خبرنامه دانشجویان ایران: نزدیک به چهل روز به دو انتخابات ریاست جمهوری و شورهای شهر و روستا زمان باقی مانده است، و هر روز خبرهای گوناگونی در رسانه های مختلف منتشر می شود.
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در میان اخبار گوناگونی که این روزها و با نزدیک شدن به انتخابات پیش رو بیش از پیش دیده می شود، دست به دست شدن اخبارهای انتخاباتی در شبکه های اجتماعی است. شبکه هایی که طی سال های اخیر گوی سبقت خود را از دیگر رسانه ها ربوده و منبع اصلی و البته «غیرموثق» برای دریافت و ارسال خبر در فضای اجتماعی کشور شده است.
در این میان شبکه اجتماعی «تلگرام» و «اینستاگرام» از دیگر شبکه های هم نوع خود فاصله گرفته اند به طوری که طبق آخرین گزارش از آخرین وضعیت شبکه‌های اجتماعی در ایران حاکیست که آمار از کاربران تلگرام به حدود 30 میلیون نفر رسیده و کف اینستاگرام 13 میلیون نفر است.
این آمار نشان می دهد که این ظرفیت «باورنکردنی» قطعا چیزی نیست که گروه ها و جریانات مختلف سیاسی به سادگی از آن بگذرند، به خصوص آنکه شبکه ای همچون «تلگرام» طی یکسال گذشته در انتشار سریع اخبار و اطلاعات نقشی مهم ایفا نموده است.
سردار کمال هادیانفر، رییس پلیس فتا ناجا، در اسفند سال 94 در مورد میزان اثر تلگرام بر فضای انتخابات مجلس می گوید: “79 درصد از کل فعالیت‌های انتخاباتی در فضای مجازی در تلگرام انجام شد و مابقی شبکه‌ها همچون فیسبوک، توییتر و غیره نقش جدی نداشتند”. این آمار به طور واضح نشان می دهد که نامزدهای انتخاباتی بدون صرف هزینه های سنگین خیابانی و با تکنیک های خاص رسانه ای به راحتی توانسته اند، محتوای لازم را به مخاطبین خود برسانند.
حال این ظرفیت در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال 96 با مخاطب بیشتر، فعال شده و حرف و حدیث های زیادی درباره فیلتر کردن یا نکردن این شبکه در فضای رسانه ای مطرح شده است. اما این مسئله چقدر جدی است؟
تلگرام در ایام انتخابات فیلتر می شود؟
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هرچند طرح مسائلی با هدف محدود ساختن تلگرام را تأیید می کند، ابراز امیدواری می کند که مشکل خاصی بر سر راه این شبکه اجتماعی پیش نمی آید.
در روزهای پایانی سال 95 بود که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به اینکه آیا این وضعیت باعث کاهش فشار برای بستن «تلگرام» شده است یا خیر، گفت: درباره تلگرام دیدگاه‌های مختلفی مطرح است، به ویژه با توجه به فضای انتخابات، مسائلی در حال وقوع است که چندان به این آمارها ارتباطی ندارد.
وی با بیان اینکه عده‌ای از ابتدا با فضای مجازی مخالف بودند و فقط هم بحث تلگرام مطرح نیست، ادامه داد: فشارها همواره بوده، ولی سعی ما بر این بوده که فضای مجازی، فضای پاکی باشد و همه بتوانند از آن استفاده کنند.
واعظی در پاسخ به اینکه همچون انتخابات 94، آیا در سال 96 نیز تلگرام فعال خواهد بود و آیا فیلتر نخواهد شد، تصریح کرد: ان‌شاءالله شرایط به گونه‌ای خواهد بود که مردم بتوانند از ابزارها و فضاهایی که اطلاعات را افزایش می‌دهد، استفاده کنند.
فشار برای فیلترینگ
اما چیزی که طی روزهای گذشته بازهم حواشی زیادی را بوجود آورده، مطرح کردن مجدد فیلترینگ تلگرام از سوی رسانه های نزدیک به دولت است، البته هستند رسانه هایی که در این پازل قرار گرفته اند و رویه بازی تازه آن رسانه ها را دنبال می کنند.
دولت به فکر فیلترینگ تلگرام است؟!
بدون شک یکی از چالش های اصلی دولت در انتخابات مسئله «ناکارآمدی» است، واژه ای که این روزها بسیاری از حامیان و کسانی که طی چهار سال گذشته به وی امیدی داشتند و رأی داده بودند، به آن رسیده اند و همین شبکه های اجتماعی بستر اصلی انتقال مصادیق عینی «ناکارآمدی» دولت است. روحانی نشان داده که یکی از «ترفندهای» وی برای برون رفت از انتقادات برپایی یک دوقطبی است، یک بار با «برجام و نابرجام»، یکبار با «کنسرت» و می تواند اینبار با «تلگرام» و ظرفیت جمعیت 30 میلیونی آن باشد. که این خود می تواند یک «شوک انتخاباتی» بزرگ به سود دولت مستقر رقم بزند.
فیلترینگ تلگرام به دستور چه ارگانی است؟
طبق اساسنامه و کارویژه شورای عالی فضای مجازی، مسئولیت برنامه ریزی، نظارت و صیانت از آسیب‌های فضای اجتماعی، برعهده این شورا است؛ که با نگاهی به اعضای «حقوقی» آن به یک نکته قابل تأمل می رسیم. رئیس‌جمهوری، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم و تحقیقات و فناوری، وزیر آموزش و پرورش، وزیر اطلاعات، وزیر دفاع و معاون علمی و فن‌آوری رئیس‌جمهور از جمله افراد دولتی هست که در جمع هفده نفره اعضای شورای حقوقی این شورا قرار دارند.
پس با یک حساب سرانگشتی ساده می توان فهمید که فیلترینگ تلگرام قطعا با تصمیم «دولتی ها» ارتباط مستقیمی دارد. اما این روزها شنیده ها حاکیست دولتی ها می خواهند هزینه فیلترینگ این شبکه اجتماعی را به گردن دیگری انداخته تا با ایجاد یک «برگ برنده» برای خود، هدایت افکار عمومی را به سود روحانی در انتخابات رقم بزنند.
