خبرنامه دانشجویان ایران: امیرحسین امجدیان// برهمگان واضح و مبرهن است که کشور ما مدتی است گریبان گیر مشکلات اقتصادی شده است؛ و مسلماً این مشکلات به مسائل درون حکومتی محدود نشده و مستقیماً بر زندگی و معیشت جامعه تاثیر می گذارد. علل و عوامل این مشکلات از نظر اقشار و گروه های مختلف متفاوت است. لیبرالیست ها بر این باورند که فشار های غرب و دخالت در امور دولتی از سوی افراد غیر سبب بروز این مشکلات هستند، راستگرایان بر آنند که بی کفایتی و کارشکنی دست اندر کاران اقتصاد عامل اصلی این معضلات است، مارکسیست ها بر این باورند که جولان بورژوازی و بی توجهی به طبقه کارگر باعث ایجاد این مشکلات شده اند، و ... . بسیاری از این باور ها درست و بسیاری غلط اند. اما بر کسی پوشیده نیست که این استدلال ها از سوی جریانات مختلف اغلب در جهت منافع حزبی و جناحی گروه ها است. برای تبعیین عوامل صحیح از میان انبوهی از عوامل همچون عوامل مذکور نیاز به یک دید بی طرف و فرا جناحی است.
اقتصاد ایران را می توان به آتشی سوزان تشبیه کرد که اگر به آن رسیدگی نشود خشک و تر را با هم می سوزاند. بدنه بی دفاع اقتصاد ایران هیزم، فشار های غرب عامل تشدید، و بی کفایتی مسئولین اقتصادی جرقه این آتش هستند. البته که نمی توان منکر نقش مهم و حیاتی مردم در رفع مشکلات شد. اما دولت بعنوان هسته تصمیم گیرنده و مرکز سیاست گذاری ها می بایستی نهایت تلاش خود جهت رفع این مشکلات را بکند و از تمام ابزار ها و ظرفیت های موجود به نحو احسن بهره گیری کند. متاسفانه با وجود گذشت یک سال از استقرار دولت تا بحال شاهد اقدام قابل توجهی از دولت در زمینه مهار کردن این مشکلات نبوده ایم. اما به راستی چه باید کرد؟ راه حل جامع برای بهبود بخشیدن مشکلات چیست؟ این راه حل ها چگونه مشکلات را بهبود می بخشد؟
در تاریخ اقتصادی معاصر ما بارها به مشکلات اقتصادی برخورد کرده ایم، بارها با رکود و تورم مواجه بوده ایم، و در مقابله با این ها بارها برنامه هایی برای توسعه اقتصادی کشور نگاشته شده. اما باز هم شاهد این هستیم که مسائل اقتصادی بطور روز افزون زیاد می شوند. اغلب این مشکلات به نحوه بانکداری ما باز می گردد. گزافه گویی نیست اگر بگوییم بانک های ما بجای کمک به تسریع فرایند توسعه، خود سد راه آن می شوند و حتی گاهاً برای آن مانع تراشی می کنند. یکی از این موانع مسئله سود ها و بهره های بانکی می باشد. بدین گونه که با گرفتن سود های بسیار از افراد وام گیرنده (که اغلب از قشر ضعیف و آسیب پذیر جامعه هستند) و دادن بهره های کلان به سپرده گذاران، به افزایش شکاف طبقاتی دامن زده و در نتیجه سرعت توسعه اقتصادی را به شدت کاهش می دهند. همین افزایش شکاف طبقاتی ضربات شدیدی به پیکره جامعه وارد می سازد. مسئله بهره ها و سودهای بانکی از لحاظ اجرایی سرشار از ایراد است و به شدت نیازمند اصلاح. یکی از راه های میان مدت برای حل مشکلات، اصلاح و ساماندهی تراکنش های درون بانکی است که یکی از این تراکنش ها همین مسئله فوق الذکر می باشد. این ساماندهی باید بدین صورت باشد که نه تنها می بایست سود سپرده گذارانی که بیش از یک حد معین سپرده در حساب خود دارند را قطع کرده، بلکه علاوه بر مالیات بابت این سرمایه بلا استفاده و نگهداری آن از صاحب حساب بهره نیز گرفت. اینگونه، افراد به جهت جلوگیری از ضرر و کاسته شدن پولشان بجای نگه داشتن پول های کلان در بانک ها رو به سرمایه گذاری در زمینه های مولد خواهند آورد. این امر مزایای بسیاری را شامل می شود. از جمله شکوفایی اقتصاد و تولید، کاهش تدریجی نرخ تورم، افزایش سرعت توسعه، و ... .
یکی دیگر از این راه حل ها محدود کردن بانک های خصوصی و ایجاد بانک های توسعه است. بانک توسعه بانکی ست دولتی که هدف و وظیفه آن کمک به فرایند توسعه و تسریع آن است. بدین صورت که بانک بجای آنکه سود و سرمایه خود را صرف سوداگری کند، آنرا در زمینه های مولد سرمایه گذاری کرده و به کار هایی می پردازد که به تسریع فرایند توسعه کمک می کند. این بانک ها در کشور های توسعه یافته و حتی کشور های در حال توسعه رواج دارند. با وجود اینکه این بانک ها اثر بسیار چشمگیری در حل مسائل اقتصادی دارند، اما متاسفانه تا بحال در ایران بانکی که این هدف را عملی کند نداشته ایم و تنها دو یا سه بانک نام توسعه را یدک می کشند. از مزایای بانک های توسعه می توان به افزایش قدرت اقتصادی، کاهش نرخ تورم، افزایش تعادل در بازار سرمایه، و ... اشاره کرد.
از دولت و عوامل اقتصادی انتظار می رود که تصمیمات و سیاست های خود را بر اساس واقعیت جامعه و در جهت تحقق توسعه و پیشرفت جامعه تنظیم کنند. موارد فوق تنها دو مورد از اشکالات سیستم اقتصادی کشور بود. پر واضح است که با انجام این اصلاحات اقتصادی و اصلاحاتی دیگر از این دست، اقتصاد ایران رو به شکوفایی آورده و تاثیرات متعدد آنرا در جامعه مشاهده خواهیم کرد.
