به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ پس از به سرانجام رسیدن مذاکرات طولانی مدت میان ایران و کشورهای 1+5 در دولت یازدهم و انعقاد توافقی مهم که با عنوان "برجام" در بین مسئولین و همچنین افکار عمومی شناخته شده است، الفاظی چون جسم و روح برجام به ادبیات سیاسی-دیپلماتیک دیپلمات ها، رسانه ها و مردم راه پیدا کرد. شاید از همان ابتدای مواجهه با این کلمات کمتر کسی تصور می‌کرد که در آینده ای نه چندان دور استفاده از لغات اینچنینی تبدیل به محلی برای کشمکش های بین‌المللی میان سردمداران دستگاه وزارت خارجه جمهوری اسلامی و سران کشورهای غربی شود.
رفته رفته بحث و جدال پیرامون ابعاد مفهومی جسم و روح برجام در نشست‌های خبری دیپلمات های ایرانی با رسانه‌های داخلی و رویارویی‌های جناحی در صف جنجالی‌‌ترین مباحثه ها قرار گرفت. ابهامی که در مباحث مربوط به مصادیق جسمی و روحی وجود دارد نیز به میزان جنجال آفرینی این مباحثه ها و رویارویی ها اضافه می‌کند. در هرلحظه و در هر بحثی این امکان وجود دارد که طی یک جابجایی قابل تامل جسم برجام جای خود را به روح آن داده و یا بالعکس روح برجام جایگاه جسم آن را تصاحب کند.
حال این سوال بوجود می آید این است که اساسا معیار و ترازوی سنجش اولویت جسم و روح بر یکدیگر چیست و چه عواملی می‌تواند موجبات تغییر اولویت‌ها را فراهم آورد؟
روح و جسم برجام و تبدیل آن به یک ادبیات بین المللی
استفاده از ادبیات فیزیولوژیک در قالب جسم و روح برای توضیح موضوعات بین المللی، علی الخصوص برجام هستهای به دولتمردان ایالات متحده نیز سرایت کرده و دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا اخیرا در یک نشست خبری مشترک با نخست وزیر ایتالیا مدعی شد که ایران به "روح" توافق هسته ای منعقده در سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام پایبند نیست. جالب تر آن که این ادبیات ترامپ توسط ظریف بی پاسخ نماند و وزیر خارجه کشورمان با استقبال از این سرایت لهجه به ترامپ طی پیامی توییتری خطاب به وی نوشت: «خواهیم دید آیا آمریکا آماده است تا به متن برجام پایبند بماند، چه برسد به روح این توافق. تاکنون که هر دو را زیر پا گذاشته است، آیا باز هم باید از هایلایت استفاده کنم؟!»
در ادامه نیز با توجه به ضربات مکرری که جسم و روح برجام از زمان انعقاد تا به امروز متحمل شده است، مجددا ظریف وادار به واکنش شد و در مصاحبه با شبکه CNN گفت: «ترامپ نه فقط روح برجام بلکه جسم برجام را نیز نقض کرده است.» این جدال ظریف و ترامپ با چاشنی بررسی شقاوت جسم و ظرافت روح برجام توجه بسیاری از رسانه های بین المللی را به خود جلب کرد تا آنجا که به فاصله کوتاهی از مصاحبه با CNN، ظریف در گفتگو با شبکه سی بی اس نیوز اظهار داشت: «تحریم های جدید اعمال شده توسط دولت ترامپ، فضای روابط تحت فشار دو کشور را مسموم کرده و روح توافق (برجام) را نقض می کند.»
مثالی که در این زمینه ذکر شد، تنها مشتی از خروار ابهاماتی است که در رابطه با ادبیات مرسوم این روزهای شرح برجام می‌توان به آن اشاره کرد. مشاهده شد که از ادعای نقض توامان جسم و روح برجام در مصاحبه با CNN تا ادعای نقص صرف روح برجام توسط ظریف در گفتگو با سی بی اس نیوز کمتر از مویی فاصله است و به این راحتی نمی‌توان فاصله دقیق آن‌ها را معین کرد.
پای ارواح به جلسه سخنگوی دولت باز شد
اما روز گذشته نیز محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت نیز به صف کسانی پیوست که قدرت تفکیک جسم و روح برجام را نداشته و از توضیح تفاوت و فاصله این دو اظهار عجز کرده اند. تا آنجا که نوبخت در نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به پرسش خبرنگاران پیرامون ارتباط "اظهارات اخیر ظریف و ارتباط آن با نقض برجام" گفت: «من باید استدعا کنم که به سیاست مدارانمان اجازه دهیم که این افراد در مورد مسائل کشور اظهار نظر کنند. سیاست مدار باید متناسب با جمعی که حاضر است صحبت کند.»
با توجه به اظهارات نوبخت موضوع جدیدی نیز در مورد جسم و یا روح برجام مطرح می‌شود؛ "جمع حاضری" که نوبخت به آن اشاره می‌کند باید واجد چه ویژگی هایی باشند تا صلاحیت اینکه در برابر آن‌ها بتوان از جسم و یا روح برجام سخن راند؟
