خبرنامه دانشجویان ایران:دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با امضای طوماری خطاب به سازمان میراث فرهنگی، مخالفت خود را با طرح یکسان‌سازی قبور مطهر شهدای بهشت زهرا(س) اعلام کردند.
به گزارش«خبرنامه دانشجویان ایران»به نقل ازفارس، دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر ظهر امروز دوشنبه ضمن بازدید از نمایشگاه عکس «سلوک گمنامی» که از سوی بسیج دانشجویی در کنار مسجد دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شده بود، با امضای طوماری، مخالفت خود را با طرح یکسان‌سازی قبور مطهر شهدای بهشت زهرا(س) اعلام کردند.
بنابراین گزارش، بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در پی زمزمه‌های از سرگیری طرح یکسان‌سازی قبور مطهر شهداء در بهشت‌زهرا(س)، نامه‌ای را خطاب به ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تنظیم کرده که متن آن به شرح ذیل است:
ریاست محترم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
جناب آقای مهندس بقائی
باسلام و احترام
به دنبال اجرای طرح ساماندهی در گلزارهای شهدای سراسر کشور و تصمیم‌گیری مجریان مبنی بر شروع اجرای طرح در بهشت‌زهرای تهران و اجرای آن در قطعه 44 گلزار شهدا، نگرانی‌هایی از سوی خانواده‌های شهدا و زائرین نسبت به آسیب‌دیدن شکل و فرم مزار شهدا وجود دارد که صرفاً یک مساله احساسی نیست، بلکه این اعتراضات از طرف کسانی بیان می‌شود که دلسوزانه و متعهدانه نگران از دست رفتن نمادها، تصاویر، شعرها و شعارهایی هستند که شاید برای نسل اول و دوم انقلاب بر اثر تکرار عادی به نظر بیاید و اهمیت چندانی نداشته باشد، اما با گذشت زمان ارزش تاریخی و فرهنگی این آثار روشن‌تر خواهد شد. آثاری که تنها یادگار‌های باقیمانده از دوران انقلاب و دفاع مقدس هستند و نمادی از ایثارهای مؤمنانه دیروز برای نسل پرسشگر امروز و آینده هستند.
مزارهایی که هر کدام از آنها به تنهایی شاخص و گویای اندیشه شهیدانی است که اعتقادات و آرمانهایشان در قالب وصایا و شعارها بر سنگ مزارشان حک شده است. همچنین تزئین حجله‌ها و انتخاب اشیاء آنها و شکل ظاهری سنگ مزارها نیز براساس سلیقه خانواده‌ها و بازماندگان شهدا و تحت تاثیر حال و هوای مؤمنانه و قهرمانانه آن دوره طراحی شده است. تنوع موجود در شکل ظاهری و محتوای سنگ نوشته‌های مزارها، نمایشگاهی هنرمندان و موزه‌ای تاریخی به وجود آورده است که اگر تمام امکانات بسیج شوند و همه هنرمندان جمع شوند، قادر نخواهند بود معنویتی که فضای فعلی به زائران القاء می‌کند را به وجود آورند.
متاسفانه طرحی با عنوان ساماندهی و بهسازی مزار شهدا، برای حل مشکل تنوع موجود در گلزارهای شهدا که در عین حال بارزترین خصیصه فرهنگی آنها به شمار می‌رود با مدیریت بنیاد شهید و امور ایثارگران و همکاری شهرداری‌های هر شهر و روستا و همچنین وزارت کشور از چند سال پیش آغاز و تقریباً در اکثر نقاط کشور به اجرا گذاشته شده است.
غافل از اینکه این تنوع نه تنها مشکل نیست، بلکه کنار هم قرارگرفتن این سلیقه‌ها و تنوع موجود در طراحی قبور گلزار شهدا معرف ریشه‌های عمیق فرهنگی دفاع و جهاد و شهادت، در آحاد مردم خصوصاً خانواده‌های معزز شهداست و تبدیل آنها به یک نماد واحد حتی اگر به منظور زیباسازی و با معماری اسلامی و ایرانی تزئین و طراحی شده باشد، نمی‌تواند گویای شور و عشق و عرفان دل‌هایی باشد که در فضای معنوی و حماسی آن برهه از تاریخ کشور با اعتقاد عمیق خود، این تابلوهای زیبا را ترسیم کرده‌اند.
اکنون با توجه به ارزش تاریخی فرهنگی گلزار شهدا و اقدام مصرانه بنیاد شهید و شهرداری تهران جهت تخریب این فضا به منظور اجرای طرح بازسازی و یکسان‌سازی مزارها، باید پرسید حفظ این آثار ارزشمند برعهده کدام نهاد مسئول است؟
در پی اعتراضات و نگرانی‌های ابزار شده نسبت به اجرای این طرح، توجه به ذکر چند نکته ضروری است:
1ـ تنوع در شکل ظاهری مزارها، نماد مردمی بودن دفاع است و انهدام این تنوع و یکسان‌سازی آنها تداعی‌کننده اجبار و زور و عدم رضایت خانواده‌ها در اعزام نیروهای مردمی و تشابه آن با قبور کشته‌شدگان جنگ‌های جهانی در سایر کشورهاست.
