به گزارش خبرنگار اقتصادی«خبرنامه دانشجویان ایران»؛ با افزایش نرخ ارز در کشور اهمیت صادرات محصولات به دلیل سود بیشتر افزایش پیدا کرده است، محصولات کشاورزی نیز از این مقوله جدا نیستند. میزان صادرات محصولات کشاورزی که معمولا به صورت مستقیم بر زندگی مردم تاثیر گذار بوده است. یکی از محصولات کشاورزی مهم گوجه فرنگی ست که براساس آمار ارائه شده، مصرف سرانه گوجه فرنگی تازه خوری و سس و رب گوجه فرنگی فرآوری شده برای هر ایرانی حدود50 کیلوگرم برآورد شده است. افزایش قیمت گوجه تا مرز 7500 و افزایش 2 تا سه برابری قیمت رب گوجه فرنگی موجب شده نگتولید و صادرات این محصول زیر ذره بین برود.
* افزایش قیمت ها و افزایش تولید!
رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی کاهش تولید را عامل اصلی گرانی دانست و افزود: سال گذشته کشاورزان از حیث تولید سیب زمینی و گوجه فرنگی متضرر شدند که به همین دلیل امسال رغبت چندانی به کشت این دو محصول نداشتند و در نهایت این موضوع منجر به نوسان قیمت شد. وی با تکذیب این موضوع که صادرات سیب زمینی و گوجه فرنگی هیچ ارتباطی به گرانی ندارد،اظهار کرد: این طور نمی شود که همیشه کمبودها و گرانی ها را گردن صادرات انداخت.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با اشاره به اینکه صادرات نقشی در گرانی محصول ندارد،افزود: اگر مسئولان دولتی بخواهند صادرات را متوقف کنند،دیگر هیچ صادرکننده ای نمی تواند برای صادرات برنامه ریزی کند چرا که صادرات یک شبه آغاز نشده که بخواهیم آن را یک شبه تعطیل کنیم.
وی ادامه داد:در سال های اخیر تولید سیب زمینی با مازاد چشمگیری در داخل روبرو بود بطوریکه دغدغه امحا و اختصاص مشوق صادراتی به صادرات این محصول مطرح می شد .هم اکنون مسئولان امر باید به جای توقف صادرات،علت کاهش تولید را بررسی کنند.
اما حسین اصغری مدیر کل دفتر سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی درباره آخرین وضعیت تولید سیب زمینی و گوجه فرنگی اظهار کرد: در سال زراعی جاری پیش بینی می شود که ۴ میلیون و ۹۳۱ هزارتن سیب زمینی از مزارع برداشت شود که در مقایسه با سال گذشته تفاوت چندانی ندارد.
وی از افزایش ۹۷ هزارتنی تولید گوجه فرنگی خبر داد و گفت: در سال زراعی جاری ۵ میلیون و ۳۶۴ هزارتن گوجه فرنگی تولید خواهد شد که این رقم در مقایسه با تولید ۵ میلیون و ۲۶۷ هزارتن سال گذشته ۹۷ هزارتن افزایش دارد.
اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره بار، در خصوص افزایش قیمت گوجه در بازار اظهار کرد: قیمت هر کیلوگرم گوجه فرنگی در بازار مصرف شهر تهران به ۷ هزار تومان تا ۷ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است که البته این قیمت مربوط به گوجه گلخانه ای است. وی در رابطه با دلایل افزایش قیمت گوجه خاطرنشان کرد: صادرات گوجه فرنگی و کمبود آن در بازار باعث این افزایش قیمت شده در حالی که در این فصل از سال ما معمولا مشکلی در تامین این محصول نداریم. از سوی دیگر کارخانجات هم گوجه نیاز دارند و با جمع آوری گوجه از سر مزارع برای تهیه رب و محصولات دیگر باعث کمبود در بازار شده اند.
ازطرفی همواره همزمان با برداشت قیمت محصول کاهش پیدا می کند اما با توجه به این که اکنون در فصل برداشت گوجه هستیم شاهد افزایش قیمت ها هستیم. با توجه به افزایش 97 هزار تنی گوجه نمی توان پذیرفت کمیاب شدن این محصول موجب افزایش قیمت گوجه شده است.
