) لازم را دارا باشند. بعضی دروس تخصصی این رشته عبارت‌اند از:

نقشه بردار نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا هنگام کار با دوربین نیوو

* تئوری خطاها (شاخه از آمار و احتمالات که به بررسی مشاهدات و تحلیل خطاهای موجود در آنها می‎پردازد)

* سرشکنی (شاخه‎ای از جبرخطی که به سرشکن کردن خطاهای اتفاقی مشاهدات و حل دستگاههای معادلات خطی با استفاده از روشهایی چون روشهای کمترین مربعات می‎پردازد)

* ژئودزی(دانش ایجاد فضای‌های هندسی با استفاده از شکل زمین)

* فتوگرامتری زمینی و هوایی (نقشه‎برداری با استفاده از عکسهای هوایی)

* سامانه اطلاعات مکانی (GIS)

* سنجش از دور (RS)

* نقشه‌برداری

* هیدروگرافی(نقشه‌برداری در آبها)

* کارتوگرافی

* پروژه

* کارآموزی.

* راه سازی

نام دروس ریاضی که در دانشگاه گذرانده می‌شود

* ریاضی پایه ۱ (۳ واحد)

* ریاضی پایه ۲ (۳)

* معادلات دیفرانسیل (۳)

* محاسبات عددی (۲)

* آمار و احتمالات مهندسی (۳)

* تئوری خطاها (۲)

* ریاضی مهندسی (۳)

* هندسه دیفرانسیل (۲)

* جبرخطی (۲)

* سرشکنی (۳)

بعضی توانایی‌های دانش‌آموختگان این رشته عبارت‌اند از: توانایی در انواع روشهای تعیین موقعیت و ناوبری همچون: روشهای تعیین موقعیت دقیق ماهواره‎ای GPS و روشهای تعیین موقعیت نجومی، تهیه انواع نقشه‎های مکانی، راه اندازی و اجرای GIS، کارتوگرافی، مدیریت گروه‌های اجرایی در عملیات نقشه‌برداری، طرح و برنامه‌های سیستم نقشه، محاسبات و برنامه‌ریزی در زمینه‌های مختلف فنی نقشه‌برداری. این رشته مهندسی در مقاطع کارشناسی‎ارشد و دکتری به ۵ گرایش اصلی ذیل تقسیم می‎گردد:

* ژئودزی(Geodesy)

* GIS

* سنجش از دور

* فتوگرامتری

* هیدروگرافی

امکان ادامه تحصیل در گرایشهای فوق در داخل و خارج از کشور موجود است. از جمله جذابیتهای این رشته امکان تعامل و همکاری این رشته در زمینه‎های علمی و پژوهشی و اجرایی با تمامی رشته‎های مهندسی دیگر است و این به دلیل پایه کاملا هندسی و ریاضی این رشته مهندسی است که می‌تواند تمامی نیازهای هندسی سایر رشته‎ها را فراهم آورد.

سازمان نقشه‌برداری وزارت برنامه و بودجه، وزارت راه و ترابری، وزارت نفت، سازمان آب، سازمان بنادر و کشتیرانی، اداره جغرافیایـی ارتش و سپاه و بخش خصوصـی و غیره از جمله محلهای جذب فارغ‌التحصیلان این رشته‌است. زیربنای کلیه کارهای عمرانی مهندسی نقشه برداری است و با توجه به لزوم انجام دادن کارهای عمرانی، فارغ‌التحصیلان آن سریعا جذب بازار کار می‌شوند. همچنین داوطلبان باید به کار در بیابان و کوهستان و شرایط بیشتر فعالیتهای نقشه‌برداری توجه داشته باشند.

رشته مهندسی نقشه برداری که امروزه گاهی اوقات مهـندسی ژئودزی و ژئوماتیک نیز خوانده می شود در بــرگیرنده کـلیه فعالــیتهایـی است که به نوعی منجر به برآورد مختصات یـک یا چند نقطه از سطـح درون ویا برون زمین می گردد.علاوه براین از آنجا که درگذشته کلیه فعالیت های مزبور به تهـیه نقشه از محدوده ای از زمین منجر می شده لـذا به رشــته مهنــدسی نقشه برداری معروف گردیده وبه سبب آنکه هرنوع فعالیت وسـاخت وساز عمرانی درنخستین گام مستلزم استفاده از نقشه بوده است ،این رشته ازجمله گرایش های مهنـدسی عمران به حساب می آمده است. لیکن امروزه با گسترش دامنه فعالیت های مهندسین این رشته شاهد حضور آنان درسایر کاربردهای علمی تحقیقاتی وصنعتی اعم از کنترل سدها، برج های بلند، هدایت هواپیماها، پیش بینی زلزله، باستان شناسی، ساخت قطعات صنعتی و ... می باشیم به همین سبب شاید بتوان نام مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک را دارای وجه تسمیه مناسب تری برای این رشته دانست.

2- گرایش تحصیلات تکمیلی

بنا به کاربردهای متنوع رشته مهنسی نقشه برداری ونیاز به پرورش متخصصین با توانایی های ویژه در این رشته، درمقاطع کارشناسی ارشد ودکترا درنقاط مختلف جهان دارای گرایش هایی نظیر ژئودزی، هیدروگرافی فتوگرامتری و سنجش از دور وسیستم های اطلاعات جغرافیایی ( GIS )بوده و وجه مشترک همه گرایش ها سرو کار داشتن بامختصات نقاط زمینی و کاربردهای آن می باشد.

درحال حاضر از میان گرایش های مذکور به جز گرایش تحصیلی هیدروگرافی ،درکشور ما چند سالی است دانشجویانی در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکترا مشغول به تحصیل هستند.

