امروزه شاهد آن هستیم که شبکه‌های اجتماعی بخش بزرگی از زندگی روزمره ما را به خود اختصاص داده‌اند، چیزی که در گذشته نه‌چندان دور به‌هیچ‌عنوان قابل پیش‌بینی نبود. نداشتن آگاهی و آموزش‌های لازم برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند تاثیر بدی روی زندگی کاربران این فضا داشته باشد. با توجه به رشد چشمگیر استفاده از فضای سایبری و به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی، قصد بر این است که به موضوع جدیدی به نام «پرحرفی سایبری» پرداخته شود و سعی شده با نشان دادن مشخصه‌های پرحرفی سایبری و دلایل ریشه‌ای این پرحرفی‌ها در فضای سایبری، شما با فرهنگ استفاده از شبکه‌های اجتماعی آشنا شوید تا تاثیرات منفی استفاده از آنها را در زندگی خود به حداقل برسانیم.
فواید شبکه‌های اجتماعی یا به عبارت کلی‌تر مزایای استفاده از فضای سایبری بر کسی پوشیده نیست و در اینجا فارغ از مزایای بسیار زیادی که همین شبکه‌های اجتماعی در صورت استفاده صحیح و اصولی برای کاربران دارد تنها به مقوله فرهنگ استفاده از این ابزار و مقوله پرحرفی سایبری پرداخته می‌شود.
براساس اعلام نظر کارشناسان داخلی و صاحب‌نظران در فضای سایبری، مردم کشورمان شبکه‌های اجتماعی را بیش از حد جدی گرفته‌اند به شکلی که شاید استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی که در ایران به آنها نیز شبکه‌های اجتماعی گفته می‌شود با کشورهای دیگر متفاوت است. گاهی دیده شده در مراسم عزاداری، تصادفات و حتی اتفاقات تلخ نظیر آنچه این اواخر برای برخی از خانواده‌های داغدار فرزندان کودک و نوزاد اتفاق افتاده بود نیز برخی افراد گوشی به دست به دنبال جذب لایک‌های بیشتر در فضای مجازی هستند.
تصاویر، دل‌نوشته‌ها و مطالبی که از سوی شما در شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام منتشر می‌شود، نشانگر شخصیت و طرز تفکر شماست. به عبارت ساده‌تر باید عنوان کرد که هر شخصی در اینستاگرام برای خود یک برند درست می‌کند که این برند بسته به نوع تصاویر و نوشته‌هایی است که شخص در این شبکه‌ها به اشتراک می‌گذارد. برند برخی افراد در شبکه‌های اجتماعی به منفی‌نگری، برخی به اهانت به دیگران، برخی به اشتراک‌گذاری مطالب علمی و... تقسیم می‌شود. البته در برخی مواقع دیده می‌شود که شخصی در شبکه‌های اجتماعی با اهدافی نظیر بیشتر دیده شدن، جمع‌آوری لایک‌های بیشتر و خودنمایی اقدام به انتشار لحظه به لحظه زندگی خود در این فضا می‌کنند که این قبیل از افراد دارای پرحرفی سایبری هستند. تحقیق روی برخی از این پرحرفان سایبری نشان داده که این افراد در زندگی واقعی در دسته پرحرفان قرار نمی‌گیرند و فضای مجازی را به‌عنوان یک مکان مناسب برای نمایش شخصیت واقعی درونی خود می‌دانند.
در واقع براساس تحقیقات میدانی که روی 10 نفر از این افراد صورت گرفته است، مشخص شد که این افراد در دنیای فیزیکی نیز دوست دارند که در موردشان بیشتر از دیگران صحبت کنند، معمولا از اینکه به‌عنوان کانون توجه قرار بگیرند، خوشحال و راضی هستند و در دنیای واقعی اقداماتی را انجام می‌دهند که مورد توجه دیگران باشند. به‌عنوان مثال خیلی زود یا خیلی دیر ازدواج می‌کنند، بر خلاف مسیر رودخانه شنا می‌کنند تا بیشتر در محافل برجسته شوند تا در کانون توجه قرار بگیرند. امروزه این نیاز افراد که همان نیاز در کانون توجه بودن است با توجه به گسترش فضای سایبری شکل و شمایل خود را عوض کرده است؛ به عبارتی دیگر میدان عمل و جای خودنمایی‌ها تغییر پیدا کرده و فضای سایبری را بهترین جا برای پرحرفی‌های خود و در معرض دید بودن انتخاب کرده‌اند. این افراد که از لحظه لحظه زندگی خود در اینستاگرام تصویر و متن به اشتراک می‌گذارند، در معرض خطرات بیشتری نسبت به کسانی هستند که از شبکه‌های این چنینی برای سرگرمی و اشتراک نکات برجسته و قسمت‌های مهم زندگی خود هستند. این افراد معمولا علاقه زیادی به افزایش فالورهای خود دارند چراکه هر بار که عکس یا متنی را به اشتراک می‌گذارند به دنبال شکستن رکوردهای لایک خود نسبت به پست‌های قبلی هستند، در چنین شرایطی بدون توجه به شرایط شغلی و خانوادگی خود اقدام به درج تصاویر یا نوشته‌هایی می‌کنند که می‌تواند مورد سوءاستفاده‌های فالورهای بسیار زیادی باشند که شخصیت حقیقی آنها برای خود شخص هم مجهول و گمنام است چراکه این افراد بدون تایید هویت فالورهای خود تنها به فکر افزایش آنها هستند. این اشخاص به این موضوع هیچ توجهی ندارند که ممکن است دیدگاه وی موجب ناراحتی شخص یا گروه خاصی بشود. به محتوای پست‌هایی که به اشتراک می‌گذارند توجهی ندارند. برایشان مهم نیست که ممکن است برداشت‌های متفاوتی از یک پست شود و عده‌ای خود را مخاطب حرف‌های انتقادی‌شان قرار دهند. متاسفانه پدیده پرحرفی سایبری هر روز بیشتر می‌شود و نیاز به دیده شدن در بین قشر جوان و حتی میانسال هر روز بیشتر از دیروز برجسته می‌شود. در انتها باید به این نکنه اشاره کرد که اگر می‌خواهید از فضای سایبری و شبکه‌های اجتماعی بهتر استفاده کنید، حتما به این نکات توجه کنید؛
زندگی خصوصی ما متعلق به خودمان است؛ آن را با دیگران به اشتراک نگذاریم.
از تمام تفریحات خود در اینستاگرام پست نگذاریم، بگذاریم برخی از آنها شخصی بماند.
هر انتقادی را در این شبکه‌ها بیان نکنیم.
مخاطبان خود را بیهوده زیاد نکنیم.(البته این موضوع درخصوص افراد مشهور صدق نمی‌کند)
سعی به تحمیل نظر خود به دیگران نداشته باشیم.
قبل از اینکه پستی را به اشتراک بگذاریم، خودمان را به جای مخاطب قرار دهیم و نظر مخاطب را از پنجره نگاه او به این پست نگاه کنیم.
و در نهایت در فضای سایبری پرحرفی نکنیم.
* کارشناس ارشد جرائم سایبری
