1- درس‌خوان‌ها
این گروه که همیشه در مظان اتهام هستند، تعطیلات را بهترین فرصت برای تکمیل درس‌های عقب مانده یا جلو افتادن از رقبا در آزمون‌های پیش‌رو می‌دانند. بر اساس آمار سازمان سنجش در کنکور سال 97 نزدیک به 950 هزار نفر ثبت نام کرده‌اند؛ آزمونی که هفتم و هشتم تیرماه برگزار خواهد شد. از سوی دیگر آزمون کارشناسی ارشد نیز در راه است. این آزمون بیش از 600 هزار نفر داوطلب شرکت‌کننده دارد و قرار است ششم و هفتم اردیبهشت برگزار شود. همه این آمارها نشان می‌دهد در نوروز امسال بیش از یک میلیون و 500 هزار نفر حداقل به فکر کنکور هستند که اگر بر فرض نصف این تعداد را داوطلب جدی برای آزمون‌ها بدانیم می‌توان با یک حساب سرانگشتی عنوان کرد 700 هزار خانواده در نوروز درگیر درس خواندن فرزندان خود هستند. توصیه‌ای که به این گروه می‌تواند کرد، بالا بردن ساعات مطالعه و انجام یک‌سری اقدامات است. توصیه خیلی از مشاوران در زمینه کنکور این است که بهتر است در ایام عید داوطلبان مباحث پیش دانشگاهی یک و همچنین یکی از پایه‌های سال دوم یا سوم دبیرستان را مرور کنند، البته به این معنی نیست که در ایام عید فقط مطالعه کنید. مورد بعدی این است که برای خود نقطه قوت درست کنید، یعنی روی درس‌هایی تکیه کنید که می‌دانید در روز کنکور درصد بالایی کسب می‌کنید.
برنامه‌ریزی برای دروس عمومی
مورد دیگر برنامه‌ریزی برای دروس عمومی و تهیه خلاصه‌نویسی است، البته از تست زنی آزمون‌های سال‌های قبلی غافل نشوید و از امروز برنامه‌ای تهیه کنید که در روزهای خاص نوروز، یک دوره آزمون ارشد یا سراسری پاسخ داده شود. این کار هم موجب آشنایی با سوالات سال قبل می‌شود و هم مدیریت زمان به‌دست می‌آید.
نکته دیگر مکان و تغذیه مناسب است. در کشور ما مرسوم است که در ایام عید مردم به دید و بازدید هم بروند؛ بنابراین به نوعی منازل مکان مناسبی برای مطالعه نیستند. بهتر است به دنبال محیط آرام باشید و در کنار افرادی که با اهداف شما همسو هستند یک دوره مطالعاتی خوب را سپری کنید. هستند مدارسی که اردوهای مطالعاتی در نوروز برپا می‌کنند. این موضوع محیط مناسبی را برای مطالعه در اختیار قرار می‌دهد.
2- آنها که اهل مسافرت هستند
این گروه، افرادی‌اند که با خوشحالی درس و کتاب را طی این مدت رها می‌کنند و با یک برنامه‌ریزی عمدتا از قبل طراحی شده سیر و سفر با خانواده یا سفر شخصی را به جای درس خواندن انتخاب کرده‌اند. عمدتا توصیه‌های دانشگاهی برای این گروه کمتر بیان می‌شود، ولی توصیه‌ای که می‌توان به این دست دانشجویان کرد این است که این تعطیلات فرصتی خوبی برای مطالعه کتاب‌های غیردرسی از جمله رمان‌های پرفروش سال 96 است. ناگفته نماند در این بین عده‌ای از دانشجویان که تعداد آنها نیز کم نیست، اردوهای جهادی و راهیان نور را برای تعطیلات انتخاب می‌کنند. این اردوها قطعا دارای شرایط و ضوابطی است که می‌تواند تعطیلاتی نوروزی رویایی را برای یک فرد رقم بزند.
3- بی‌برنامه‌ها
اما بی‌برنامه‌ها، عمده دانشجویانی را تشکیل می‌دهند که تقریبا برنامه‌ای برای نوروز در نظر ندارند و استراحت را تنها فعالیت اصلی خود می‌دانند. برای این دست از دانشجویان برنامه‌های زیادی را می‌توان در نظر گرفت.
