در میان بحثهایی که این روزها دوباره بر سر برجام به راه افتاده است برنامه تلویزیونی ثریا، مناظرهای دربارهی حاصل اجرای این توافق هستهای در شرایطی که ایران به تمام تعهداتش عمل کرده، میان دو تن از چهرههای رسانهای شناختهشده برگزار کرد.
سیدیاسر جبرائیلی پژوهشگر و کارشناس مسائل هستهای و مهدی رحمانیان مدیرمسئول روزنامه شرق در این خصوص میهمان برنامهی ثریا بودند.
محتوای این قسمت از برنامه ثریا اما انگار به مذاق مسئولین دولتی بخصوص وزارت امور خارجه خوش نیامد و اصرار جبرائیلی بر ضعفهای موجود در مسیر اجرای برجام و همچنین خلاءهای اصل توافق مذکور و عدم توانایی رحمانیان در پاسخگویی به شبهاتی که در این برنامه پیشآمد، وزارت امور خارجهی دولت روحانی را برآشفت.
واکنش تند وزارت امور خارجه در بیانیهای نسبتا بلندبالا، در ابتدای امر تعجب اذهان عمومی در نوع رفتار دیپلماتهای روحانی را به همراه دارد؛ دیپلماتهایی که در برهههای مختلف زمانی و مکانی و حتی در برابر توهینهای زشت برخی دولتمردان خارجی، واکنشهای نرم و آرامی را تحت عنوان (دیپلماسی خنده و سازش) ارائه کردند اما با پاسخی آتشین به یک منتقد داخلی برجام، سوالات زیادی در مقابل عملکرد خود به وجود آوردند و این در حالی بود عدم تکذیب هیچیک از اظهارات جبرائیلی از سوی وزارت امورخارجه بسیار تاملبرانگیز است.
از طرفی اگر نگاهی به فضای مجازی و رسانهای بیاندازید، هنوز بحث و گفتگوها پیرامون اظهارات جنجالبرانگیز اخیر روحانی در دیدار با مدیران اقتصادی کشور بر سر زبانهاست. اظهاراتی که بیش از هرکسی، هزینه را برای شخص رئیسجمهور بالا برده است.
روحانی که تا پیش از این، کلیدواژهی نقد از "همهی مسئولین" و "عدم وجود معصوم" را در کشور مطرح میکرد، این بار اما گام بلندتری برداشت و مدعی شد که "معصوم را میشود نقد کرد"؛ وی با ابراز اینکه بعد از ظهور امام زمان(عج) نیز میشود ایشان را مورد نقد قرار داد، در اشارهای تاریخی مدعی شد: «اگر پیغمبر نظری میداد، از وی میپرسیدند که این نظر خودت است یا کلام وحی؟ اگر نظر خودش بود نقد میکردند.»
وظیفهی درست و غلط دانستن اظهارات حسن روحانی به عهدهی ما نیست و قطعا در این زمینه، کارشناسان حوزه علمیه و علمای اعلام، نظرات خود را اعلام خواهند کرد اما محل سوال، نحوهبرخورد و انتظارات دوگانهی دولت روحانی با مسئلهی "نقد" است.
حسن روحانی بارها همین نکتهی "آزادی نقد" را به زبان جاری کرده و در قالب شعار و وعدههای انتخاباتی و دولتی به مردم داده است اما آن را نقض کرده است. شاهد مثال این نقض، عدم اجازهی نقد برجام است که طی سالهای اخیر با مهار رسانهها به ویژه رسانهی ملی از سوی دولت صورت میگرفت و امروز که دیگر، نارکارمدی برجام بعد از اجرای دوسالهی آن در سفرههای مردم نیز احساس میشود، حملهی آتشین و بی سابقهی دستگاه دیپلماسی به یک پژوهشگر منتقد، حاصل آزادی بیان در دولت روحانی است.
با این تفاسیر حتی اگر تناقضهای دولت را صرفا در همین مسئلهی نقد با برجام در نظر بگیریم، به نظر میرسد که جناب روحانی معتقد است که حتی اگر نقد معصوم امکانپذیر باشد، نقد برجام امکانپذیر نیست.
کمی بیشتر بخوانید
به نظر میرسد، بخشی از اظهارات جبرائیلی دربارهی از پیش نوشتهشدن برجام و دیکته شدن آن به اعضای تیم مذاکرهکننده، باعث خشم دیپلماتهای روحانی شده است.
فیلم مربوط به اظهارات جبرائیلی در برنامه ثریا
دریافت فایل کامل این قسمت از برنامه تلویزیونی ثریا از اینجـــا
در همین راستا در بخشی از بیانیهی وزارت امور خارجه دربارهی این قسمت از برنامه تلویزونی ثریا آمده است: زمان این تردستی های ژورنالیستی مدتها است که گذشته و مردم ما فریب این صحنه سازی های سیاسی توسط تازه از راه رسیدگان ناشی و کم اطلاع را نخواهند خورد. اما جالب است که دو سال پس از اجرایی شدن برجام هنوز عده ای دست از عقده گشایی برنداشته و با استفاده از فرصتی که متاسفانه رسانه ملی سخاوتمندانه در اختیارشان قرار می دهد، بی محابا به ملت شریف ایران و همه ارکان نظام، که از جزء به جزء مذاکرات و دشواری های آن آگاهی داشته و دارند توهین کرده، و از آن مهم تر عزت و استقلال کشور را ملعبه اغراض سیاسی و جناحی خود قرار می دهند.