2ـ گلزار شهدا نمایشگاهی است از تفکرات، انگیزه‌ها و اعتقادات بازیگران و کارگردانان اصلی قضیه‌ای به نام دفاع مقدس. شکل ظاهری حجله‌ها و محتوای سنگ نوشته‌ها نمایانگر حضور طبقه‌های اجتماعی متفاوت در جنگ، طرز تفکر و وابستگی‌های فرهنگی و قومی آنها و همچنین منبع ارزشمندی برای مطالعات فرهنگی و مردم‌شناسی پژوهشگران علوم اجتماعی و اصولاً شناخت واقعیت‌های انقلاب و جنگ است.
3ـ جا دارد از مسئولان سازمان میراث فرهنگی پرسیده شود آیا یک اثر فقط با گذشت زمان ارزش تاریخی پیدا می‌کند و آیا ارزش تاریخی آثاری که نقش موثری در انتقال پیام انقلاب و دفاع مقدس به نسل‌های آینده خواهد داشت، کمتر از آثار به جا مانده از دوران پادشاهان گذشته است؟ در حالی که در مورد نقش‌ها و نمادهای بر جای مانده بر روی اشیاء، ظروف، کوزه‌های قدیمی و حتی سنگ قبور باستانی مطالعات گوناگون انجام شده و هزینه زیادی صرف مرمت و حفظ آنها می‌شود.
4ـ با توجه به اینکه تاکنون محافظت از این فضای فرهنگی و زیارتی به باد و باران سپرده شده و حتی بسیاری از این مجموعه فضاهای فرهنگی که میراث فرهنگی انقلاب اسلامی برای نسل‌های آتی محسوب می‌شوند توسط اقدامات عجولانه و غیرفرهنگی برخی دستگاه‌ها دچار یکسان‌سازی (بخوانید تخریب) شده است؛ آیا وقت آن نرسیده که برای حفظ و مرمت و نگهداری این آثار ارزشمند تاریخی و در عین حال مقدس و فرهنگی این کشور اقدام جدی بشود و از نابودی و تخریب آنها جلوگیری شود؟
5 ـ ماندگار کردن قبور با استفاده از مصالح بهتر، یکی از اهداف این طرح اعلام شده است، در صورتی که عقل سلیم حکم می‌کند در حالی که بسیاری از این مزارها سالم و بدون فرسودگی هستند نسبت به حفظ و مرمت آنها اقدام شود نه تخریب و بازسازی آنها.
6ـ البته ساخت موزه جنگ و دفاع مقدس امر شایسته و بایسته‌ایست، ولی نه به منظور نگهداری حجله‌ها، عکس‌ها و اشیاء موجود در آنها و احتمالاً سنگ مزارها. چرا که تاثیر‌گذاری فرهنگی و معنوی این عکس‌ها و نمادها در یک مکان زیارتی به صورت یک موزه طبیعی بسیار بیشتر از قراردادن آنها در یک موزه تاریخی (حتی در مجاورت گلزار شهدا) است.
7ـ محور طرح ساماندهی، ایجاد زیبایی ظاهری براساس نظم و یکسان‌سازی است. در حالی که نمی‌توان زیبایی و ارزش یک مکان تاریخی، فرهنگی و زیارتی را فقط با معیارهای ظاهری و فیزیکی سنجید.
8ـ متاسفانه غلبه نگرش مدرنیستی بر دیدگاه‌های معماری ایرانی و اسلامی و اولویت نداشتن جنبه‌های فرهنگی اصیل و ریشه‌های مذهبی و معنوی با توجه به پیشینه قوی معماری و فرهنگ ما که در تک تک آثار فرهنگی گذشته مملکت ما کاملاً مشهود است (که به یونیفرم‌سازی می‌انجامد) باعث شده تا در یک نگرش سطحی و متاثر از فرهنگ مدرن، طرح یکسان‌سازی مزار شهدا به اجرا در آید که با اندکی دقت در موارد اجرا شده این طرح می‌توان به عمق فاجعه فرهنگی رخ داده پی برد. (جهت تقریب به ذهن می‌توان به این مثال متوسل شد که دستگاهی به بهانه نامنظم بودن بقایای تخت جشمید آن را تخریب نموده و سپس با استفاده از مصالح و معماری جدید به ساختن یک تخت جمشید منظم اقدام کند.)
لذا با توجه به اهمیت موضوع و نگرانی‌ها و واکنش‌های اقشار فرهیخته، دانشگاهی، فرهنگی و مذهبی جامعه در برابر این طرح شتاب‌زده، از جنابعالی انتظار می‌رود اقدامات لازم را جهت ثبت گلزارهای شهدای سراسر کشور به عنوان میراث فرهنگی انقلاب اسلامی به منظور حفاظت این اماکن از گزند تخریب جاهلانه و فرسایش آنها مبذول فرمایید.
