ایران: راهبرد کلان کشورمان در منطقه را می توان خروج از دایره امنیتی فلات ایران و گسترش کمربند امنیتی از کابل تا طرطوس دانست. لازمه تشکیل این کمربند امنیتی جدید محاصره جغرافیایی و انزوای کامل اسرائیل است. شمال (حزب الله)، شرق (سوریه) و جنوب (مقاومت فلسطینی) تاکنون بسته شده و در صورت تثبیت این انسداد اسرائیل طی چند سال آینده به مرگ ژئوپلتیک دچار می شود.
نتیجه نهایی این کمربند امنیتی را می توان مثلث طلایی ایران و متحدان دانست که هرگونه ارتباط بین سه تهدید بالقوه ی اسرائیل، ترکیه و عربستان علیه کشورمان را کاملاً از بین برده و ایران را به هژمون منطقه ای تبدیل می کند.
اسرائیل: ضد راهبرد اسرائیل را می توان مبتنی بر راهبرد ایران آن هم در یکسان سازی تهدید دانست، بدین معنی که اسرائیل با فعالیت در کردستان عراق، تقویت تکفیری‌هایی همچون «جیش محمد» در شرق و جنوب سوریه و اتحاد نظامی-جغرافیایی با عربستان می‌خواهد تشکیل کمربند امنیتی ایران را مختل کرده و در صورت مهیا شدن شرایط، بدل رفتار ایران را نیز اجرا کند.
نتیجه نهایی این ضد راهبرد را باید تهدیدسازی متقابل علیه منافع حیاتی ایران در منطقه و همچنین تشکیل موانع جغرافیایی همراه با عربستان و اردن با ایجاد گروه های جدید تکفیری در سوریه و عراق دانست.
آمریکا: با توجه به تحلیل های گذشته که راهبرد آمریکا در مقابل ایران را مهار منطقه ای کشورمان ذکر کرده بودیم می توان گفت که سیاست خارجی این کشور برخلاف ظاهرش بسیار منسجم عمل می کند و هماهنگی جبهه ضد ایرانی را بسیار خوب انجام داده است. علاوه بر تقسیم نقشی که آمریکا با اسرائیل و عربستان انجام داده، تضعیف بازوان ایران یعنی جبهه مقاومت را به طور مشخص خود برعهده گرفته است. در عراق با گسترش نیرو (6000 سرباز) و فشار زیاد به دولت عراق به دنبال محدود سازی و در نهایت اخراج مستشاران ایرانی از این کشور و همچنین محدود سازی حشدالشعبی است. همچنین سفر یک مقام عالی رتبه امنیتی آمریکایی طی چند روز گذشته به سوریه را نیز می توان اعتراف واشنگتن به مشروع بودن نظام سوریه و تلاش برای گشودن کانال‌های گفت‌وگو با این کشور دانست که یکی از پیش شرط های آن قطعاً کاهش سطح روابط سوریه با کشورمان است.
بنابراین می توان راهبرد آمریکا را جذب کشورهای عراق و سوریه به سمت خود با هدف کاهش چشمگیر نفوذ ایران در این کشورها و محدود ساختن توان متحدان آن و در نهایت احیای کریدور "شمال-جنوب" دانست. سفر اخیر تیلرسون به عربستان سعودی در پوشش میانجی گر روابط عربستان و عراق را می توان در همین راستا دانست. به نظر می رسد که پس از سفر هفته گذشته تیلرسون، نوعی از دستورالعمل های سلسله وار و جدیدی به ولیعهد عربستان سعودی داده شده که یکی از این اقدامات استعفای نخست وزیر لبنان بوده است.
روسیه: این کشور به دلیل شرایط حاکمیتی و همچنین هدف غایی خود (تبدیل شدن به بازیگر همسطح آمریکا در معادلات جهانی) توان بازی یک سویه مانند ایران و آمریکا ندارد. رفتار دیپلماتیک چند ماه گذشته روسیه نشان داده است این کشور تمایل زیادی به تقسیم منابع قدرت در منطقه غرب آسیا میان کشورهای منطقه ای دارد تا هم وضعیت امنیتی منطقه به سرانجام برسد و هم اینکه همه ی طرف های درگیر از آن رضایت داشته باشند. بنابراین در لحظات حساس و بحرانی باید دید منافع این کشور به چه سمتی سوق پیدا خواهد کرد.
عربستان: شکست پیاپی سیاست خارجی این کشور در یمن، سوریه، عراق و لبنان سبب شده است تا به بازیگر درجه دوم در منطقه تبدیل شود. از سوی دیگر شرایط داخلی با هدف بستر سازی برای انتقال قدرت از ملک سلمان به محمد بن سلمان بسیار حساس است. در این شرایط اما رفتار تهاجمی این کشور علیه ایران بیانگر این نکته است که پشت پرده برنامه خاصی برای حل یکباره همه این مشکلات دارد. اتحاد با اسرائیل، جنگ دیپلماتیک دوباره با ایران در میدان بازی لبنان، تلاش برای جذب عراق به سوی خود، تلاش برای فعال کردن دوباره جریان تکفیری در جنوب عراق و سوریه علیه جبهه مقاومت همگی نشان دهنده یک برنامه ریزی گسترده علیه منافع کشورمان است.
* گزارش از سعید درویشی
