یاد سخن عزیزی می افتم که می گفت: (صدا و سیمای ما بزرگترین بنگاه رسانه ای دنیاست همانطور که دانشگاه آزاد بزرگترین دانشگاه دنیاست و کسی به بزرگی افتخار نمی کند.)
در واقع هنوز می توانیم ردپایی از انتقادات شهید مرتضی آوینی از فضای فرهنگی ان دوره را در رسانه ملی پیدا کرد. البته بی انصافی است که زحمات و دلسوزی های مدیران و برنامه سازان متعهد را نادیده بگیریم اما همیشه مسائلی پیدا میشود که قلب آدم رابسوزاند و باخودت فکر کنی که واقعا (فاین تذهبون...)
چند روزی بود که بخاطر کم مشغله ها می توانستم با فراغ بال به تماشای رسانه ملی بنشینم. دراین چند روز به این نکته بعضاً همه گیر برخوردم که دربرخی برنامه های تلویزیونی، برنامه سازان برای تعامل با مخاطب خود از شبکه های اجتماعی موبایلی استفاده میکنند و از آنجاکه نباید در رسانه ملی از آنها نام برد، مجری برنامه با فلاکتی وصف ناپذیر! سعی در جا انداختن مطالب دارد اما از آنجا که در روزنامه نگاری محدودیت های اینچنینی را نداریم براحتی میتوانیم از تلگرام اینستاگرام یا هر شبکه دیگر اسم ببریم و بی قید به بررسی این پدیده بپردازیم.
این مسئله از دو جهت قابل بررسی است؛ اول آنکه چرا برای تعامل با مخاطب از شبکه های اجتماعی موبایلی استفاده شود و آیا راه بهتری وجود ندارد؟ و دوم اینکه از چه شبکه اجتماعی باید استفاده کرد؟
درباب نکته اول بنظر میرسد که برنامه سازان سعی دارند که از قافله پیشرفت عقب نمانند و خودشان را همگام با مخاطب کنند تا همراهی آنها را ازآن خود کنند و طبعا همراهی مخاطب یکی از ویژگی های یک برنامه موفق است؛ درگذشته یادم می آید که مجبور بودیم نامه هامان را به آدرس میدان آرژانتین انتهای خیابان الوند پست کنیم و حتی گاهی اوقات عطایش را به لقایش ببخشیم و بیخیال عموپورنگ شویم.
کمی بعد تلفن ها متداول شد و کمی بعد پیامک ها و... الان هم که شبکه های اجتماعی موبایلی، اما جالب است که این روش های نو یعنی استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی و یا طراحی اپلیکیشن ها
برای شبکه ها یا برنامه بطور معمول برای شبکه های ماهواره ای و بدلیل غیرقانونی بودنشان مجبورند به این طریق به حیات نباتی شان ادامه دهند؛ اما بعضی از برنامه ها علاقه دارند جا پای منوتو و ... می گذارند.
دراین مورد درحالت خوش بینانه در زمینی که مطلوب ماست توپ نمیزنند. اما بشنویم از زمانی که موج تلگرامخواهی درحال بوجود آمدن بود رسانه ملی ما سر در لاک خویش بطوری که انگار نه انگار اتفاقی درحال افتادن است، مدتی را گذراند و فصل مشترک این شبکه هابا رسانه ملی به برنامه های گفتگو و نقد محور و بعضا بیفایده تبدیل شده بود. اما وقتی که با سونامی استفاده از تلگرام مواجه شدیم رسانه ملی برای رسیدن به مخاطب خودش دست به دامن همان شبکه ها شد؛ در واقع بجای اینکه رسانه با اقدام بموقع و مدبرانه و بقولی طراحی یک ضد عملیات برای مقابله با آن پدیده نتوانست کاری کند پس درنتیجه شبکه های اجتماعی رسانه را به دنبال خود کشیدند.
درواقع یعنی رسانه که عامل مهم فرهنگ سازی است در این مورد بی اثر شده است و می بینیم درشبکه ای ازبدی های تلگرام گفته می شد درحالی که درشبکه دیگری مجری درحال دادن آیدی تلگرام برنامه بود. گاهی اوقات باخودم فکرمی کنم رسانه می توانست با استراتژی کارآمد و عوض کردن صورت مسأله دست به اقدامات نو و ابتکاری بزند مانند استفاده از آپ که رایگان است و بدون نیاز به گوشی مدل بالا. (اینها مزیت های برنامه های رسانه ملی نسبت به ماهواره است که متأسفانه گاهی بدرستی ازآن استفاده نمی شود.)
اما ازنکته دوم بگویم که چرا تلگرام؟ وقتی که فریاد پژوهشگران ما به آسمان بلند است که سرورها و ساختمان های اینها دست دشمن است و مدیران و سرمایه داران آن همه دشمن است، جای شکی نمی ماند از مضر بودن تلگرام آلات، پس چرا ما دستی دستی آب به آسیاب آنها بریزیم و گرمی بازار آنها شویم. اینجا بازی استراتژیست هاست و کار مدیران رسانه ای و طراحان عملیات جنگ نرم آغاز می شود و رسانه ملی میتوانست باتکیه بر ظرفیت های داخلی مانند شبکه اجتماعی بیسفون، خواست جمعی بوجود آمده برای استفاده از شبکه های اجتماعی را به سمت زمین موردنظر ما سوق دهند. یعنی کاربران بجای سرودست شکاندن پای آپدیت های تلگرام از بیسفون ایرانی استفاده می کردند که الحق چیزی کم از بقیه شبکه های اجتماعی ندارد.
علی ای حال هنوز هم دیر نشده است که دستگاه فرهنگی ما بجای دفاع منفعلانه رو به حمله مبتکرانه بیاورند. البته دور از ذهن نیست که درنوشته پیش روی شما که انتقادات تندی از رسانه ملی شد منکر زحمات دلسوزانه آن عزیزان نمیشویم و یادآور می شویم که رسانه ملی مجازا به معنی دستگاه فعال فرهنگی کشور به کار رفته است و توقع میرود که تمامی نهاد های مسئول تلاش های خود را در راستای پاسداری از مرز های عقیدتی نظام مقدس جمهوری اسلامی نمایند.
