گر ملی شدن صنعت نفت خدمت بزرگی است که به مملکت شده باید از آن کسی که اول این پیشنهاد را نمود سپاسگزاری کرد و آن کس شهید راه وطن دکتر سید حسین فاطمی است.»
خبرنامه دانشجویان ایران: "سید حسین فاطمی"، وزیر امور خارجه دولت مصدق را میتوان یکی از نخستین طراحان ملی شدن صنعت نفت ایران دانست.
محمد مصدق در خاطراتش فکر ملی کردن نفت را به دکتر فاطمی نسبت میدهد؛ به این شرح که در سال 1328 جلسهای در خانه محمود نریمان، با حضور آیتالله کاشانی و اعضای جبهه ملی تشکیل میشود و در آن جلسه، دکتر فاطمی ملی کردن نفت را پیشنهاد میدهد و اعضا پیشنهاد وی را قبول میکنند.
مصدق در مورد نقش حسین فاطمی در نهضت ملی شدن نفت در یکی از نامههای خود پس از تبعید به احمدآباد مینویسد: «اگر ملی شدن صنعت نفت خدمت بزرگی است که به مملکت شده باید از آن کسی که اول این پیشنهاد را نمود سپاسگزاری کرد و آن کس شهید راه وطن دکتر سید حسین فاطمی است.»
18 ام مهرماه 1333 دکتر سید حسین فاطمی در دادگاه نظامی به اعدام محکوم شد.