خبرنامه دانشجویان ایران: فریبا بامداد*// تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا مبنی‌بر انتقال پایتخت رژیم صهیونیستی به بیت‌المقدس موجب خشم مسلمانان و مخالفت کشورهای اسلامی و حتی غیر اسلامی متحد آمریکا به‌ویژه در اروپا شد. همه معترضان، اقدام ترامپ را خلاف حقوق بین‌الملل و قطعنامه‌های سازمان ملل متحد دانستند. اما سوال این است که چرا این اقدام رئیس جمهور آمریکا خلاف حقوق بین‌الملل و قطعنامه‌های سازمان ملل متحد است؟
با موج مهاجرت یهودیان به فلسطین در سال 1917 و در پی گسترش درگیری بین اعراب و یهودیان در سال 1939 سازمان ملل متحد در سال 1947 طی قطعنامه 181 مجمع عمومی طرح تقسیم فلسطین را مطرح کرد که در پی این قطعنامه سرزمین فلسطین به دو دولت رژیم صهیونیستی و فلسطین تقسیم شد. طبق این قطعنامه، فلسطین نباید طی یک دوره 10 ساله تحت حاکمیت هیچ‌کدام از دولت‌ها باشد که هیچ‌گاه عملی نشد. در سال 1948 جنگی بین اعراب و رژیم صهیونیستی در گرفت که منجر به شکست اعراب و اعلام استقلال یکجانبه یهودیان صهیونیست در سرزمین فلسطین شد. در سال 1967 طی جنگی موسوم به «جنگ 6 روزه» بین رژیم صهیونیستی با مصر و سوریه و اردن، با خیانت اردن، رژیم صهیونیستی موفق شد تمام بیت‌المقدس را به اشغال خود درآورد.
درنتیجه در سال 1980 کنست (مجلس قانوگذاری رژیم صهیونیستی) بیت‌المقدس را رسما پایتخت رژیم صهیونیستی اعلام کرد که با مخالفت قاطع شورای امنیت روبه‌رو شد و توسط شورای امنیت 30 ژوئن و 20 آگوست 1980 قطعنامه‌هایی مربوط به انزوای رژیم صهیونیستی در شرق بیت‌المقدس تصویب شد. قطعنامه 476، 30 ژوئن 1980، با اشاره به پنج قطعنامه قبلی و چهارمین کنوانسیون ژنو دوباره اعلام کرد که اشغال زمین با زور غیرقابل پذیرش است و تغییر ساختار فیزیکی، جمعیتی، ساختار نهادی و وضعیت بیت‌المقدس توسط رژیم صهیونیستی را محکوم و نگرانی شدید خود را در قانونگذاری آتی رژیم صهیونیستی در رابطه با این شهر اعلام می‌کند. این قطعنامه بر ضرورت حیاتی برای پایان دادن به اشغال سرزمین‌های عربی توسط رژیم صهیونیستی از سال 1967- از جمله قدس- را تاکید می‌کند و به‌شدت از ادامه اعتراض رژیم صهیونیستی، قدرت اشغالگر، به خاطر قطعنامه‌های مربوط به شورای امنیت و مجمع عمومی ابراز تاسف و اعلام کرد تمام اقدامات قانونی و اداری که رژیم صهیونیستی انجام می‌دهد و هدف آن تغییر وضعیت شهر مقدس قدس است، هیچ اعتبار قانونی‌ای ندارد و نقض آشکار کنوانسیون چهارم ژنو است.
قطعنامه 478، 20 آگوست 1980 به تصویب رسید، پس از تصویب در کنست 30 جولای که پیش‌بینی شده بود قانون اساسی رسما حاکمیت رژیم صهیونیستی را بر قدس شرقی و قلمروی اطراف آن گسترش می‌دهد و قدس را پایتخت رژیم صهیونیستی اعلام می‌کند. به‌طور خاص قطعنامه 478 شورای امنیت سازمان ملل به عدم مطابقت رژیم صهیونیستی با قطعنامه 476 شورای امنیت سازمان ملل و قانون 1980 قدس اشاره می‌کند که می‌گوید قدس پایتخت «کامل و متحد» رژیم صهیونیستی باشد، که به‌عنوان نقض حق و بین‌الملل آن را محکوم می‌کند.
