طرح اقدام مشترک با 200 پیشنهاد اصلاحی، 20 دقیقه‌ای تصویب شد!

خبرنامه دانشجویان ایران: سرانجام نمایندگان مجلس جزییات طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» را به تصویب رساندند. طرحی که موفق شد تلاش های 40 روزه کمیسیون برجام را نیز به حاشیه ببرد.

به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ وکلای ملت ماده واحده و بندهای این طرح را با 161 رای موافق، 59 رای مخالف و 13 رای ممتنع از مجموع 250 نماینده حاضر تصویب کردند.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ماده واحده این طرح مقرر کردند که دولت در چارچوب مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی درصورتی می‌تواند به شکل داوطلبانه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اجراء کند که احکام و تکالیف زیر را در فرآیند اجراء رعایت نماید:

1- براساس فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی هیچ دولتی در ایران حق تولید و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای را ندارد و دولت موظف است سیاست خلع سلاح هسته‌ای جهانی را به‌طور فعال دنبال کند و در کلیه تلاش‌های بین‌المللی، حقوقی و دیپلماتیک برای نجات بشریت از خطر سلاح‌های هسته‌ای و اشاعه آنها، از جمله از طریق ایجاد مناطق عاری از سلاح‌های کشتار جمعی به‌ویژه در ایجاد ائتلاف منطقه‌ای خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای به خصوص در زمینه خلع سلاح هسته‌ای رژیم صهیونیستی، فعالانه مشارکت نماید.

2- پایه برنامه جامع اقدام مشترک بر همکاری و احترام متقابل قرار دارد و هرگونه اقدام مبتنی بر فشار و تهدید به هر بهانه‌ای به خاطر اجرای برجام و یا غیر آن با تشخیص شورای‌عالی امنیت ملی موجب تجدیدنظر در این همکاری می‌شود و لازم است در آن صورت مطابق مصوبات این شورا اقدامات متقابل در نظر گرفته شود.

3- دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریم‌ها یا بازگرداندن تحریم‌های لغوشده و یا وضع تحریم تحت هرعنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به‌طوری‌که ظرف مدت دوسال ظرفیت غنی‌سازی کشور به یکصد و نودهزار سو افزایش یابد. شورای‌عالی امنیت ملی مرجع رسیدگی به این موضوع می‌باشد.دولت باید ظرف مدت 4 ماه برنامه خود را برای این منظور جهت تصویب به شورا ارائه نماید.

4- دولت موظف است برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را با چشم‌انداز تجاری- صنعتی، از جمله در حوزه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه منطبق با طرح درازمدت سازمان انرژی اتمی کشور دنبال کند. سازمان انرژی اتمی کشور باید طرح درازمدت پانزده‌ساله کشور در حوزه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه را حداکثر ظرف مدت دوماه پس از ابلاغ این قانون به‌تصویب شورای‌عالی امنیت ملی برساند و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه نماید به‌نحوی که پاسخگوی نیاز کشور برای سوخت راکتورهای قدرت و تحقیقاتی باشد.

5- بازطراحی راکتور آب سنگین اراک و همچنین در صورت ضرورت تبادل ذخایر غنی‌شده، منوط به انعقاد قراردادهای قطعی و مطمئن جایگزین و حصول اطمینان نسبت به اجرای آنها باشد.

6- نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چهارچوب مقررات بین‌المللی و با رعایت مصالح امنیت ملی کشور که شورای‌عالی امنیت ملی مشخص می‌کند، انجام پذیرد و دولت باید مراقبت نماید که در مسیر اجرای برجام و پس از آن، حفاظت کامل از اسرار و اطلاعات طبقه‌بندی‌شده به‌ویژه در حوزه نظامی و امنیتی صورت گیرد. میزان همکاری با آژانس منوط به اقدامات احتیاطی لازم برای تضمین این امر، توسط آژانس است. همچنین هیچ‌گونه دسترسی نظارتی آژانس به مراکز نظامی و اشخاص حقیقی به بهانه برجام مجاز نمی‌باشد مگر آنکه موارد به‌صورت جداگانه و با جزئیات به‌تصویب شورای‌عالی امنیت ملی برسد.

7- دولت و قوای مسلح کشور موظفند به‌منظور حراست از امنیت و منافع ملی کشور و حمایت از متحدین در مقابله با تروریسم، تدابیر لازم را نسبت به تقویت توانمندی‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران در همه زمینه‌های آفندی و پدافندی از جمله هوایی، دریایی، زمینی، موشکی و ایجاد پدافند در مقابل حملات هسته‌ای و ساخت پیش‌ران‌ها، باطری‌های هسته‌ای، تصویربرداری نوترونی و پزشکی هسته‌ای با قوت و جدیت برنامه‌ریزی و اقدام کنند.

8- دولت و سایر دستگاههای حاکمیتی و عمومی موظفند در چهارچوب مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی تدابیر لازم را در نظر بگیرند تا در اثر اجرائی‌شدن برجام به هیچ‌وجه اجازه فرصت‌طلبی و سوءاستفاده در داخل کشور به آمریکا یا دیگر دولتهای خارجی داده نشود و فرصتی برای نفوذ یا سوءاستفاده سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در اختیار استکبار جهانی قرار نگیرد.

9- دولت موظف است منابع مالی آزادشده را در چارچوب قانون در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی و رونق تولید، سرمایه‌گذاری‌های ضروری و با اولویت نیازهای بخش خصوصی و تقویت صندوق توسعه ملی، صرف کند.

