در دیگر بیانات رهبری هم «گفتمان سازی» در کنار «آرمانخواهی» و «مطالبه گری» از اصلی ترین رسالتهای دانشجوی انقلابی است.
«تصمیمسازی کنید، "گفتمانسازی کنید". این، مجری و مسئولین اجرائی را میکشاند دنبال این تصمیم، و تصمیمگیری خواهند کرد و عمل خواهد شد.»2
با مقایسه منویات رهبری و فضای فعالیت های دانشجویی در دانشگاههای کشور؛ اینگونه به نظر میرسد که جنبش دانشجویی دچار یک «خطای محاسباتی راهبردی» در تشخیص وظیفه اصلی خود است
آنچه دربدنه جریان دانشجویی در جریان است نوعی سطحی نگری همراه با سیاست زدگی است که باعث شده تا تشکل های دانشجویی در یک روزمرگی کاری به سر ببرند. متاسفانه اثرگذاری بدنه دانشجویی به عنوان قشر نخبه جامعه بر دو گروه هدف -مسئولان و مردم- بسیار کم رمق است. به طوری که کمتر حرکت اجتماعی و یا تصمیم سیاسی متاثر از کارویژه ها و عملیات های دانشجویی است. این در حالی است که حجم عظیمی از انرژی تشکل های دانشجویی در گیر و دار دعواهای حزبی و سیاسی هرز میرود.
به نظر میرسد جنبش دانشجویی از «عدم جهت گیری در راستای کلان گفتمان ها» ی مطرح شده توسط رهبری رنج میبرد و همین باعث شده تا عملیات های پر حجم اما پراکنده فعلی ضرب آهنگ دقیقی نداشته باشد و گفتمان ساز نباشد. واقعیتی که اکنون شاهد آن هستیم فاصله زیاد تشکل ها از جنبش دانشجویی تراز انقلاب است. این قضیه با مقایسه محور مطالبات رهبری حول کلیدواژه «گفتمان سازی» به راحتی قابل اثبات است.
مجموع صحبت هایی که رهبری در آنها مستقیما به بحث «گفتمان سازی» اشاره کرده اند قریب به ۱۰ هزار کلمه در ۳۶ سخنرانی مختلف است. «علم» با ۱۰ بار تکرار پر بسامد ترین محور صحبت های رهبری بوده و پس از آن «عدالت» با ۷، «اقتصاد» با ۶ و «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» و «پیشرفت و عدالت» مجموعا با ۵ بار تکرار در صدر مطالبات رهبری در مبحث گفتمان سازی است. به سایر موضوعات کمتر از سه بار اشاره شده و جالب اینجاست که رهبر انقلاب در مورد مباحث «سیاسی» فقط یک یا نهایتا دوبار از لفظ گفتمان سازی استفاده کردهاند.
ایشان در دیدار دانشجویی در تیرماه 95 هم از گفتمان های «عدالت»، «اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان»، «پیشرفت ایرانی اسلامی» و «شتاب در یافته های علمی» به عنوان گفتمان های اصلی نام میبرند و بر اهمیت گفتمان «اقتصاد مقاومتی» تاکید مضاعف میکنند.3
مقایسه ساده بین اشارات رهبری با عملیات میدانی جنبش دانشجویی در عرصه جنگ نرم به خوبی این اشتباه استراتژیک مشخص خواهد شد.
یکی از دلایل بوجود آورنده این اشتباه محاسباتی سطحی نگری است. رهبری در دیدار مسئولین نظام با رد این مسئله که مشکل جمهوری اسلامی نداشتن حرف درست است میفرمایند: «یکی از چالشها چالشهای درونی خود ما ساده و سطحی نگریستن به مسئله است. به برخی از کارهایی که میکنیم، دل خوش میکنیم و عمق مسئله را درنمییابیم.»4
دیگر دلیل این خطای راهبری عدم آینده نگری و اصرار به فعالیت های مقطعی زودبازده است. رهبری در ادامه همین جلسه میفرمایند: «گاهی نتیجهگیریها و استنتاجها کوتاهمدّت نیست، طولانی است و این بعضیها را سرخورده میکند. این یکی از چالشها است. کارهای بزرگ ممکن است گاهی در طول یک نسل به دست بیاید؛ باید دنبال کرد، باید حرکت کرد.»5
حجم عظیم فعالیت های دانشجویی جهت گیری هایی غیر از موارد گفتمانی ِمورد اشاره داشته و در موارد معدودی هم که در راستای اینگونه مسائل حرکتی شده از پختگی لازم برخوردار نبوده و صرفا به صورت رفع تکلیفی انجام گرفته است.باید دانست که گفتمان سازی با طرح همایشی موضوعات شکل نخواهد گرفت و تکرار مکرر الفاظ (مثلا اقتصاد مقاومتی) هم دردی را دوا نخواهد کرد. «گفتمان یک جامعه مثل هواست، همه تنفسش میکنند؛ چه بدانند، چه ندانند؛ چه بخواهند، چه نخواهند»6 طبعا برای خلق این فضای تنفسی علاوه بر تولید فکر و تولید ادبیات نو و رویکرد جدید، نیاز به استمرار راه و استخدام تمامی ابزارها و امکانات (گروه های مطالعاتی و فکری، نشریه، همایش و ...) حول دال مرکزی «کلان گفتمان اصلی» است به طوری که بقیه فعالیت ها زیر مجموعه این دال اصلی قرار گرفته و در جهت تحقق آن به کار گرفته شوند.
1- بیانات در دیدار جمعى از دانشجویان - 1394/04/20
2- بیانات در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاههای شیراز - 1387/02/14
3 - بیانات در دیدار جمعى از دانشجویان 1395/4/12
4 - بیانات در دیدار مسئولان نظام 1394/4/2
5 - همان
6 - بیانات در سومین نشست اندیشههای راهبردی - 1390/10/14
* گزارش از محسن راحمی