از تحریم‌ تا یارانه؛ دبه‌های جدید

خبرنامه دانشجویان ایران: زهرا طباخی// انتخابات تمام شد! مردم حسن روحانی را مجددا راهی پاستور کردند و بزودی پس از برگزاری مراسم تنفیذ و تحلیف، او دور جدید برنامه خود را آغاز خواهد کرد. برای اکثریت مردمی که رای به تمدید روحانی دادند آنچه در اولویت است تغییر وضعیت رکود و بیکاری و بی‌سر و سامانی اقتصادی است و واقعیت این است که چشم بر هم بگذاریم این 4 سال نو نیز سپری خواهد شد. این چند روز درگیر انتخابات و خبرهای این حوزه بودیم و شاید بعضی سرخط‌های خبری مرتبط با کشورمان از قلم افتاده باشد. بد نیست مروری بر جاافتاده‌های مهم داشته باشیم.

توازن منطقه‌ای
ترامپ بدون اینکه منتظر نتیجه انتخابات ایران باشد در سفری منطقه‌ای راهی عربستان شد و یک معامله 110 میلیارد دلاری خرید سلاح با شیوخ بحران‌زده سعودی امضا کرد. تعهدی نظامی که می‌تواند بر توازن تسلیحاتی منطقه موثر باشد و اقتصاد مشکل‌دار سعودی را که 25 درصد مردم آن با فقر دست و پنجه نرم می‌کنند، بحرانی‌تر کند.

برخی کارشناسان در توصیف این قرارداد مزاح کردند و گفتند: اگر جنگی در منطقه رخ دهد یک ته‌سیگار نیمه‌روشن می‌تواند سعودی را همچون یک انبار سلاح نامطمئن به آتش بکشد! به قولی کار دشمنان سعودی با خالی شدن خزانه آنها از دلارهای نفتی و انباشته شدن حجم عظیمی از تسلیحات که احتمالا ارتش تن‌پرور عربستان کاربرد و استفاده بسیاری از آنها را نمی‌داند، ساده شد. سیاسیون یمن در تایید همین تحلیل چنین نوشتند که انبار کردن این حجم از سلاح در کشوری که آتش اختلاف میان شاهزادگانش آشکار است و در جنگ با یمن بی‌توفیق بوده، قدم نخست برای فراهم شدن وعده ترامپ در ایام انتخابات است. دوره‌ای که دونالد ترامپ در تحقیر آل‌سعود گفته بود: «سعودی گاو شیرده آمریکاست. هر زمان که اراده کنیم دلار و طلا از آن می‌دوشیم و آنگاه که دیگر به کار نیاید ذبحش خواهیم کرد».

تهدید جای تبریک!
با این حال اعراب برخلاف گمانه‌های فانتزی ارائه شده توسط تحلیلگران حامی حسن روحانی، شریک شماره یک آمریکا و اسرائیل هستند و تغییری در موازنه قدرت در منطقه در پسابرجام ایجاد نشده است. داشته‌های ما حاصل توانسته‌های ما و اتکای نظام به قدرت مردم است. دقیقا به همین دلیل است که انتخاب روحانی در ایران هیچ تغییری در سیاست منطقه‌ای آمریکا ایجاد نکرد. نه تبریکی رد و بدل شد، نه سطح تهدیدات کاهش یافت و نه خطر جنگی موهوم کم یا زیاد شد! رابرت فیسک در ایندیپندنت نوشت: در ایران انتخاباتی آزاد برگزار شد که ریاض را به وحشت انداخت اما ترامپ در کنار 50 دیکتاتور عرب که هرگز جرأت برگزاری چنین انتخاباتی را ندارند، ایستاد.

رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا نیز در نخستین نطق خود پس از موفقیت روحانی، او را پیرامون برنامه موشکی کشورمان تهدید کرد و کنگره آمریکا نیز با افتخار همانطور که قول داده بود با پایان انتخابات ایران مجددا طرح بررسی اعمال تحریم‌های جدید را در دستور کار قرار داد.

تریتا پارسی، رئیس اندیشکده امنیتی نایاک که اتفاقا در دوره انعقاد برجام بسیار به تیم مذاکره‌کننده کشورمان نزدیک بود، پس از رای دادن به حسن روحانی در واشنگتن‌دی‌سی نوشت: سنای آمریکا می‌خواهد هفته آینده درباره تحریم‌های جدید علیه ایران وارد عمل شود. این چه پاسخ وحشتناکی به مردم ایران پس از رای دادن آنها به «دیپلماسی» است!