3-ویژگی های تحصیلی

از آنجا که هدف عمده در این رشته، برآورد مختصات نقاط زمینی است لذا دو مسئله به عنوان مبنا مطرح می باشد :اولا از آن رو که مختصات یک کمیت ریاضی است ،محاسبات ریاضی از هندسه اقلیدسی ،مثلثات و هندسه فضایی گرفته تاریاضیات مهندسی پیشرفته و هندسه دیفرانسیل جزء مبانی رشته محسوب می‌گردد،ثانیا به سبب آنکه موضوع مورد مطالعه نقاط زمین می باشد لذا آگاهی از فیزیک و دینامیک زمین واجرام سماوی دیگر ،قطعأ نقش به سزایی در پیشرفت در این رشته بــازی می کند.

از این رو ناگفته پیداست که اولین گام برای موفقیت دانشجویان وفارغ التحصیلان رشته مهندسی نقشه برداری ،مطالعات عمیق و دقیق ریاضیات کابردی و فیزیک می باشد.

دومین نکته قابل ذکر که از ویژگی های خاص این رشته است تعداد واحدهای دروس عملی نسبتا زیادی است که دانشجویان می گذارنند چرا که برآورد مختصات و تهیه نقشه در مرحله اول مستلزم جمع آوری اطلاعا ت زمینی است.

با توجه به نکات مذکور باید گفت که دانشجویان رشته مهندسی نقشه برداری باید به دو مسئله مطالعات تئوریک ومشاهدات عملی توجه ویژه ای مبذول دارند ،درعین حال نظر به گسترش تکنولوژی های نو،توفیق درمطالعه و کار با نرم افزارهای بی شمار موجود و اینترنت نیز یکی دیگر از کلیدهای موفقیت دانشجویان می باشد.

در هر حال یکی از خصوصیات منحصر به فرد گرایش تحصیلی ژئودزی و ژئوماتیک آن است کــه این رشته تمامی خواسته ها وسلایق تئوریک وعملی دانشجویان خود را ارضا خواهد کرد.

شایان ذکر است جایگاه کنونی رشته نقشه برداری از حیث تئوری و عملی درکشور ،قابلیت رقابت با مسائل روز دنیا رادارد به شرط آن که در زمینه های عملی و کاربردهای مختلف نیز زمینه های فرهنگی لازم برای ارجاع کار به فارغ التحصیلان مهندسی نقشه برداری کشور ،فراهم شود.

زبان تخصصی:

۱- Geodesy The concepts by:P. Vanicek & E. Krakiwsky (

۲- Photogrametry by:E. M. Mikhaeil & M. Moffitt

3- 504 واژه ضروری

4- 1100 لغت

استفاده از کتب فرهنگ لغات نقشه برداری که در سالهای اخیر چاپ شده است نیز می توان برای این منظور استفاده کرد. از جمله:

زبان فنی نقشه برداری ( انتشارات سمت مؤلف: مهندس مهدی مسیب زاده)
زبان تخصصی نقشه برداری ( انتشارات سازمان نقشه برداری مؤلف: مهندس شهامت
فرهنگ مصور لغات نقشه برداری ( انتشارات پیک مروامؤلف: مهندس مهدی ساعتی)
فرهنگ لغات ژئودزی و ژئوماتیک ( انتشارت سازمان جغرافیایی مؤلف: مهندس ابوذر جعفری)
فرهنگ لغات ژئوماتیک ( انتشارات نیکان کتاب مؤلف: مهندس احسان محمد)

منابع پیشنهادی برای ریاضیات:

1- ریا ضیات عمومی ایساک مارون ترجمه خلیل پاریاب

2- ریاضیات توماس ،لیتهلد، سیلورمن و آپوستول

3- معادلات سیمونز و کتب منتشر شده دکتر نیکوکار

4- جزوه هندسه دیفرانسیل دکتر محمد کریم و مهندس ناظریان

معادلات دیفرانسیل

1- معادلات دیفرانسیل دکتر کرایه چیان

2- معادلات دیفرانسیل سیمونز

منابع پیشنهادی برای فتوگرامتری:

1- کتاب مبانی فتوگرامتری ترجمه دکتر مجید همراه (انتشارات دانشگاه خواجه نصیر طوسی)

2- کتاب فتوگرامتری تحلیلی تألیف دکتر جلال امینی (انتشارات سازمان نقشه برداری)

3- جزوات فتوگرامتری ۱ تا ۴ اساتید : خانم شایسته ماهانی، دکتر عبادی، دکتر عزیزی، دکتر ولدان زوج، دکتر سعید صادقیان، مهندس امامی، دکتر صمدزادگان، مهندس حسینی

4- photogrammetry by Edward mikhil

5- elements of photogrammetry by paul r wolf and bon a.dewitt

منابع ژئودزی (دروس ژئودزی ۱و۲، نجوم ژئودزی، فیزیکال ژئودزی و ژئودزی ماهواره ای):

1- کتاب ژئودزی ترجمه مهندس صالح آبادی (انتشارات سازمان جغرافیایی)

2- ژئودزی و کارتوگرافی ریاضی تألیف مهندس رستمی (انتشارات آزاده)

3- ژئودزی ماهواره ای ترجمه مهندس نخلستانی

4- ژئودزی ماهواره ای تألیف مهندس محمد شاهکار

5- آَشنایی با GPS تألیف مهندس صالح آبادی

6- جزوه ژئودزی ۱ ترجمه دکتر نجفی

7- جزوه ژئودزی هندسی ترجمه دکتر محمد کریم

8- جزوه نجوم ژئودزی ترجمه دکتر محمد کریم

9- جزوات فیزیکال ژئودزی: دکتر نجفی، دکتر نهاوندچی، مهندس به نبیان، دکتر صفری و اردلان