جوال دوز نه، اما سوزن را سهم خود بدانید!

خبرنامه دانشجویان ایران: سجاد ساکنی*// جنبش دانشجویی و تشکل های دانشجویی امروزه وظایف گوناگونی را بر عهده دارند . وظایفی که هر کدام می تواند حوزه های مختلفی را در بر گیرد. به طور کلی می توان شاخص های ثابتی را برای عملکردهای مختلف تشکل های دانشجویی در نظر گرفت.

اولین وظیفه یک تشکل دانشجویی همانند هر نهاد و گروه دیگری درقبال اعضای آن تشکل است. ارتقای فکری و تجربی اعضای یک تشکل در ابعاد مختلف را می توان مهم ترین وظیفه یک تشکل دانشجویی به شمار آورد. عمده فعالیت های هر گروه و نهادی به شرایط هسته اصلی این گروه وابسته است. قوت و یا ضعف عملکرد یک تشکل را می توان ناشی از قوت و یا ضعف اعضای آن تشکل دانست. پویایی، تحرک، خلاقیت، پیش روندگی و ... عواملی اند که از طریق هسته اصلی یک تشکل می توانند به سایر ارکان آن تزریق گردند. مسئولیتی که یک تشکل در قبال اعضای خود داراست، هم چون مسئولیتی است که یک شخص، در قبال خانواده و خویشاوندان خود برعهده دارد. در واقع، سلامت عنصر خانواده، مهم ترین عاملی است که می تواند جامعه ای سالم و عاری از مشکلات فرهنگی –اجتماعی را به وجود آورد و همین موضوع را می توان دلیل اصلی تاکیدهای فراوانی دانست که در قبال اهمیت خانواده بیان شده است.

غفلت یک تشکل، از اعضای خود، شرایطی را فراهم می آورد که در آن، تهی شدن از درون، سردرگمی و بی هویتی از مهم ترین خصوصیات آن تشکل خواهد شد. اعضای یک تشکل دانشجویی افرادی اند که آینده کشور به دست آنان رقم خواهد خورد و همین موضوع، اهمیت پرداختن به آن اعضا را نشان می دهد. این از آن جهت است که ساخته شدن اعضای یک تشکل، می تواند یکی از مهم ترین عوامل ساختن آینده جامعه باشد. لذا اولین جامعه هدف فعالیت های تشکلهای دانشجویی می بایست اعضای آن تشکل باشند.

از طرفی محیط دانشگاه و عامه دانشجویان را می توان به عنوان دومین جامعه هدف تشکل های دانشجویی در نظر گرفت. اثر گذاری یک تشکل دانشجویی در محیط دانشگاه، یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که در میزان کارآمدی یک تشکل دانشجویی در نظر گرفته می شود. اگر هر تشکل دانشجویی انقلابی در هر دانشگاه بتواند این وظیفه - اثرگذاری - را به نحو احسن انجام داده و اکثریت دانشجویان را با تفکرات و مبانی انقلابی خود، همراه و همسو نماید، توانسته است از دوجهت، جامعه را از غنای تفکرات ناب انقلابی برخوردار نماید؛ اول از آن جهت که دانشجو، به خودی خود، در میان جامعه و در بین اطرافیان خود به عنوان یک عنصر تاثیرگذار مطرح است. و دوم از آن جهت که دانشجویان فردای هر جامعه ای را خواهند ساخت و این یعنی بالابردن ظرفیت های فکری دانشجویان، درواقع بالابردن ظرفیت های فکری عناصر فعال و محرک نسل بعدی این جامعه است.

وظیفه دیگر یک تشکل دانشجویی در قبال مسئولان و مدیران جامعه است. مطالبه گری را می توان ممزوج در ذات یک تشکل دانشجویی دانست. منتقد بودن و آرمانگرایی، خصوصیاتی اند که دانشجو را به یک عنصر فعال در جامعه تبدیل کرده است. فعال بودن دانشجو تنها محدود به فعالیت های خود او نیست، بلکه رصد کردن حرکت جامعه، در مسیری که آن را به رشد و تعالی می رساند از دیگر مصادیق پویایی دانشجوست. دانشجو و تشکل های دانشجویی به مثابه چشمان بیدار و دیده بان های پیشرفت و تعالی جامعه به حساب می آیند. اثرگذاری مثبت بر روی مسئولان و مدیران جامعه را می توان وظیفه دیگر تشکل های دانشجویی دانست.

