به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از ایسنا، یکی از اصول مورد تاکید اقتصاد مقاومتی حرکت در جهت اقتصاد دانش بنیان است؛ واقعیت های پیرامون بنگاه های اقتصادی در مازندران حکایت از آن دارد که علیرغم اینکه دارای یکی از سریع ترین آمار رشد علمی در کشور هستیم، اما بنگاه های اقتصادی ما نتوانسته اند هم پای دانشگاه پیش بروند . در جهان امروز اقتصاد دانش بنیان یکی از مهم ترین عناصر و فاکتورهای توسعه محسوب می شود اما چرا با وجود منابع انسانی برجسته علمی ما نتوانسته ایم آن طور که باید در راستای اقتصاد دانش بنیان، مازندران را به قله های توسعه برسانیم؟
امروز به سراغ بهنام بهرام زاد، کارشناس ارشد فیزیک اتمی دانشگاه مازندران رفته ایم تا در گفت و گویی جذاب گره از ابهامات رشد کم توسعه در راستای اقتصاد دانش بنیان در مازندران بر داریم.
*به عنوان اولین سوال، توسعه در مازندران را چطور ارزیابی می کنید؟
در مفهوم اولیه توسعه یافتگی، یعنی در مازندران هیچ منطقه و روستای محرومی وجود نداشته باشد اما با بررسی های میدانی در مازندران می توانید روستاهایی را بیابید که حتی جاده ندارند و این خود توسعه یافتگی را نقض می کند. زیبایی های طبیعی روستاهای مازندران، منجر به تصمیم گیری بصری می شود یعنی توسعه نیافتگی در پس زیبایی های طبیعی رنگ می بازد و جلوه گر نمی شود؛ پس هنوز مازندران نتوانسته به توسعه مطلوب دست پیدا کند.
*دلیل کمرنگ بودن توسعه و محورهای آن در مازندران چیست؟
شاید دلیل عمده کمرنگ بودن توسعه در مازندران به عدم مطالبه گری مردم و مسئولان بر می گردد،اینکه هنوز صنعت های مادر وارد استان نشده است. صنعت تنها به کارخانه های بزرگ با دودکش های غول پیکر بدون هیچ بازدهی خلاصه نمی شود .
*منظورتان کدام صنایع است؟
اقتصاد مازندران برپایه دامداری،باغداری و کشاورزی استوار است و باید صنایع نوین و تکنولوژی های برتر در این زمینه وارد استان شود تا مازندران بر مدار توسعه حرکت کند.در این حوزه می توان از پژوهش دانشجویان در زمینه تغییرات نوین در شیوه های کشاورزی،دامداری و باغداری استفاده کرد. در حوزه کشاورزی که قطب اقتصادی مازندران است می توان کارهای نوینی انجام داد که نه آلایندگی و نه نیاز به صنایع بزرگ دارد.
*در حوزه کشاورزی چطور می توان برپایه اقتصاد دانش بنیان حرکت کرد؟
اگر زمین های کشاورزی در مازندران از حالت قطعه قطعه خارج شده و کشاورزی با تکنولوژی نوین با بهره گیری از پژوهش دانشجویان و متخصصان و به صورت تعاونی صورت گیرد می توان گفت مازندران وارد سیستم کشاورزی برپایه اقتصاد دانش بنیان شده است. در مرحله بعد برندسازی خصوصا در عرصه برنج می تواند اقتصاد مازندران را متحول کند.
*دانشگاه ها و دانشجویان چطور می توانند در توسعه استان کمک موثری کنند؟
دانشگاه و دانشجو رکن اساسی توسعه در دنیای امروز است؛ اما در استان و در بحث کلان تر در کشور ارتباط بین دانشگاه و صنعت ضعیف است و این انگیزه را از دانشجو برای پژوهش و خلق ایده می گیرد. پروژه پایان نامه یا سمینار دانشگاه ها می تواند منبع مهمی برای توسعه بر محور دانش باشد؛ اما متاسفانه بسیاری از پروژه های دانشجویان به دلیل عدم اعتماد پارک های علم و فناوری و مراکز رشد تنها بر کاغذ می ماند و عملیاتی نمی شود. مهمترین فاکتور در توسعه از طریق دانشجویان،مطالبه گری آن ها است یعنی بی پرده و با رعایت احترام نقد کنند،پیشنهاد و راهکار ارائه دهند و خواسته های خود را محترمانه به کرسی بنشانند.