* صادرات چه تغییری کرده است؟
بررسی آمار گمرک در سال 96 نشان می دهد که بیش از 533 هزار و 677 تن گوجه فرنگی به 18 کشور صادر شده است که درآمدی 156 میلیون و 672 هزار و 287 دلاری که رقم ریالی آن بالغ بر 541 میلیارد و 907 میلیون و 782 هزار و 331 تومان درآمار گمرک به ثبت رسیده است نصیب کشور شکرده است. با توجه ارزش اعلامی این محصول از سوی گمرک، هر کیلوگرم گوجه فرنگی برای خریداران خارجی ۴۱ سنت تمام می شود اما نکته قابل توجه در آمار گمرک در نظر گرفتن هر دلار آمریکا به قیمت ۴۲۸۵ تومان است. حتی اگر ارزش هر دلار صادراتی را 15 هزار تومان درنظر بگیریم ارزش ۴۱ سنت با این نرخ 6150 تومان است و در مقایسه با قیمت گوجه در ایران نزدیک به هزار تومان ارزان تر است. از طرفی طبق گفته ی حسین اصغری، مدیر کل دفتر سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی در پنج ماهه نخست امسال از صادرات ۳۰۶ هزارتن گوجه فرنگی افزایش یافته که این میزان نسبت به سال قبل ۱۲۵ درصد رشد داشته است.
افزایش دوبرابری صادرات گوجه در حالی ست که پس از اعلام لغو ممنوعیت صادرات گوجه در اواخر مردادماه بخش نامه ی لغو ممنوعیت صادرات گوجه به عراق صادر می شود و هشدار های اتحادیه صنف بار فروشان میوه و تره بار مبنی بر آزاد شدن دوباره صادرات سیب زمینی، هندوانه و گوجه فرنگی و احتمال گرانی این اقلام نادیده گرفته می شود.
صابری رئیس اتحادیه صنف بار فروشان میوه و تره بار با انتقاد از دولت از آزاد شدن دوباره صادرات سیب زمینی، هندوانه و گوجه فرنگی با ارسال نامه ای به فراهانی رئیس اتاق اصناف اتاق ایران در 10 شهریور ماه نوشت: با توجه به اینکه اقلام فوق جزء مایحتاج اصلی خانوار میباشد و با در پیش داشتن ماههای محرم و صفر تقاضای اقلام فوق در این ایام افزایش مییابد.
وی اظهار کرد: اتحادیه بارفروشان طی نامه ای به رئیس اتاق اصناف تهران خواستار توقف صادرات سیب زمینی و گوجه فرنگی شد چرا که ادامه روند فعلی منجر به نایاب شدن و نوسان چشمگیر این محصولات در بازار داخل می شود.
اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره بار، نیز دلیل اصلی افزایش قیمت گوجه فرنگی را صادرات بی برنامه و بیش ازحد آن دانست و گفت: زمانی که بازار داخلی نیاز به محصولی دارد صادرات آن غیر منطقی و غیر اقتصادی است و این در حالی است که تجار خارجی برای خرید گوجه فرنگی به بازار ایران وارد شده اند
کارگر از برگزاری جلسه ای در مجلس شورای اسلامی در روزجاری برای بررسی و رفع مشکلات جاری خبر داد و تاکید کرد: فعالان صنفی با بحث صادرات مخالف نیستند اما زمانی که بازار داخلی نیاز به محصولی دارد نباید آن محصول به بازارهای دیگر صادر شود.
* وزارت صنعت در کجای میدان نشسته است؟
وزارت صنعت، معدن و تجارت با هدف تنظیم بازار داخلی ممنوعیت صادرات گوجه فرنگی را اعلام کرده است، اما این اقدام می تواند زمینه افزایش تولید رب گوجه فرنگی را فراهم کند. در نتیجه کارخانه های تولید رب برای افزایش میزان صادرات خود، به خریـــد گوجه فرنگی روی آورده و در نتیجه همچنان بحران کمبـود و گرانی گوجه فرنگی بر بازار حاکم خواهد بود. این در حالی ست که در صورتی که وزارت صنعت در زمان صحیح و با توجه به هشدار کارشناسان از صادرات بی مورد این محصول جلوگیری می نمود قیمت ها به صورت عادی کنترل می شد و جو روانی جامعه نیز از التهاب قیمت ها نگران نمی شد. به نظر می رسد وزارت صنعت باید توجه بیشتری را در زمینه ی صادرات و واردات انجام دهد و از تصمیمات و اقدامات آنی و دستورالعمل های غیرکارشناسی، که می تواند سفره و معیشت مردم را آسیب پذیرنماید اجتناب کند.
* گزارش از امین خلیق
