بحران‌هایی که کردهای عراق را سالهاست زمین‌گیر کرده است

به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ درست است که به هر ترتیب همه‌پرسی استقلال برگزارشده اما برگزاری همه‌پرسی استقلال به معنای استقلال نیست. مردم اقلیم کمی که از جو استقلال خارج شوند به این نتیجه خواهند رسید که عراق واحد و بدون داعش بهتر از بارزانی توانایی اداره و بهبود اوضاع کردها را از جنبه‌های مختلف دارد.

بارزانی به دنبال حیات سیاسی دوباره
همه‌پرسی استقلال باعث شد که احزاب کردی که باهم اختلافات گسترده داشتند. به دلیل مسئله‌ی همه‌پرسی اتحاد تقریباً خوبی را در آری گفتن به همه‌پرسی رقم بزنند. بدون شک نقش محوری را در اتحاد این احزاب، مسعود بارزانی و حزب دمکرات ایجاد کرد و این مسئله باعث شد بار دیگر موقعیت سیاسی خود را به‌عنوان رهبر اقلیم کردستآن‌که در دو سال گذشته به‌شدت تضعیف شد تا حدود زیادی تقویت کند.

علاوه بر این مسئله، بارزانی با برگزاری این همه‌پرسی امید دارد که دوباره حیات سیاسی اقلیم که نزدیک به دو سال است با تعطیلی کشاندن پارلمان بر سر اختلافات گسترده با احزاب مخالف حزب دمکرات به‌خصوص جنبش تغییر ایجاد کرده بود را دوباره احیا کند.

اما اختلافات موجود در بین احزاب بزرگ اقلیم زیاد است و برخی از این احزاب مانند اتحادیه‌ی میهنی حتی در بین خود نیز اختلافات گسترده‌ای دارند بنابراین چند ماه که بگذرد و افکار عمومی اقلیم از جو هیجانی استقلال که در حال حاضر حاکم است خارج شوند بازهم اختلافات بین حزب دمکرات ازیک‌طرف و احزابی مانند جنبش تغییر، اتحادیه میهنی و جماعت اسلامی آشکار خواهد شد و بعید به نظر می‌رسد که بارزانی بتواند نقش محوری خود را حفظ کند.

به‌طور مثال اختلاف‌نظرها در مورد همه‌پرسی به حدی بود که احزابی مانند جنبش تغییر و جماعت اسلامی تا چند روز مانده به همه‌پرسی نیز مخالف برگزاری آن در شرایط موجود بودند و تنها به دلیل فشار افکار عمومی و جو استقلال ایجادشده در بین مردم اقلیم به‌خصوص استان اربیل و دهوک و ترس از بازماندن از تحولات سیاسی اقلیم بود که در لحظات آخر از آن حمایت کردند.

همه‌پرسی ابزاری برای چانه‌زنی سیاسی
دولت اقلیم به ریاست بارزانی ما ه ها است که حتی در پرداخت حقوق ۱۴۰۰۰۰۰ حقوق‌بگیر اقلیم نیز درمانده‌اند در ماه‌های اخیر شاهد برگزاری ده‌ها تظاهرات به وضعیت اقتصادی موجود در اقلیم کردستان عراق بوده‌ایم که البته در چندین مورد این تظاهرات به درگیری‌های خونین به‌خصوص در استان سلیمانیه منجر شد و ده‌ها تن کشته و یا زخمی شدند. با توجه به مشکلات اقتصادی گسترده اقلیم کردستان عراق( بعد از قطع بودجه این اقلیم از سوی دولت مرکزی به دلیل فروش غیرقانونی نفت توسط بارزانی گسترده‌تر نیز شد) طبیعتاً بارزانی می‌داند که نباید تحت این شرایط اعلام استقلال کند.

علاوه بر آن تقریباً طبق آمارها 90 درصد بودجه اقلیم وابسته به فروش نفت است. که هم‌اکنون مهم‌ترین راه فروش این نفت نیز از ترکیه می‌گذرد اگر به هر دلیل ترکیه مانع این اقدام شود. عملاً شاهد کشوری ورشکسته خواهیم بود.( هرچند چون در حال حاضر علیرغم تهدیدات ترک‌ها اما به دلیل درآمدهای گمرکی چشمگیری که از طریق صادرات نفت اقلیم کردستان دارند حاضر به این اقدام نشده است).

علاوه بر مشکلات داخلی اقلیم، هنوز به‌جز اسرائیل که طبق آمارها مشتری 70 درصد نفت اقلیم است هیچ کشوری فعلاً از همه‌پرسی حمایت نکرده است. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که بارزانی به‌صورت یک‌جانبه اعلام استقلال کند.

بارزانی بیشتر از آن‌که به دنبال اعلام استقلال باشد با این همه‌پرسی اقدام به فشار به دولت مرکزی عراق کرده است تا در مذاکرات سیاسی که بعد از بیرون راندن داعش در موارد مختلف ازجمله قانون اساسی عراق صورت می‌گیرد قدرت چانه‌زنی بالایی را داشته باشد.

به نظر می‌رسد که این همه‌پرسی نیز سرنوشت همه‌پرسی سال 2005 را خواهد داشت و بیشتر شبیه یک نظرسنجی سیاسی است. به‌خصوص این‌که عراق بعد از داعش که در تا چند ماه دیگر شاهد آن خواهیم بود. دارای دولتی به‌مراتب قدرتمندتر از امروز است.

به‌زودی مردم اقلیم درک خواهند کرد که استقلال واقعی آن‌ها در مواردی مانند بهبود وضعیت اقتصادی و رفاهی آن‌ها و همچنین مبارزه با فساد گسترده‌ی موجود در دولتمردان اقلیم است نه در جوسازی‌های هیجانی که هر از چند گاهی سیاستمداران کرد برای بهره‌برداری از منافع خود برپا می‌کنند و بعد از چند مدت نیز دوباره هیچ تغییر ایجاد نمی‌شود.