زمانی بود که تحصیلات عالی از بهترین راه‌های رسیدن به شغل بود اما امروزه اینگونه نیست. شاید بتوان گفت که روند بی‌رویه تاسیس دانشگاه‌ها درکنار ایجاد رشته‌های تحصیلی بدون در نظر گرفتن نیازهای روز جامعه، دو دلیل اصلی بیکاری فارغ‌التحصیلان باشد. دانشگاه های بی کیفیت و بطور خاص دانشگاه آزاد نقش زیادی را در این معضلات برعهده دارند.
مهدی زارع، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در رابطه با آموزش و بکاری گیری دانشجویان رشته زلزله در گفتگویی مطرح کرد: وضعیت تربیت نیروی انسانی در دانشگاه‌های کشور در حوزه زلزله به طور نسبی در مقایسه با کشورهای مشابه که درحال توسعه و دارای سانحه هستند، همچون پاکستان، مالزی، ترکیه و ... نامطلوب نیست و از متوسط این کشورها بالاتر قرار دارد.
وی افزود: در کشور ما یک معضل کلی درباره خصوصی سازی آموزش عالی و تعداد انبوه دانشجو و دانشگاه وجود دارد که رشته‌های مربوط به حوزه زلزله را نیز شامل می‌شود که یک مساله کلی است، برای مثال ممکن است دانشجویان در دانشگاه‌هایی تحصیل کنند که کیفیت مطلوبی از نظر آموزش نداشته باشند، اما وضعیت در دانشگاه‌های خوب کشور واقعا مناسب و مطلوب است، ولی مشکل اصلی جذب نشدن دانش‌آموختگان این مراکز است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در جذب بهترین فارغ‌التحصیلان دکتری در کشور دچار مشکل هستیم و فارغ‌التحصیلان یا باید از کشور مهاجرت کنند و یا اینکه به کارهای غیر مرتبط با تخصصشان بپردازند.
زارع خاطرنشان کرد: این مسئله، حتی اگر برای یک نفر اتفاق بیفتد، خیلی مهم است. چرا که روی آن یک نفر سرمایه‌گذاری زیادی شده است تا آموزش ببیند و متخصص شود. به طور کلی می‌توان گفت پرورش نیرو در کشور ما به نسبت مطلوب است، اما استفاده از همین نیروها در بدنه اجرایی وضعیت مناسبی ندارد.
حادثه تلخ زلزله کرمانشاه در کنار پیامدهای عمومی، نکات اختصاصی به ویژه در حوزه‌ی آموزش عالی را نیز گوشزد می‌کند. در حالی که نظام آموزشی کشور ما نه تقاضا محور است و نه خیل عظیم دانشجویان پذیرفته شده را می‌تواند به سمت مشکلات و معضلات جامعه سوق دهد، طبیعتا شاهد کمبودهایی در حوزه‌ی اجزا خواهیم بود.
مثال واضح آن، فارغ التحصیلان رشته مدیریت بحران هستند که انگار اصلا قرار نبوده است که هیچ بحرانی به دست آن ها حل شود.این دانشجویان مدیران آینده کشور و ادامه دهنده راه مسئولان کنونی خواهند شد.
* گزارش از امیرحسین دارابی