*چرا مراکز رشد و پارک های علم و فناوری که خورا کشان از طریق پژوهش تامین می شود از پذیرفتن ایده سربازمی زنند؟
مراکز رشد،اگر بخواهند ایده محور باشند به زیان دهی خواهند افتاد هرچند سود هزینه ایده، برای بهتر شدن محصولات یا جهت بازاریابی در شرکت ها دوباره به شرکت ها بازمی گردد اما کسی این ریسک را قبول نمی کند.باید ظرفیتی در مسئولان برای پذیرش یک برگه به عنوان سند پژوهشی یک تیم دانشگاهی به وجود بیاید تا حاضر باشند برای یک ایده صرف هزینه کنند؛ در غیر این صورت اقتصاد دانش بنیان در مازندران شکل نمی گیرد.
*مهمترین ضعف دانشگاه های معتبر برای صعود به قله های اقتصاد دانش بنیان چیست؟
دانشگاه های ما تئوری محور شده است و طرح ها فقط روی کاغذ سندیت دارد از طرفی صنعت محصول محور است و دانشگاه هنوز نتوانسته این خلا را پر کند؛ بعلاوه در برخی پروژه ها نیاز به ورود دولت و صرف هزینه های دولتی است، اگر دولت از برخی پروژه های مهم و اساسی حمایت کند شاید بتوان تا حدودی بر ریل توسعه بر محور اقتصاد دانش بنیان قرار گرفت.
*حالا که دانشگاه های ما تقاضا محورند چطور می توان به توسعه امیدوار بود؟
متاسفانه اگر همتی به واسطه دانشگاه ها در این خصوص صورت نگیرد، نه تنها توسعه به وجود نمی آید بلکه دانشجویان تبدیل به کارمندان صرف خواهند شد.دانشجویان با دستان خالی نمی توانند ایده های خود را تبدیل به محصول کنند.
*وضعیت پارک های علم و فناوری در مازندران چگونه است؟آیا توانسته برای توسعه استان قدمی بردارد؟
کارهای خوبی در پارک های علم و فناوری صورت گرفته اما ثرگذاری لازم را ندارد؛ هرچند کسانی که در این پارک ها فعالیت دارند چندین قدم از دانشجویان برای تبدیل ایده به محصول جلوتر هستند اما در نهایت پژوهشگران توانمندی مالی را برای عملیاتی کردن ایده های خود ندارند و اینجا حمایت دولت را می طلبد. متاسفانه تخصیص بودجه به امر پژوهش بسیار محدود و ناچیز است و باید دولت برای این موضوع چاره ای بیندیشد.
* آخرین سوال اینکه، دستاوردهای علمی در دوران انقلاب را چگونه ارزیابی می کنید؟
دستاوردهای علمی کشور در پس از انقلاب بی نطیر و مثال زدنی است. کشوری که با وجود تمام تحریم ها اکنون در نقطه ای از دستیابی به علم قرار دارد که می تواند دستاوردهایش را در جهان فریاد کند. دستاوردهای هسته ای،ژتنیکی،ماهواره ای همه کارهای بزرگ علمی توسط متخصصان داخلی است. دستاوردهای موشکی تنها یک کار نظامی نیست؛ بلکه هزاران مغز متفکر و دانشمند در بطن خود دارد، اما متاسفانه آنقدر حاشیه های سیاسی ان پررنگ شده که دانشمندان دیده نمی شوند. ما در دوران انقلاب و پس از آن به یک جهش بزرگ علمی رسیده ایم اما درصد رشد به واسطه برخی خلاها زیاد نیست. میوه های انقلاب اکنون به ثمر نشسته ولی باید برای نگه داشت این میوه ها یک راهکار اساسی به کار بست.