در بخش مهم دیگری از این بیانیه نیز آمده است: در مورد این ادعای مضحک پیش از این مفصلا توضیح داده شده است. برجام محصول ۲۸ ماه مذاکره فرزندان " امین، غیور، شجاع و متدین " همین مردم است و اینکه در میانه راه یک موسسه مطالعاتی پیشنهادهایی را برای پایین آمدن مذاکره کنندگان آمریکایی از مواضع خود مطرح نماید و آنها هم قبول نمایند، اتفاقا نقطه قوت مذاکره کنندگان ایرانی است. (متن کامل این بیانیه را از اینجــــا بخوانید)
اما سیدیاسر جبرائیلی در پاسخ به بیانیهی وزارت امور خارجه نوشت: جای خشنودی است که این بیانیه درباره 90 درصد اظهارات این حقیر در برنامه ثریا سخنی برای گفتن نداشته و صرفا درباره یک نکته بیانیه داده است که آن هم نه تنها تکذیبیه نیست، بلکه تائیدیه است. آن نکته، اشاره حقیر به انتشار متن برجام توسط اندیشکده آمریکایی International Crisis Group چهارده ماه پیش از توافق بود که دوستان وزارت خارجه ضمن تائید این سخن، در کمال تعجب آن را نقطه قوت مذاکره کنندگان دانستهاند: «اینکه در میانه راه یک موسسه مطالعاتی پیشنهادهایی را برای پایین آمدن مذاکره کنندگان آمریکایی از مواضع خود مطرح نماید و آنها هم قبول نمایند، اتفاقا نقطه قوت مذاکره کنندگان ایرانی است». همانطوریکه مشاهد میکنید، آقایان تکذیب نکردهاند که مفاد پیشنهاد ICG در برجام تکرار شده است، اما حقیقتا جای سوال است که تکرار متن پیشنهادی یک اندیشکده وابسته به دولت آمریکا -که جرج سوروس از اعضای اصلی آن است- در برجام، چگونه نقطه قوت مذاکره کنندگان ایرانی است؟ (متن کامل جوابیهی جبرائیلی را از اینجــا بخوانید)
از طرفی محسن مقصودی، مجری و تهیهکننده برنامه تلویزیونی ثریا نیز در گفتگویی پیرامون حواشی به وجود آمده خاطرنشان کرد: همانطور که در برنامه هم ذکر کردم تاکنون چندین بار از اعضای تیم مذاکره کننده برای حضور در ثریا و گفتوگو با منتقدان دعوت کردهایم، که متاسفانه صلاح ندانستهاند در برنامه حضور یابند و البته در این چهار سال در هیچ برنامه دو طرفهای هیچ کدام از اعضای تیم مذاکره کننده حضور نیافتهاند.
وی همچنین گفت: بار دیگر از اعضای تیم مذاکرات برجام، از جمله آقای دکتر ظریف، آقای دکتر عراقچی، آقای دکتر تخت روانچی و ... جهت حضور در برنامه هفته جاری ثریا و گفتگو با منتقدان از جمله آقای سیدیاسر جبرائیلی دعوت میکنیم.(اینجـــا)
باید منتظر ماند و دید که گام بعدی دولت و وزارت امور خارجه برای دفاع از برجام چیست؟ آیا سر میز مذاکره حاضر خواهند شد یا به بیانیهها و گفتگوهای یک طرفه ادامه خواهند داد؟
آقای جبراییلی! آیا اگر احیانا همه موارد سوالات شما تحقق یافته بود و مثلا پاسپورت معتبر شده بود و یا تحریم ها لغو می شد برجام چیز خوبی بود؟ خوب این چیزها را که زمان پهلوی هم داشتید! پس انقلاب برای چی بود؟
حرفهای شما خود ترویج و تایید تلویحی گفتمان سازش است ولو خودتان هم ندانید. خوک نجس است و حرام. جایی برای بحث خوشمزه بودن یا بدمزه بودن گوشتش مطرح نیست.
برجام یعنی رفتن امت مسلمان زیر ولایت طاغوت. یعنی یک ملت مسلمان برای یک مساله داخلی خود باید از کفار اجازه بگیرد. برجام انکار اسلام و نبوت محمد صلی الله علیه و آله است و هیچ جای دفاعی هم ندارد. حتی اگر به فرض به بازگشت به سال 57 و همه آن چیزی منجر شود که شعار و وعده های روحانی است.
ما انقلاب کردیم برای نفی نظام سلطه. نه اینکه برویم با همان سلطه گر محرمانه مذاکره کنیم و از او برای یک مساله داخلی اجازه بگیریم.
آری. این مذاکرات نفی استقلال ایران بود. حالا فارغ از هر نوع نتیجه اش.
درست همانطور که اصل مذاکرات عرفات با اسراییل نابودی آرمان فلسطین بود
حالا مهم نبود که قدس شرقی را بدهند یا ندهند.