تبصره 1- وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه‌ماه یک‌بار به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد.کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی موظف است هر شش‌ماه یک‌بار گزارش اجرای برجام را به صحن علنی مجلس شورای اسلامی ارائه کند.

تبصره 2- با اجرای این قانون، «قانون الزام دولت به تعلیق اقدامات داوطلبانه در صورت ارجاع و یا گزارش روند هسته‌ای به شورای امنیت» مصوب 1/9/1384، «قانون الزام دولت به تجدیدنظر در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» مصوب 6/10/1385، «قانون صیانت از دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران» مصوب 29/4/1389 و «قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌ای ملت ایران» مصوب 2/4/1394 لغو می‌شود.

حاشیه های جلسه رای گیری

این جلسه حاشیه هایی نیز همچون جلسه روز یک شنبه همراه بود؛ تسنیم از حاشیه های این جلسه نوشت: طبق گفته اعضای هیئت رئیسه و اعضای کمیسیون امنیت ملی، این طرح بیش از 200 پیشنهاد اصلاحی از سوی نمایندگان داشت و به نظر می‌رسید که بررسی این پیشنهاد در صحن علنی چندین جلسه را به خود اختصاص دهد اما صبح امروز تنها در حالی که 20 دقیقه از آغاز جلسه علنی مجلس گذشته بود با اقدام هیئت رئیسه این طرح ظرف مدت کوتاهی به تصویب رسید.

جلسه علنی صبح امروز مجلس ساعت 8 و 30 دقیقه آغاز شد و جزییات طرح برجام در 8 و 50 دقیقه به تصویب رسید.

هیئت رئیسه در حالی طرح مذکور را به رأی وکلای ملت گذاشت که تنها 3 پیشنهاد اصلاحی از سوی حسین سبحانی‌نیا و جواد جهانگیرزاده بیان شد و اجازه بیان دیگر پیشنهادات به دیگر وکلای ملت داده نشد.

این روند سریع بررسی طرح مذکور در صحن علنی مجلس اعتراض نمایندگان را در بر داشت تا جایی که حمید رسایی نماینده مردم تهران در جایگاه هیئت رئیسه حضور یافت و نسبت به اینکه در بررسی پیشنهادات اجازه صحبت به موافقان و مخالفان داده نمی‌شود و رئیس مجلس پیشنهادات را به‌سرعت به رأی می‌گذارد انتقاداتی را مطرح کرد.

نکته جالب توجه این بود که لاریجانی از آنجا که در جریان رأی‌گیری برای یک پیشنهاد بود توجهی به سخنان رسایی نداشت و وقتی با اصرار رسایی مواجه شد، با دست رسایی را به عقب راند و به او گفت: چرا در اینجا حضور یافته‌ای؟

پس از آن جمع گسترده‌ای از نمایندگان مجلس از جمله اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس در جایگاه هیئت رئیسه و اطراف لاریجانی حضور یافتند اما رئیس مجلس دستور قرائت جزئیات طرح را برای رأی‌گیری صادر کرد و در حالی که نمایندگان تصمیم داشتند مانع از رأی‌گیری طرح شوند تا بتوانند پیشنهادات خود را مطرح کنند، جزئیات طرح مذکور قرائت شد و به رأی گذاشته شد. این موضوع بیش از پیش اعتراض نمایندگان را به وجود آورد.

اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس که برای بیان پیشنهادات اصلاحی خود مصرّ بود حاضر نمی‌شدند جایگاه هیئت رئیسه را ترک کنند اما جزئیات این طرح میان اعتراضات آنها قرائت شد و به رأی گذاشته شد.

پس از تصویب جزئیات طرح اجرای برجام، علی‌اصغر زارعی نماینده تهران در حالی جایگاه هیئت رئیسه را ترک کرد که اشک می‌ریخت. گریه‌های این نماینده تهران در صحن مجلس نقدی جدی بر روند بررسی این طرح بود. برخی از اعضای فراکسیون اصولگرایان نیز اطراف او جمع شدند.

پس از تصویب این طرح حمید رسایی با در دست گرفتن پلاکاردی که روی آن نوشته بود: "این قانون‌شکنی رسمی است، مجلس فرمایشی نیست" انتقاد خود را نشان داد.

همچنین در جریان رأی‌گیری برای این طرح، مهدی کوچک‌زاده نماینده مردم تهران نزدیک جایگاه هیئت رئیسه رفت و فریاد می‌زد و می‌گفت: "این تصمیم آنهاست، مجلس هم این موضوع را به گردن گرفته است".

یکی دیگر از حاشیه‌های جلسه علنی امروز حضور اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای و وزیر امور خارجه بود. این افراد که احتمالاً گمان می‌کردند بررسی جزئیات این طرح زمان زیادی به طول می‌انجامد و لازم است تا در مورد پیشنهادات، نمایندگان دولت نیز به‌روال همیشگی  پاسخ دهند، در حین قرائت جزئیات این طرح در هیئت رئیسه از آنجا که حس کردند دیگر به حضورشان در صحن علنی نیازی نیست، صحن علنی را ترک کردند.

شاید بتوان گفت که تصویب با سرعت جزئیات طرحی با این اهمیت برای اعضای تیم مذاکره کننده و وزیر امور خارجه نیز جالب و تعجب‌آور بود.