به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از فارس؛ ایام روزه‌داری با حال و هوای خاص و معنوی خود مقارن شده است با امتحانات دانش‌آموزان و دانشجویان و این قشر جامعه در کنار بهره‌مندی از فضایل و معنویات ماه مبارک رمضان، زمان و توان بدنی برای درس خواندن و آماده شدن برای امتحانات را هم نیاز دارند.
نوجوانان با برنامه‌ریزی صحیح زمانی و تغذیه‌ای می‌توانند با وجود روزه گرفتن، امتحانات خود را هم به خوبی پشت سر بگذارند، برای این که بتوانند در طول روز با انرژی و تمرکز بالا درس بخوانند و همچنین در این فصل گرم دچار ضعف و بی‌حالی نشوند باید از یک رژیم غذایی مناسب پیروی کنند.
دانش‌آموزان و دانشجویان درس خواندن را از صبح زود شروع کنند
سید مرتضی صفوی در این‌باره می‌گوید: ممکن است در ساعات آخر روز و قبل از افطار به دلیل کاهش نسبی قند خون قدرت تمرکز و یادگیری پایین بیاید، به همین خاطر بهتر است دانش‌آموزان و دانشجویان درس خواندن را از صبح زود شروع کنند و ساعات آخر روز را به استراحت اختصاص دهند.
وی ادامه می‌دهد: چون نیاز نوجوانان به دریافت انرژی، پروتئین و مواد مغذی زیاد است، نوجوانان روزه‌دار باید هر روز در هنگام سحر، افطار و شام از هر چهار گروه اصلی مواد غذایی یعنی گروه نان و غلات (انواع نان سنگک، بربری، برنج، ماکارونی و ...)، گروه میوه و سبزی‌ها (سیب، پرتقال، انگور، هندوانه، خربزه، سبزی خوردن، کاهو، انواع کلم،هویج و...)، گروه گوشت‌ها (انواع گوشت مرغ، ماهی، گوسفند و...، تخم مرغ، حبوباتی مانند عدس، نخود، لوبیا، لپه، ماش و انواع مغزهای پسته، بادام، گردو و...) و گروه لبنیات (شیر، ماست، پنیر، دوغ و...) استفاده کنند.
نوجوانان روزه‌دار 3 وعده غذا بخورند
مدیر شهرک سلامت اصفهان عنوان میکند: بهتر است نوجوانان روزه‌دار همانند زمانی که روزه نیستند، 3 وعده غذا بخورند که این وعده‌ها شامل سحر، افطار و شام است؛ غذای مصرفی در وعده سحری باید خصوصیات و ویژگی وعده ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شود.
وی بیان میکند: بهتر است در فاصله افطار تا سحر یک وعده غذایی مثل شام سبک را صرف کرد؛ در هنگام افطار مصرف شیر گرم، فرنی و یا شیربرنج و استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم (حلیم منبع خوبی از مواد نشاسته‌ای، فیبر، پتاسیم و منیزیم است) و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر توصیه می‌شود که تعادل آب و املاح معدنی بدن نوجوان روزه‌دار را حفظ میکند.
مصرف سبزی و میوه فراموش نشود
این متخصص تغذیه تأکید دارد: استفاده از سبزی‌ها و میوه‌ها در هنگام افطار و همچنین در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل غنی بودن از فیبر، برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می‌شود، سبزی‌ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تأمین ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن یک نوجوان، از تشنگی او در طول روز جلوگیری میکند.
وی توصیه میکند: نوجوانان با توجه به نیاز بدنی و همچنین نیاز به آمادگی برای امتحانات بهتر است از مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری پرهیز کنند، زیرا مصرف مواد غذایی شیرین و حاوی قندهای ساده مثل شیرینی و شکلات در وعده سحری باعث کاهش قند خون و همچنین گرسنگی زودهنگام می‌شود.
صفوی معتقد است: از کربوهیدرات‌های پیچیده مثل غلات از جمله گندم، جو و حبوبات مثل عدس، لوبیا، نان‌های سبوس دار و غذاهای حاوی فیبر مثل سبزی‌ها، حبوبات، غلات، میوه‌های با پوست، میوه‌های خشک مانند گلابی، آلو، انجیر و بادام در وعده‌های غذایی مخصوصاً سحری بیشتر استفاده شود، این غذاها به دلیل دیر‌هضم بودن، باعث کاهش احساس گرسنگی و حفظ قند خون می‌شوند.
روزه مانع درس خواندن نمی‌شود
محمدرضا حاجی‌حیدری نیز در این باره می‌گوید: با تنظیم برنامه زمانی و تغذیه‌ای در این ایام، روزه‌داری در روند درس خواندن دانش‌آموزان و دانشجویان مشکلی ایجاد نمی‌کند و با مصرف مواد غذایی مقوی و افزایش‌دهنده انرژی و تمرکز می‌توانند به درس خواندن بپردازند.
