به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ حضرت آیتالله خامنهای صبح روز چهارشنبه 19 اردیبهشت به مناسبت هفتهی معلم در دانشگاه فرهنگیان حضور یافتند و در جمع هزاران نفر از دانشجویان و معلمان سراسر کشور به سخنرانی پرداختند. با توجه به این نکته که شب قبل از حضور رهبر انقلاب در دانشگاه فرهنگیان، دونالد ترامپ طی نطقی از خروج آمریکا از برجام سخن گفت و ضمن آن علیه جمهوری اسلامی ایران به یاوهگویی پرداخت، بنابراین بخشی از بیانات آیتالله خامنهای در جمع دانشجویان و معلمان، به موضوع سخنرانی رئیس جمهور آمریکا اختصاص یافت. با توجه به اهمیت موضعگیری رهبر انقلاب پیرامون اظهارات ترامپ، رسانههای مختلف عموما تیترهای خود را به این مواضع اختصاص داده و همین امر موجب شد با وجود اینکه در این دیدار نکات مهمی خطاب به مسئولان وزارت آموزش و پروش و همچنین دانشجویان و معلمان بیان شد، اما این نکات کمتر مورد توجه رسانهها قرار گیرد.
در این گزارش قصد داریم به چهار محور مهم سخنرانی رهبر معظم انقلاب در دانشگاه فرهنگیان که کمتر مورد توجه قرار گرفته بپردازیم:
یک) توقف کامل اجرای سند 2030
هفده اردیبهشت سال گذشته، رهبر انقلاب در دیدار با معلمان ضمن ابراز گلایهمندی از شورای عالی انقلاب فرهنگی فرمودند: «به چه مناسبت یک مجموعهی بهاصطلاح بینالمللی که قطعاً تحت نفوذ قدرتهای دنیاست، این حق را داشته باشه که برای ملتهای دنیا با فرهنگهای مختلف، تکلیف مشخص کند؟ اصل کار غلط است. اینکه ما برویم سندی را امضا کنیم و بعد هم بیایم بیسروصدا آن را اجرا کنیم؛ نخیر! مطلقاً مجاز نیست؛ ما اعلام کردیم.»
با وجود تاکید رهبر انقلاب بر لغو اجرای سند 2030 اما خبرهایی از گوشه و کنار مبنی بر اجرای مفادی از این سند به گوش میرسد. حضرت آیتالله خامنهای در دیدار روز چهارشنبه در دانشگاه فرهنگیان مجددا پیرامون موضوع سند ۲۰۳۰ نیز موضعگیری کردند و گفتند: «من سال گذشته، رسماً و علناً و با قاطعیت، اجرای این سند انحرافی را منع کردم که با استقبال مسئولان هم مواجه شد اما شنیدهام در بخشهای مختلف، برخی مفاد سند ۲۰۳۰ در حال اجرا است که این به معنای قرار دادن مهمترین مسئلهی کشور، در اختیار بیگانگان است.»
ایشان ادامه دادند: «غیر از این محتوای ۲۰۳۰ -که در آن البتّه مسائل انحرافی وجود دارد که تردیدی در آن نیست- که اگر همهی آن هم درست بود، معنا نداشت که یک کشوری مثل ایران، با این فرهنگ، با این سابقه، با این نظام مقتدر و عزیز اسلامی، برنامههای آموزش و پرورشی خود را و سند آموزش خود و پرورش خود را از دیگرانی که نشستهاند و با اغراض گوناگون -حالا یا اغراض سیاسی یا اغراض گوناگون فاسد دیگر- یک چیزی تهیّه کردند، از آنها بگیرد؛ چنین چیزی معنی ندارد.»
دو) زمانبندی کردن تحقق سند تحول
یکی دیگر از چالشهای بزرگ وزارت آموزش و پرورش اجرای سند تحوّل بنیادین آموزش و پرورش است که در سال ۱۳۹۰ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. این سند دارای هفت فصل است و در آن به جزئیترین موارد در رابطه با آموزش و پرورش اشاره شده است. سیدمحمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش در مورد این سند گفته است: «بخش بزرگی از نقدها و انتقادها از آموزش و پرورش به این خاطر است که نتوانستهایم مفاد سند تحول را پیاده و اجرایی کنیم و اگر سند تحول بنیادین کاملا پیاده و مستقر شود بسیاری از مشکلات و تنگناهای آموزش و پرورش را بر طرف میکند.»
هرچند هم وزیر فعلی آموزش و پرورش و هم وزاری سابق سند تحوّل را مورد تمجید قرار دادهاند، اما این سند با درصد بسیار پایینی مورد اجرا قرار گرفته است. در همین رابطه رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با دانشجویان و معلمان دانشگاه فرهنگیان فرمودند: «در آموزش و پرورشِ ما همان روزی هم که تازه بود و اینجور فرسوده و کهنه و زمانگذشته و آسیبدیده نشده بود، عیوب اساسیای وجود داشت که همان عیوب هم تا امروز باقی مانده. وسیلهی این تحوّل، در درجهی اوّل عبارت است از «سند تحوّل»».
ایشان ادامه دادند: «تاکنون کمتر از ده درصد از امکان تحقّق این سند و از محتوای این سند، تحقّق پیدا کرده؛ درحالیکه چند سالی میگذرد از تصویب این سند. خیلی کم کار شده در این زمینه؛ باید کار بشود. سند یک نوشتهی روی کاغذ است؛ باید تحقّق پیدا کند. البتّه تهیّهی این سند یک ضرورت حیاتی بود که انجام شد و محتوای سند هم آنطوری که صاحبنظران آموزش و پرورش ابراز کردند -که بسیاری هم خودشان دستاندرکار تهیّهی این سند بودند- آنطوری که آنها اظهار کردند، سند از لحاظ تخصّصی، از لحاظ حرفهای سطح خیلی بالایی دارد؛ بسیار محکم و متقن و مطلوب است؛ خب باید تحقّق پیدا کند.»