بازدارندگی ظریف
انتظار این بود که در چنین موقعیت خطیری که همه‌چیز برای وضع تحریم‌های جدید علیه ایران آماده است، وزارت امور خارجه دستی بجنباند و اقدامی بازدارنده در دستور کار قرار دهد، چرا که ایران نه از توافق برجام عقب‌نشینی کرده و نه تعهدی را بر زمین گذاشته است. حتی به قول حسن روحانی در نطق پساانتخاباتی به «تعامل با جهان به دور از خشونت و افراطی‌گری» هم رای داده است! حدس بزنید محمدجواد ظریف برای کنترل این موقعیت خطرناک چه کرد؟ وزارت خارجه حسن روحانی در اقدامی بامزه فهرستی درهم منتشر کرد که ذیل آن مدیر اجرایی 2 شرکت، 2 بنیاد و 5 شرکت آمریکایی- اسرائیلی از جانب ایران «تحریم» شده‌اند! افراد و شرکت‌ها و بنیادهایی که هرگز «ارتباطی» با ایران نداشته‌اند، طرف معامله با دولت یا شرکت‌های ایرانی نبوده‌اند و دسترسی‌ای هم به اموال و دارایی‌های آنها نداریم! این نشانه‌ای آشکار از ادامه سیاست خارجی تخیلی و بی‌اثر 4 سال اخیر در دوره جدید است. تحریم می‌شویم، اموال‌مان بلوکه می‌شود، دارایی‌های‌مان مسدود می‌شود اما کماکان بیشتر نفت مفت می‌فروشیم و تعهدات سنگین‌تری به جان می‌خریم! سوال این است که آیا با ادامه این روند حسن روحانی می‌تواند به وعده انتخاباتی‌اش مبنی بر لغو تحریم‌های غیرهسته‌ای عمل کند؟ عاقلی می‌گفت شما همان تحریم‌هایی که مثلا «لغو» کردی به ما نشان بده، وعده نو پیشکش!

کمپین «نه به یارانه»!
در حوزه سیاست‌ورزی اقتصادی نیز اتفاقات جالبی در همین 2 روز رخ داد. به عنوان نمونه تیم رسانه‌ای منتسب به دولت حسن روحانی چند ساعت پس از اعلام نتایج در شبکه اجتماعی توئیتر که کمتر از یک درصد مردم در آن عضو هستند، کمپینی تبلیغاتی به راه انداختند که مدعی بود رای مردم به روحانی «نه به افزایش یارانه» بوده است. این در حالی است که روحانی و جهانگیری وعده افزایش یارانه دهک‌های پایین جامعه را برنامه خود دانسته بودند که از سوی سایر نامزدها اعلام شده است.

حتی دولت در آخرین روزهای عمر دوره نخست خود در 27 فروردین، در ستاد هدفمندی یارانه‌ها از افزایش 2 تا 3 برابری یارانه فقرا خبر داده بود؛ افزایشی که مصوب مجلس بود و در زمان طرح مجلس، دولت با آن مخالفت اما شب انتخابات اجرایش کرد! همچنین مصوب کرد حقوق بازنشستگان را هم تصاعدی افزایش دهد. روحانی شب انتخابات از این هم جلوتر رفت و درصدد بود تا یارانه خانوارهایی را که 2 سال قبل قطع شده بود مجدد واریز کند! حال سوال این است که برنامه توزیع مجدد یارانه به طبقات میانی جامعه یک توزیع پول شب انتخاباتی موقت بوده یا باز هم ادامه می‌یابد؟ اگر نخستین گزینه صحیح است که باید توضیح دهند چرا تخلف انتخاباتی مرتکب شده‌اند و اگر بناست ادامه یابد پس کمپین تبلیغاتی علیه «یارانه» چرا در دستور کار قرار گرفته است؟ مهم‌تر اینکه تکلیف افزایش 3 برابری یارانه دهک‌های پایین مطابق مصوبه شب انتخاباتی چه می‌شود؟ آیا حقوق بازنشستگان و معلمان زیاد می‌شود؟ آیا برای عبور از رکود باز هم مثل سال 93 بسته‌ای در کار است؟ برنامه هر چه باشد بزودی خواهیم فهمید کما اینکه چند ماه دیگر موعد نخستین وعده 100 روزه حسن روحانی سر خواهد رسید و مردم در سبک و سنگین کردن وضعیت اقتصادی خود در 4 سال آتی سنگ محکی خواهند یافت.

صمیمانه برای دولت حسن روحانی آرزوی توفیق داریم و صادقانه توصیه می‌کنیم فرصت خدمت به ایرانیان را بیش از 4 سال گذشته قدر بداند، چراکه هیچ پروپاگاندایی نمی‌تواند ناکارآمدی را برای مدت طولانی از چشم‌ها پنهان کند. مردم برای قضاوت مثبت عملکرد دولت به چیزی بیش از عملیات روانی و بازی‌های امنیتی و سیاسی نیاز دارند. به پرکاری، تلاش و مدیریت جهادی مدیران انقلابی! علی برکت‌الله!