این قطعنامه همچنین بیان می‌کند که اقدام رژیم صهیونیستی یک مانع جدی برای دستیابی به صلح جامع و پایدار در خاورمیانه است و از کشورهای عضو سازمان ملل خواسته پایتخت شدن قدس را به رسمیت نشناسند و اگر کشوری در قدس دارای نهاد دیپلماتیک است، هرچه سریع‌تر آن نهاد را تعطیل کند.
علاوه‌بر این مطابق بند 10 قطعنامه شورای امنیت در 17 دسامبر 2014 شورای امنیت بر درخواست خود درخصوص توقف همه فعالیت‌های شهرک‌سازی در زمین‌های اشغالی 1968 از جمله قدس شرقی تاکید می‌کند.
در واقع شورای امنیت طی قطعنامه‌های 476 و 478 در سال 1980 رژیم صهیونیستی را به دلیل عدم اطاعت از قطعنامه‌های شورای امینت، نقض حقوق پایه فلسطینیان، نقض حقوق بین‌المللی و نقض کنوانسیون ژنو 1949 (درباره عدم حمایت از غیرنظامیان در جنگ 6 روزه) به‌شدت محکوم می‌کند. طی اعلام بیانیه ایالات متحده در 6 دسامبر 2017 توسط دونالد ترامپ مبنی‌بر انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس پایتخت رژیم صهیونیستی، اجلاس فوق‌العاده سران کشورهای اسلامی (OIC) در 13 دسامبر در استامبول ترکیه برگزار شد.
این قطعنامه با محکومیت سیاست‌ها، اقدامات غیرقانونی رژیم صهیونیستی در شهرک‌سازی در زمین‌های فلسطین اشغالی به‌خصوص بیت‌المقدس شرقی تاکید می‌کند که چنین سیاست‌ها و اقدامات مغایر با صلح و امنیت بین‌المللی است و تمام بندهای این قطعنامه در محکومیت رژیم صهیونیستی است و معتقدند که این اقدام ترامپ حمله مخربی به حقوق تاریخی و طبیعی مردم فلسطین و پیگیری آرمان‌های مشروع‌شان برای آزادی و استقلال‌شان است و این اقدام نوعی ترویج افراط‌گرایی و تداوم نژادپرستی و استعمارگری رژیم صهیونیستی در قلمروی اشغالی فلسطین است که نوعی تهدید برای صلح و امنیت است و از ایالات متحده خواسته تا تصمیم خود را مبنی‌بر اینکه قدس پایتخت رژیم صهیونیستی است، لغو کند. در عین حال این قطعنامه قدس شرقی را پایتخت دولت فلسطین اعلام می‌کند.
در تحولات اخیر این موضوع، آمریکا 18 دسامبر 2017 قطعنامه پیشنهادی مصر به شورای امنیت را که به دنبال فسخ تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در مورد پایتختی قدس برای رژیم صهیونیستی بود، با رای مثبت 14 عضو دیگر وتو کرد. مجمع عمومی سازمان ملل در 21 دسامبر 2017 علیه تصمیم ترامپ درباره بیت‌المقدس رای داد که عموم کشورهای مسلمان و اروپایی به این قطعنامه رای مثبت دادند. در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل اشاره شده است هر تصمیمی که به تغییر در هویت، وضعیت یا ترکیب جمعیتی بیت‌المقدس منجر شود، ملغی می‌شود و کشورهای عضو سازمان ملل باید مطابق قطعنامه‌های شورای امنیت رفتار و از گشایش نمایندگی‌های دیپلماتیک در این شهر خودداری کنند.
* کارشناس مطالعات منطقه