رهبر معظم انقلاب تاکید کردند: «آنچه من مطالبه میکنم و توقّع دارم از دستگاه آموزش و پرورش، این است که زمانبندی کنید؛ یک زمانی را مشخّص کنید و بگویید تا چه مدّتی این سند، تحقّقِ کامل پیدا خواهد کرد. البتّه کار سختی است لکن این کار سخت باید انجام بگیرد؛ دستگاههای مختلف همه باید کمک کنند به آموزش و پرورش؛ همه باید کمک کنند. یک بخش مربوط به همین دانشگاه فرهنگیان و دستگاههای گوناگون تربیت معلّم است -که حالا عرض خواهم کرد- یک بخش هم مربوط به درون خود آموزش و پرورش است؛ باید مقدّمات نرمافزاری و سختافزاری این کار را آماده کنند؛ زمانبندی را مشخّص بکنند و این کار، انشاءالله بهصورت واقعی انجام بگیرد؛ مهمترین اقدام در کار تعلیم و تربیت عمومی کشور این است.»
سه) برطرف کردن کمبودهای دانشگاههای تربیت معلم
دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان چند سالی است که نسبت به سیاستهای مدیران آموزش و پرورش در قبال این دانشگاه گلایهمند هستند و از نامه به رئیس جمهور گرفته تا تجمعات مختلفی را در این باره برگزار کردند. رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با دانشجومعلمان نکات مهمی را پیرامون دانشگاه فرهنگیان و تربیت معلم بیان کردند. ایشان در این دیدار به موضوع توسعه کمی و کیفی دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و سایر مراکز تربیت معلم اشاره کردند و گفتند: «راجع به مسئلهی دانشگاه فرهنگیان و مسئلهی تربیتمعلّم؛ امروز مهمترین نیاز آموزش و پرورش کشور، معلّم است؛ مهمترین نیاز، معلّم است. این دانشگاه و دانشگاه شهید رجائی و هر نقطهای که تربیتمعلّم بر آن صدق میکند، بایستی هم کمّاً، هم کیفاً توسعه پیدا کند. آقایان گفتند و بنده هم اطّلاع دارم که تا چهار سال دیگر، تعداد انبوهی از معلّمین -تعداد کثیری- وارد بازنشستگی میشوند و آن کسانی که از این دانشگاهها، [یعنی] دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجائی، تحویل داده میشوند به آموزش و پرورش، بسیار بسیار کمتر از آن مقداری هستند که از آموزش و پرورش خارج میشوند؛ این یک بحران است برای آموزش و پرورش؛ نباید چنین اتّفاقی بیفتد. البتّه گفته میشود که از بیرون کسانی را میگیرند، [ولی] آن یک عمل اضطراری است و در صورت ناچاری و اضطرار البتّه اشکال ندارد؛ علیالاصول هم یک کارِ درستی نیست؛ معلّمی یک حرفهی فنّی است، یک کار هنری است؛ یادگرفتن لازم دارد؛ اینجا شما معلّمی را یاد میگیرید؛ آن که در فلان دانشگاه دیگر درس خوانده، او این معلومات شما را که در اینجا یاد گرفتهاید ندارد؛ چطور میخواهد معلّمی کند؟»
رهبر معظم انقلاب مراکز تربیت معلّم را مرکز ثقل اصلی نظام آموزش و پرورش کشور خواندند و ادامه دادند: «[طبقِ] آنچه بنده اطّلاع دارم و به من گزارش شده، این دانشگاه، هم از لحاظ نیروی انسانی -معلّم، استاد- دچار کمبود است، هم از لحاظ بودجه دچار کمبود است، [هم] از لحاظ فضای آموزشی دچار کمبود است. وزارت علوم، سازمان مدیریّت، سازمان امور استخدامی، هرکدام به نحوی بایستی همکاری کنند، کمک کنند؛ این مشکلات باید برطرف بشود. البتّه دوستان، هم اینجا ذکر کردند، هم در آن جلسهی قبلی گفتند که از بنده انتظاراتی دارند؛ بنده آماده هستم و هر کاری که از من بربیاید و بتوانم انجام بدهم و در اختیار بنده باشد، قطعاً انجام میدهم؛ برای اینکه این مسئله را جزو مسائل درجهی اوّل کشور میدانم و میشناسم.»
چهار) توجه ویژه به مدارس سمپاد
حذف مدارس تیزهوشان و سمپاد از دیگر موضوعات و چالشهای مهم وزارت آموزش و پرورش است که نارضایتیهای زیادی را در پی داشته است. بسیاری معتقدند حذف این مدارس کار بسیار نسنجیده و غلطی است و این سیاست نباید به اجرا برسد. رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند، توجه همهجانبه و کاملاً حرفهای و بدون تبعیض به موضوع تیزهوشان و مدارس سمپاد لازم است.
ایشان فرمودند: «مسئلهی بعدی هم در مورد تعلیم و تربیت، همین توجّه به تیزهوشان و نخبگان است؛ خب بحثهایی هست؛ مقامات مسئول بایستی بهصورت همهجانبه به این مسئله نگاه کنند. مسئلهی سمپادها یا هر شیوهی دیگری را کاملاً حرفهای، با ملاحظهی جوانب مختلف بسنجند؛ کاری کنند که تبعیضی به وجود نیاید، مشکلاتی به وجود نیاید، دلّالبازیها درست نشود و مسئلهی تیزهوشان به معنای واقعی کلمه دنبال بشود.»