حق پخش جام‌جهانی قانونی، فوتبال ایرانی غیرقانونی؟!

به گزارش سرویس ورزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ اگر فوتبال بد است چرا آقایان بابت پخش آن از طریق تلویزیون میلیاردها تومان خارج از قواعد ایام معمولی تعرفه جدید هشت برابری ارائه می‌دهند و درآمد کسب می‌کنند؟ آنها با گران کردن تعرفه‌های پخش آگهی در خلال مسابقات جام جهانی فوتبال روسیه سهم شگفت‌انگیزی نصیب خود و سازمان‌شان می‌کنند؟ این در حالی است که همین تلویزیون ریالی از این درآمدها را به خود فوتبال نمی‌دهد و سال‌هاست که حق پخش تلویزیونی لیگ برتر فوتبال ایران روی زمین مانده است.

هزینه سرسام‌آور تبلیغات تلویزیونی در جام جهانی نشان می‌دهد که صدا و سیما تنها به منافع خودش می‌اندیشد و فوتبال را وسیله‌ای برای کسب درآمد و نه ارائه خدمات، کرده است.

مقدمات جام جهانی شروع شده و خود جام جهانی هم از پس‌فردا آغاز می‌شود. صدا و سیما طی قراردادی 120 میلیارد تومانی مجوز حق‌پخش مسابقات را خریده و قرار است همه مسابقات تا پایان جام جهانی از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شود، اما سیاست صدا و سیما فقط خدمت به مردم نیست و همان‌گونه که اشاره شد، یک امتیاز تجاری و اقتصادی پرسود هم از این میان خواهد برد. ضمن اینکه گفته می‌شود مسئولان صدا و سیما حتی مجوز حق پخش بازی‌های آسیایی جاکارتا را هم خریده‌اند و در این زمینه به مردم امیدواری داده‌اند. با این وصف رفتارهای صدا و سیما در بخش ورزش به‌ویژه فوتبال، رفتار مردم پسندی نبوده و تاکنون نارضایتی‌های فراوانی داشته است. اعتماد مردم علاقه‌مند به ورزش نسبت به تلویزیون بسیار کم شده و همین روند با توجه به بی‌اعتنایی تلویزیون به فوتبال و گاهی هم نگاه سانسوری به برخی صحنه‌ها و مخدوش کردن چهره‌ها و آرم‌ها یا نحوه نشان دادن تماشاگران، اعصاب آنان را خرد کرده است.

از همین رو و با توجه به درک شرایط از سوی صدا و سیما، جام جهانی میدانی است که می‌تواند بین این مردم و او آشتی برقرار کند و آقایان این موقعیت را بهترین فرصت برای کم کردن فاصله خود با مردم می‌دانند. بنابر این عقد قرارداد با مسئولان پخش مسابقات جام جهانی را سرلوحه امور خود قرارداده و مجوز پخش مسابقات را دریافته کرده‌اند.

با علم به اینکه پشت سر گذاشتن سیکل قانونی کاری بسیار سخت بوده و چانه زدن بر سر مبلغ قرار‌داد هم کار شاقی محسوب می‌شود، زحمات و تلاش صدا و سیما را ارج می‌نهیم؛ اما یک سوال نیز داریم که البته مطمئن نیستیم پاسخی قانع‌کننده دریافت کنیم. چراکه این سوال سال‌هاست بی‌پاسخ مانده و آقایان نیز شفافیت در این مورد را بر نمی‌تابند. اما سوال: قبلا گفته می‌شد که صدا و سیما موانع قانونی برای نپرداختن حق پخش به لیگ برتر و کل فوتبال ایران دارد.

سوال اینجاست که چطور می‌شود برای خرید مجوز بازی‌های جام جهانی هیچ‌گونه منع قانونی مشاهده نمی‌شود و آقایان به‌راحتی برای دریافت آن اقدام می‌کنند اما برای پخش مسابقات داخلی چنین آزادی‌هایی وجود ندارد و نمی‌خواهند حق او را بپردازند؟ البته این هم دلیلی دارد که آقایان حق پخش تلویزیونی را در انحصار خود می‌دانند و هیچ ارگان و سازمانی را در این زمینه دخیل نمی‌کنند.

