به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ صبح روز چهارشنبه ۱۳ تیرماه، خبری عجیب و غافلگیرکننده در میان دانشجویان شریف، دهان به دهان می‌چرخید: «حکم بازنشستگی دکتر مهدی گلشنی، مدیر گروه فلسفه علم و استاد ممتاز دانشگاه ابلاغ شده و ایشان از ۳۱ تیرماه بازنشسته خواهد شد.»
فیزیک‌دان و نظریه‌پرداز ایرانی، پژوهشگر فلسفه علم، مترجم، استاد دانشگاه صنعتی شریف، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران، برگزیده همایش چهره‌های ماندگار در عرصه فیزیک و برنده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران تنها بخشی از سابقه علمی این استاد برجسته دانشگاه صنعتی شریف است. سابقه‌ای که کمتر استادی در دانشگاه‌های مادر ایران توانسته با آن رقابت کند. با این حال اختلاف نظر گسترده علمی وی در حوزه فلسفه علم و نقدهایش بر ماهیت علوم انسانی و ساختار آموزش عالی با جریان غالب علوم انسانی کشور نیز زبانزد جامعه علمی بود.
بیشتر بخوانید// دانشگاه ما نه اسلامی، نه غربی و نه شرقی است
چند نکته پیرامون این بازنشستگی غیرمنتظره و البته شبهه‌دار مطرح است:
۱- ظاهر قضیه بازنشستگی به دلیل کهولت سن است، در حالیکه چنین سیاستی در سال‌های اخیر کاملا گزینشی و بیشتر بر بستر جناح‌بندی سیاسی اجرا شده است. افرادی هستند که هیچ کدام از ویژگی‌های علمی دکتر گلشنی همچون استاد ممتاز بودن را نداشتند و به‌علاوه در محیط داخل و یا خارج از کشور چندان تاثیرگذار نبوده‌اند ولی این قانون برای آنان اعمال نشده است. نگاهی به لیست اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف و سایر دانشگاه‌ها نشان دهنده وجود اساتیدی است که سنشان از دکتر گلشنی بیشتر بوده ولی مساله بازنشستگی به هیچ وجه گریبان آنها را نگرفته است.چند هفته پیش بود که رییس دانشگاه تهران اعلام کرد که اساتید ممتاز آن دانشگاه از باز نشسته شدن معاف هستند. تصمیمی که نشان دهنده اختیارات گسترده دانشگاه در زمینه تمدید فعالیت اساتید ممتاز بدون محدودیت زمانی است. پس چرا برای چنین شخصیت ممتازی آیین‌نامه فعالیت اساتید ممتاز اجرایی نشده است؟
۲- مروری بر سخنان دکتر گلشنی «اینجا» طی چند سال اخیر در حوزه آموزش عالی کشور را و البته واکنش‌های رسانه‌ا‌ی گسترده بدانها را باید ریشه این بازنشستگی اجباری دانست. تنگناهای مالی و اداری برای گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف و بی‌مهری نسبت به شان استادی دکتر گلشنی بیانگر اختلاف نظر سیاسی و هویتی است. اختلافی که به گفته وی به حدی عمیق بود که انجمن آثار و مفاخر ملی مراسمی را در اردیبهشت سال 95 در بزرگداشت سال‌ها فعالیت علمی دکتر گلشنی بپا داشت و در آن از رئیس و معاون آموزشی دانشگاه دعوت کرده شده بود ولی هیچکدام از آنها در این مراسم شرکت نکردند و نماینده‌ای هم نفرستادند، در صورتی که شاهد حضور این افراد در جشنواره‌ها و بزرگداشت‌هایی با شان پایین‌تر هستیم.
۳- دانشگاه و بالاخص گروه‌های علمی همانند فلسفه علم محل تضاد و تقاطع افکار است. اینکه نقدهای علمی و دانشگاهی را با سیاسی‌کاری در رسانه‌های عامه پسند پاسخ دهیم نشان دهنده عدم سعه صدری است که باید در جامعه علمی وجود داشته باشد. برخی معتقدند این تصمیم بی‌ارتباط با انتقادهای وی از رئیس دانشگاه صنعتی شریف و وضعیت این دانشگاه نبوده است. گلشنی بهمن سال گذشته در اظهار نظری، انتقاداتی نسبت به روسای برخی دانشگاه‌های کشور وارد کرد و گفت: «باید روسای دانشگاه گزینه‌های درستی باشند، استاد بودن کافی نیست، نماز خواندن و روزه گرفتن هم کافی نیست، رئیس دانشگاه باید فرهنگ و جاذبه داشته باشد، بتواند بر محیط تاثیرگذار باشد، نه اینکه در بروکراسی و نامه‌نگاری گرفتار شود. مسئولین بعضی دانشگاه‌ها به صورت رسمی بی‌کفایت هستند. من در شورا هم گفتم نباید اینطور سر سری انتخاب کنیم، بنده عرض کردم اگر شاه را بیاورید و شما را هم بیاوریم(به آقای روحانی گفتم) به شما می‌گوید ببین من چه کسانی را در راس دانشگاه مثلا آریا مهر (شریف کنونی) گذاشتم و شما چه کسانی را برگزیدید؟»
گلشنی: دانشجویان مؤمن و نخبه نبودند از دانشگاه فرار می‌کردم
۴- واکنش دانشجویان به خبر بازنشستگی اجباری دکتر گلشنی نیز قابل توجه است. دانشجویان در گفتگو با رسانه‌های مختلف ضمن ابراز تعجب از اعلام ناگهانی چنین تصمیمی اعلام کردند که به این تصمیم اعتراض دارند و اعتراض خود را از طریق جمع‌آوری امضا و ارسال نامه به رئیس دانشگاه و مراجع بالاتر برای اتخاذ تصمیمی دیگر اعلام خواهند کرد.
بیشتر بخوانید// خروجی دانشگاه ما نمی‌تواند با جامعه ارتباط بگیرد
۵- بررسی نحوه بازنشستگی اساتید هم رده دکتر گلشنی در دانشگاه صنعتی شریف و سایر دانشگاه‌های مهم کشور و همچنین آیین‌نامه‌های موجود برای حفظ شان اساتید ممتاز و چهره‌های ماندگار علمی نشان دهنده استفاده از حربه بازنشستگی توسط مسئولان این دانشگاه در برابر نقدهای کاملا دانشگاهی و از سر دغدغه علمی دکتر گلشنی است. اینکه منتقدان را با چوب بازنستگی وادار به سکوت کنیم و از سوی دیگر دوستان خود را به هر وسیله ای در دانشگاه نگاه داریم، جامعه علمی کشور را با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد کرد. به نظر میرسد سیاست‌های برخوردی وزارت علوم در نسبت با اساتید برجسته منتقد باعث بروز خلا علمی بزرگ در آینده در دانشگاه های مادر خواهد شد. روندی که جامعه علمی کشور را به سمت رفتا‌رهای جناحی و تند و بلوک بندی میان اساتید و نحبگان خواهد کرد که ناگفته پیداست همچون سمی مهلک پیکر جامعه علمی را بر زمین خواهد زد.
* گزارش از سعید درویشی