تمایل به تماشای سریال و فیلم در بین دانشجویان یک امر اثبات شده به خصوص در خوابگاه‌هاست، این موضوع در تعطیلات نوروز تشدید می‌شود و با توجه به تغییرات صورت گرفته در بسته‌های غیرحجمی شرکت‌های مخابراتی بدون‌شک اکثر وقت‌ها این دسته از دانشجویان را در نوروز می‌گیرد. پیشنهاد نگارنده به این گروه برنامه‌ریزی برای تماشای چند مستند خوب و البته قابل دیدن است. «تهران تقاطع سئول»، از آن دست مستندهایی است که می‌تواند ارتباط خوبی با دانشجویان بر‌قرار کند. این مستند 9 قسمتی مقایسه‌ای بین صنعت خودروی ایران و کره جنوبی را روایت می‌کند و به سوالات زیادی درباره چرایی پیشرفت صنعت خودرو کره جنوبی در مقایسه با ایران ارائه می‌دهد. پیشنهاد می‌کنم این مستند را از دست ندهید.
آقای نخست‌وزیر
«آقای نخست‌وزیر»، یکی دیگر از مستندهایی است که طی مدت اخیر توانسته فضای جدیدی را در بازگویی حوادث کودتای 28 مرداد برای دانشجویان و عموم مردم به وجود آورد. همچنین نظر چهره‌های سیاسی و فرهنگی را به این مستند جلب کرده است. این مستند به بررسی عملکرد 28 ماهه دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق می‌پردازد. در این مستند تلاش شده با نگاهی عینی و بدون هیچ‌گونه تعصب نسبت به موضوعی خاص، وقایع سال‌های ابتدایی 1330 شمسی نشان داده شود. مستند «ماهی‌ها در سکوت نمی‌میرند» نیز یکی دیگر از مستندهایی است که گرچه شاید ساعاتی حال شما را بگیرد، اما روایتی واقعی از مشکلات مردم سیستان و بلوچستان را نشان می‌دهد.
مستند «داد» نیز یکی از آن دست مستندهایی است که با همراهی جنبش عدالتخواه دانشجویی تولید شده است؛ مستندی که با استقبال دانشجویان در دانشگاه‌ها در چند ترم اخیر روبه‌رو شده است. در این مستند تعدادی از دانشجویان به همراه یک مستندساز پیگیر برخوردهایی می‌شوند که با اعتراضات صنفی مختلف در سال‌های اخیر شده، از جمله اعتراض رانندگان در بندرعباس و شلاق خوردن کارگران معترض معدن «آق‌دره». در این مستند آنان در پی حل کردن معادله سه‌مجهولی جمهوریت، امنیت و عدالت برمی‌آیند.
پرونده ناتمام
«پرونده ناتمام»؛ مستندی است که در سال 95 در تعداد زیادی از دانشگاه‌ها اکران شده و مورد استقبال دانشجویان قرار گرفته است. کارگردان مستند «پرونده ناتمام» در این مستند 55 دقیقه‌ای تلاش کرده تا پاسخ به پرسش‌هایی مانند عامل شهادت رجایی و باهنر که بود؟ چرا پرونده انفجار دفتر نخست‌وزیری ناتمام ماند؟ آیا شهادت آیت‌ا... قدوسی دادستان کل کشور در زمان رسیدگی به این پرونده اتفاقی بود؟ چرا برخی از متهمان انفجار حاضر به پاسخگویی درباره این ماجرا نیستند؟ متهمان انفجار نخست‌وزیری اکنون چه می‌کنند؟ و مسعود کشمیری کیست؟ را ارائه و در اختیار مخاطب قرار دهد. البته در این میان تماشای «میراث آلبرتا ۳»، «پول و پورن»، «روزگار رضاخانی» و «فروشنده» توصیه‌های دیگری می‌توانند باشند.
کتاب بخوانید
یکی دیگر از توصیه‌ها به دانشجویان در این ایام، آشتی با کتاب‌های غیردرسی است، البته قطعا هر کسی تمایل به خواندن کتاب در موضوعات مورد علاقه خود را دارد، اما مطالعه کتاب‌هایی برای دانشجویان به خصوص فعالان دانشجویی می‌تواند نگاهی جدید به مسائل تاریخی و اجتماعی در یک فرد ظاهر کند. «خط»، «گزارش ناخوانده»، «دختر شینا»، «آفتاب در حجاب»، «تاریخ تحولات سیاسی ایران»، «رهش»، «آینه ی جادو»، «من زنده‌ام» و «وقتی مهتاب گم‌شد» می‌توانند از پیشنهادات عیدانه برای مطالعه باشند.
در پایان آرزوی می‌کنم که ایام تعطیلات عید نوروز به شما دانشجویان عزیز خوش بگذرد و اگر از این پیشنهادات راضی هستید؛ لااقل محض رضای خدا به یکی از آنها عمل کنید. ایام به کام؛ دست حق نگهدارتان.
* گزارش از محمدرضا حیاتی
