محلاتی در آن سخنرانی نه تنها به صراحت واقعه تاریخی مهمی مانند واقعه عاشورا را تحریف کرد، بلکه می خواست از این طریق فضای سیاسی و اجتماعی آن روزهای کشور را توجیه کرده و دانشجویان و دانشگاهیان را با اهداف دولتمردان برای مذاکره با آمریکا بر سر مسائل هسته ای همراه کند؛ ولی صحبت های محلاتی به قدری ناشیانه مطرح شده بود که در همان روزهای اولیه با واکنش های افراد مختلف و تشکل های دانشجویی روبه رو شد.
واکنش تشکل های دانشجویی
در همان روزهای ابتدایی تعدادی از تشکل های دانشجویی نسبت به صحبت های محلاتی با صدور بیانیه ای واکنش نشان دادند. در بخشی از این بیانیه که توسط چند دفتر انجمن اسلامی منتشر شده بود، آمده است: «این روزها به نظر می رسد عده ای به جای اینکه افکار ، اندیشه ها واعمال خود را با سیره ی سیدالشهدا بسنجند ترجیح می دهند امام حسین(ع) و عاشورا را متناسب با امیال ، افکار و اندیشه های خود تفسیر کنند و نه تنها حاضر نیستند ضعف فکری و عملی خود را با تکیه بر مفاهیم اساسی قیام عاشورا رفع کنند، بلکه از اینکه امام حسین(ع) و قیامش را درست در نقطه مقابل واقعیت معرفی کنند، ترسی ندارند. خجالت زده ایم که درست در ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان اینگونه عده ای بی بهره از مفاهیم و واقعیت های تاریخی و دینی با اعتماد به نفس کامل واقعیت ها را دگرگون می کنند. عجیب تر اینکه در این روزهای عبرت که منادیان مذاکره با شیطان پاسخی برای ناکارآمدی دست آورد هایشان ندارند، چگونه می توان سیدالشهدا و قیامش را به سود این اندیشه شکست خورده و درست در نقطه مقابل واقعیت، مصادره به مطلوب کرد و از کربلا درس مذاکره گرفت؟ به تمام کسانی که تریبونی برای اظهارنظر در اختیار دارند و خصوصا آنانکه اخیرا مبارزه تاریخی سیدالشهدا با ظلم را تلاش برای مذاکره نامیده اند، توصیه می کنیم که در حوزه دانش و اطلاعات خود اظهار نظر کنند؛ چرا که معتقدیم چنین اظهار نظری از بی اطلاعی کامل از مفهوم مذاکره به معنای امروزی آن و نیز واقعیت های قیام عاشورا ناشی شده است.
مورخین چه گفتند؟
قنبری: امام حسین هیچ وقت قصد مذاکره یا ملاقات یزید را نداشت
حشمت الله قنبری، مورخ متخصص تاریخ شیعه درباره واکنش به صحبت های سروش محلاتی گفت: ببینید! رسول خدا و ائمه حق اهل مذاکره بودند و با سخت‌ترین دشمنان خود نیز مذاکره داشتند و هیچ شخصیت عاقل و حکیمى با نفس مذاکره مخالفت نمى‌کند.
قنبری با اشاره به صحبت امام با عمربن سعد گفت: امام عمر بن سعد را برای اتمام حجت با وی احضار کردند و به او گفتند واى بر تو اى پسر سعد! آیا از خدایى که بازگشت تو به سوى اوست، نمى‌ترسى؟ آیا با من وارد جنگ مى‌شوى در حالى که مى‌دانى من زاده چه کسى هستم. این جماعت را رها کن که اگر با ما باشى به خدا نزدیک شده‌اى و خود ابن سعد هم انگیزه امام را مى‌شناخت و عبارت‌هاى ایشان را درک مى‌کرد ولى بین دنیا و قیامت گرفتار شده بود.
وی ادامه داد: بن سمعان می‌گوید: من در طول مسیر مکه تا کربلا تا آن زمانی که حسین بن علی کشته شد، با او بودم و حتى براى یک لحظه از او جدا نشدم. هیچ کلمه و خطبه‌ای نگفت و نخواند مگر اینکه من آنها را شنیدم. به خدا سوگند، برخلاف آنچه عده‌ای می‌گویند در هیچ مرحله‌ای آن حضرت درخواست حضور در شام و ملاقات و مذاکره یا بیعت با یزید را نداشت. خواسته آن حضرت این بود یا اجازه بدهند به محلى که از آنجا آمده برگردد یا بگذارند در سرزمین وسیع الهى بگردد و منتظر بماند تا ببیند کار مردم به کجا خاتمه پیدا مى‌کند.
رجبی دوانی: امام حسین اگر بنای صلح داشتْ در مدینه این کار را میکرد
محمدحسین رجبی دوانی پژوهشگر و کارشناس تاریخ اسلام دیگر مورخی بود که نسبت به این اظهارات واکنش نشان داد. رجبی با بیان اینکه صلح بنا به شرایط و مصالحی در اسلام جایز تشخیص داده شده، گفت: اگر بنای امام بر این بود که صلح کند در مدینه این کار را میکرد، قطعا اگر کسی به تاریخ وقوف داشته باشد متوجه می‌شود که این مذاکره به معنای جلوگیری از بروز جنگ نبود بلکه امام با حالت پرخاش و تعجب به عمربن‌سعد می‌گوید: وای بر تو ای عمر! می‌دانی چه کار می‌کنی؟ این لشکر انبوه را رها کن و به من بپوند. یعنی امام حسین(ع) در مقام هدایتگری و نجات درآمده است و به عمربن‌سعد پیشنهاد می‌دهد جبهه باطل را رها کن و به من بپیوند و منظور امام این است که با هم در برابر یزید بایستیم.
کاشانی: اهل سنت هم این حرف را قبول ندارند
حجت الاسلام حامد کاشانی نیز از دیگر اشخاصی دانشگاهی بود که به این صحبت ها واکنش نشان داد. او با بیان اینکه عده ای برای شکستن چهره امام حسین (ع) تلاش جدی کرده اند، گفت: یک شیخ شیعه هم برای قرض دنیایی همان حرف ابن تیمیه و ابن کثیر را به یک رتوشی زده است، زمانی که قیام سید الشهدا را غیرشرعی تلقی کردند؛ دیگر نیازی نیست بیاییم بگویم چرا تخریب می کنند؛ مشخص است، برای این است که مردم سراغ امام حسین(ع) نروند.
حجت الاسلام کاشانی اظهار داشت: خدا رو شاهد می گیریم که اهل سنت هم همچین حرفی را قبول ندارند؛ یکی از علمای اهل سنت می گوید، ما اهل سنت خروش امام حسین(ع) را تحسین می کند. یا یکی دیگر می گوید، لعنت بر یزید و حق با حسین(ع) بود.
قطعا واکنش های پی در پی به صحبت های سروش محلاتی نشان دهنده بی پایه و اساس بودن سخنرانی وی در دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی است و همین یک نمونه کافی است تا نیاز هوشیاری مسئولین و تشکل های دانشجویی برای حضور افراد در دانشگاه ها بار دیگر مدنظر قرار بگیرد.
× گزارش از زهرا رمضانی
