اصول ۷۱، ۸۷ و ۱۱۳ قانون اساسی وظایف نمایندگان را برشمرده که دخالت نمایندگان در عزل و نصب های مدیریتی حوزه ی انتخابیه و جایگزین کردن مهره ها، تجاوز به صلاحیت قوه ی مجریه و تخلف از قانون اطلاق می گردد.
خبرنامه دانشجویان ایران: سعید نصیرگلی*// «شفافیت خوب است اما برای دیگران» این حکایت پارلمان پر حاشیه ی این روزهای ایران است که پس از تصویب کنوانسیون پالرمو بسیاری از چهره های سیاسی و دانشگاهی خواستار شفاف سازی آراء نمایندگان شدند، در عین حال اینکه مجلس به فوریت بررسی شفافیت آراء رای منفی داده است.
در ماده ی ۱۲۲ و ۱۲۳ آئین نامه ی داخلی مجلس مصوب ۱۳۷۹ چهار حالت ثبت آرا شامل دستگاه الکترونیکی، علنی با ورقه، مخفی با ورقه و قیام و قعود پیش بینی شده است که در حالت عادی مخفی برگزار می شود و در صورت تمایل و امضاء ده نفر از نمایندگان برای شفاف بودن نظر موکلین مردم به رای گذاشته خواهد شد.
بر این اساس اولین مانع پیش رو برای تحقق رای شفاف، آئین نامه ی داخلی مجلس است که نیاز به بازنگری در مقوله ی فوق دارد و باید در کمیسیون تدوین به بحث و بررسی گذاشته شود.
اما شفافیت در مجلس محدود به آراء نمایندگان نیست و تعداد حضور نماینده در جلسات بهارستان و کمیسیون ها در طول دوران نمایندگی باید به صورت شفاف اعلام گردیده و دسترس باشد. همچنین میزان حقوق و مزایا به تفکیک دریافت هر پارامتر و هزینه های انتخاباتی باید ثبت و در اختیار موکلین قرار گیرد. ثبت هدایای دریافتی نماینده، تعداد رای در صحن علنی و همچنین تعداد عدم شرکت در رای گیری، اعلام شغل پیشین وی و ثبت و اعلام عمومی دارایی های خود و بستگان درجه یک از زمان کاندیداتوری به صورت پیوسته تا ۲ سال پس از نمایندگی از جمله عواملی است که در صورت تحقق مجلس را به مثابه اتاقی شیشه ای در معرض دید عموم قرار می دهد و علاوه بر پویایی به حضور آگاهانه و مسئولیت پذیر در انتخابات منجر خواهد شد.
اصول ۷۱، ۸۷ و ۱۱۳ قانون اساسی وظایف نمایندگان را برشمرده که دخالت نمایندگان در عزل و نصب های مدیریتی حوزه ی انتخابیه و جایگزین کردن مهره ها، تجاوز به صلاحیت قوه ی مجریه و تخلف از قانون اطلاق می گردد.
شاید بتوان ذینفع بودن قانون گذار را ریشه ی اصلی فساد و مانع تحقق شفافیت دانست که در مواجه با مدل خارجی مانند سنای آمریکا، دومای روسیه و... رعایت موارد فوق به درستی مشهود است.
همچنین ممتنع بودن رای با توجه به اینکه طرح ها و لوایح در صحن کمیسیون ها به صورت کارشناسی بررسی شده و نمایندگان فرصت مطالعه ی دقیق آنرا دارند، معنا و مفهومی ندارد با عنایت به اینکه باید در تصویب مصوبات تخصصی از نظرات متخصصین تمام نحله های فکری موجود در کشور بهره گرفته شود.
بهارستانی ها بدلیل در اختیار داشتن ابزار قانونگذاری و به تبع آن اثر گذاری بر حوزه های وسیعی همچون تحقیق و تفحص در تمامی امور کشور و حق آزادی بیان و اظهار نظر، نیازمند طراحی مکانیسمی برای برقراری یک سیستم پاسخگو مبتنی بر پارامتر های فوق هستند تا توزیع منافع و فرصت های کشور به صورت بهینه انجام گیرد.
* مسئول فرهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه آیت الله بروجردی(ره)