حتی کنفدراسیون فوتبال آسیا و فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) را که به‌لحاظ قانونی حق پخش تلویزیونی بازی‌های فوتبال را حق فدراسیون‌های فوتبال کشورها می‌داند. نکته بعدی هم باز می‌گردد به تعرفه‌های جدیدی که از سوی صدا و سیما اعلام شده و رشد هشت برابر و گاهی نیز بیشتر از آن داشته است. بیانیه و به عبارت بهتر تعرفه جدید صدا و سیما جهت پخش بازی‌های ایران در جام جهانی 2018 روسیه نشان می‌دهد اولویت تلویزیون ایجاد منبع درآمد جدید و خوب در راستای سیاست‌های خودکفایی است که البته در مورد فوتبال سیاست درستی نبوده و به‌درستی اعمال نشده است. قراردادهای میلیاردی تلویزیون با فیلمسازان و سریال‌سازان در حالی اتفاق می‌افتد که هر دو دارای بیننده و مخاطب‌شان مردم  هستند. حالا سریال‌ها بخشی از مردم هنر‌دوست را در‌بر می‌گیرند و فوتبال هم بخش دیگر را که البته به‌نظر فوتبال علاقه‌مندان زیادی دارد و قاطبه مردم را شامل می‌شود. بنابر این حق کارگردانان و تهیه‌کنندگان فوتبال هم باید پرداخت و عدالت به‌طور واقعی رعایت شود.

تعرفه‌های جدید تلویزیون
تعرفه پخش تلویزیونی بازی‌های ایران از سوی اداره کل بازرگانی سازمان صدا و سیمای ج. ا. ا اعلام شد که طبق آن بالاترین طبقه یعنی طبقه ۳۵ طبق تعرفه 000، 050، 8 تومان به ازای هر ثانیه قیمت دارد.  حال باز هم طبق تعرفه، در ماه خرداد و تیر این مقدار ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت، یعنی می‌شود ثانیه‌ای ۱۲،۰۷۵،۰۰۰تومان.  بعد طبق اعلام طبقات بازی‌های ایران در جام جهانی، هزینه هر ثانیه تبلیغ با نرخ 8.5 برابر! نرخ طبقه ۳۵ برای شرکت‌ها خصوصی محاسبه می‌شود (برای بانک‌ها 9.5 برابر و برای اپراتورها ۹/‌۹ برابر!!)، یعنی ثانیه‌ای 500، ۷۱۲، 114 تومان.

حالا فرض کنید یک تیزر ۳۰ ثانیه‌ای داشته باشیم، باید000، 375، 441، 3 تومان در باکس قبل و بدون موقعیت خاص و 000، 750، 882، 6 تومان برای پخش در باکس بین و باز بدون موقعیت خاص پرداخت کنیم! این مبالغ از میزان اعتبار قراردادهای مشتریان کسر می‌شود! فرض کنید یک مشتری که هلدینگ هم نباشد! یک قرارداد خوب با صدا و سیما بسته باشد و حدود ۱۱۰۰ درصد تخفیف گرفته و تخفیف معادل ریالی‌اش حدود ۹۰ درصد باشد! این یعنی شرکت بخش خصوصی باید بابت یک پخش آگهی ۳۰ ثانیه‌ای در باکس قبل یکی از فوتبال‌های ایران و یک پخش آگهی ۳۰ ثانیه‌ای در باکس بین همان فوتبال یا یک فوتبال دیگر تیم ملی ایران حدود ۱،۰۳۲،۴۱۲،۵۰۰تومان نقد بپردازد.

حال بیایید فکر کنیم که بیش از ۸۰ درصد جمعیت بالغ ایران این بازی و تبلیغات قبل و بین آن را کامل و با دقت ببیند.  یعنی بخش خصوصی از طریق این دو آگهی به ازای هر نفر حدود 000، 16 تومان هزینه می‌کند!

* نویسنده: مرتضی موسوی‌زنوز