وی می‌افزاید: بهترین زمان برای درس خواندن در طول روزه‌داری 2 ساعت بعد از سحر است، زیرا با گذشت دو ساعت از وعده سحری، فعالیت دستگاه گوارش کاسته و خون‌رسانی به مغز بیشتر می‌شود، همچنین برای کارایی بیشتر بهتر است از لباس مناسب این فصل مثل لباس‌های نخی استفاده و محیطی با دمای مناسب و تهویه خوب برای مطالعه انتخاب شود زیرا دمای بالای محیط عامل خواب‌آلودگی و عدم تمرکز در دانش‌آموزان و دانشجویان روزه‌دار می‌شود.
متخصص طب سنتی ایران بیان میکند: ماه مبارک رمضان در حال حاضر در فصل گرم سال قرار دارد، روزه‌داری هم حرارت بدن را افزایش می‌دهد و طبع بدن را به سمت گرمی و خشکی می‌برد، همچنین دانش‌آموزان و دانشجویان در سنین نوجوانی هستند، سنی که طبع بدنشان گرم است و همه این عوامل باعث غلبه گرمی در بدن می‌شود، به همین دلیل باید با راهکارهایی گرمی بدنشان را کاهش دهند.
مصرف مواد غذایی با طبع سرد، راهکاری برای غلبه بر تشنگی
وی توصیه میکند: برای آغاز افطار باید با آب ولرم همراه چند عدد خرما روزه را باز و به عنوان افطار از چند لقمه غذای ساده یا نان و پنیر استفاده کنند و وعده شام یک ساعت پس از افطار مصرف شود.
حاجی‌حیدری در ادامه اذعان میکند: در فاصله بین افطار تا سحر از مایعات بسیار استفاده کنند، به خصوص مایعات با مزاج سرد و خنک مانند شربت سکنجبین، شربت عسل، شربت بنفشه، شربت زرشک، شربت خاکشیر و تخم شربتی، ماءالشعیر طبی و... تا آب بدنشان تأمین و از عطش‌شان کاسته شود.
وی عنوان میکند: خاکشیر طبع سرد و تر دارد و رطوبت بدن و کبد را افزایش می‌دهد به همین علت از گرمی و خشکی بدن نوجوانان جلوگیری میکند و آن‌ها کمتر دچار عطش و تشنگی می‌شوند؛ همچنین برای رفع گرمی بدن و جلوگیری از عطش و تأمین آب مورد‌نیاز بدن می‌توانند از سوپ جو، کاهو سکنجبین، سالاد شیرازی و میوه‌هایی مثل خیار استفاده کنند.
متخصص طب سنتی ایران معتقد است: نوجوانان باید در وعده‌های غذایی از غذاهای چرب، پرادویه مثل فلفل و دارچین و پرنمک اجتناب کنند، زیرا باعث تشنگی بیشتر در طول روز می‌شود، ولی بالعکس لبنیات مثل دوغ و ماست را در وعده‌های غذایی خود جای دهند و از سبزی‌ها و سالادها به خصوص کاهو بیشتر استفاده کنند.
مصرف سحری برای درس خواندن ضروریست
وی متذکر می‌شود: مهمترین مسأله مصرف سحری بوده که برای نوجوانان بسیار ضروری است و نباید با تنبلی این وعده مهم را از دست بدهند، زیرا عدم مصرف سحری باعث ضعف، مشکلات گوارشی و عدم تمرکز می‌شود، همچنین بعد از مصرف سحری حدود یک ساعت نخوابند که تا قبل از خواب دستگاه گوارش مراحل اولیه هضم غذا را انجام داده باشد و معده آسیب نبیند.
حاجی‌حیدری در ادامه توصیه میکند: دانش‌آموزان و دانشجویان حتماً وعده سحری را مصرف کنند زیرا در نوجوانان گرسنگی 24 ساعته باعث افت شدید قند خون و تحلیل رفتن عضلات می‌شود و همچنین روز خود را با خستگی، بی‌حوصلگی، عدم تمرکز و در نهایت بدون درس خواندن می‌گذرانند.
افزایش حافظه و تمرکز با مصرف بادام درختی
وی در پایان بیان میکند: یکی از اقدامات برای افزایش تمرکز نوجوانان در طول روزه‌داری و همچنین در روزهای معمولی سال اصلاح مزاج‌شان است، اگر شخصی گرم‌مزاج است با مصرف مواد غذایی سرد می‌تواند مزاج متعادلی داشته باشد و این تعادل مزاج باعث افزایش تمرکز می‌شود؛ همچنین در اشخاص با مزاج‌های متفاوت مصرف موادی مثل بادام درختی، مویز و عسل می‌تواند باعث افزایش تمرکز و حافظه شود.
اما در کنار همه توصیه‌های تغذیه‌ای که برای دانش‌آموزان و دانشجویان مطرح شد این نکته نیز گفتنی است که کودکان هم با دیدن اعمال روزه‌داری والدین و خواهر و برادر بزرگتر خود، تمایل دارند که همراه بزرگترها روزه بگیرند و در مراسم‌های مختلف ماه مبارک رمضان شرکت کنند، ولی به خصوص آن‌هایی که از نظر جثه کوچک و کم وزن هستند، بهتر است روزه کامل نگیرند اما در برنامه سحر و افطار شرکت کنند، چون این ایام و گرمی حضور اعضای خانواده به دور سفره سحر و افطار و محیط سرشار از معنویت خاطره شیرینی برایشان رقم خواهد زد.