به عقیده نگارنده این سلسله مراتب و سیر هدف گذاری در اقشاری که به عنوان اقشار هدف تشکلهای دانشجویی مطرح گردیدند می بایست در تمامی فعالیتهای تشکلهای دانشجویی لحاظ شود.

اکنون و در شرایط کنونی یکی از مهم ترین موضوعاتی که تشکلهای دانشجویی وظیفه دارند به آن بپردازند اقتصاد مقاومتی است. در واقع، متناسب با گروه های هدفی که به آن ها اشاره شد، یک تشکل دانشجویی می بایست اهداف و فعالیت های متنوعی را در خصوص این موضوع،  تعریف نماید. همانگونه که اشاره شد این فعالیتها می بایست مطابق با اولویت بندی جوامع هدف تدوین و اجرا شوند.

از آنچه گذشت بر می آید که برنامه ریزی برای اعضای یک تشکل، مهم ترین بخش این فعالیت ها را تشکیل خواهد داد. و پس از آن، گفتمان سازی و فرهنگ سازی اقتصاد مقاومتی، در سطح جامعه دانشگاهی، اعم از دانشجویان و اساتید، اهمیت پیدا می کند.

در همین جا، ذکر این نکته حائز اهمیت است که متاسفانه به هیچ عنوان نمی توان تشکل های دانشجویی را در نیل به این اهداف فوق، موفق دانست. نه تنها تشکلها نتوانسته اند فعالیتهای مناسبی را در این زمینه طراحی و اجرا کنند، بلکه حتی کمتر تشکیلاتی را در میان دانشجویان می توان یافت که به خوبی با الفبای اقتصاد مقاومتی آشنا باشد. چرایی این موضوع به بحثی مطول و درازدامن نیاز دارد که در این سطور، پرداختن به آن ممکن نیست. اما فی الجمله می توان نداشتن دغدغه و کمبود مبانی فکری و نیز پرداختن بیش از حد به امور روزمره را از مهم ترین عوامل پدید آمدن این شرایط دانست. امروزه، تشکل های دانشجویی آنچنان غرق در روزمرگی های خود هستند که به ندرت می توان خلاقیت و نوآوری را در فعالیتهای آنان مشاهده کرد.

در واقع اکثر تشکل ها در اولین گام از تبیین اقتصاد مقاومتی که روشن نمودن موضوع برای اعضای آن تشکل است، درمانده اند. هرچند نمی توان این شرایط را به تمام تشکل ها و تمام اعضای آنها تعمیم داد، اما متاسفانه روند غالبی که بر تشکلهای دانشجویی حکمفرماست، روند مطلوب و امیدوار کننده ای نیست. به نظر می رسد این تشکل های دانشجویی می بایست آموزش الفبای اقتصاد مقاومتی را به طور جدی در میان اعضای خود در دستور کار قرار دهند . شناخت اقتصاد مقاومتی، به مثابه یک نقشه جامع را می توان اولین نیاز تشکل های دانشجویی در راستای رفع مشکلات این حوزه، به حساب آورد. به عبارتی، شناخت و فهم کامل ابعاد و جوانب گوناگون مفاهیمی هم چون اقتصاد دانش بنیان، ارتباط علم و صنعت، افزایش صادرات غیر نفتی، افزایش تولیدات داخلی، شفاف سازی اقتصاد، اصلاح الگوی مصرف و... مقدمه ورود تشکل های دانشجویی به موضوع اقتصاد مقاومتی است.

تنها در این صورت است که می توان به گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی در دانشگاه و جامعه امیدوار بود . تشکل های دانشجویی می بایست در زمینه اقتصاد مقاومتی همانند هر موضوع دیگری، همچون چشمه ای باشند که دیگران را از درونزایی خود بهره مند می نمایند. و این امر آرزویی است که اکنون فاصله زیادی تا رسیدن به آن وجود دارد و در این میان تشکل های دانشجویی که مدعی پیشگامی در عرصه های ناب و نوین انقلاب اسلامی اند نتوانسته اند به وظایف خود در این زمینه عمل کنند. تشکلهای دانشجویی، که ذاتا و به درستی با مطالبه گری و انتقاد سازنده از دیگران در آمیخته شده اند، می بایست انتقاد از خود را هم آغاز کنند و به اتهامات و کاستی های خود در این خصوص رسیدگی نمایند. و اگر جوال دوزی به دیگران نثار می کنند سوزنی را هم سهم خود بدانند.

* فعال دانشجویی دانشگاه سمنان