حدود ساعت 11 شب 26 شهریور 1371 (17 سپتامبر سال 1992) یک عملیات تروریستی در رستوران میکونوس واقع در خیابان راگراستراسه در منطقه ویلمرسدورف برلین، با جوسازی غرب به بحرانی علیه ایران بدل شد. در این عملیات، مهاجمین مسلح، جلسه اعضای حزب منحله دموکرات کردستان در این رستوران را بر هم زده و دبیر کل این حزب را ترور کردند.
به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ به نقل از پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ماجرای تیراندازی در رستوران میکونوس در سال 1992، با جوسازی غرب به بحرانی علیه ایران بدل شد. به دنبال این حادثه، دادگاه برلین طی یک حکم مغرضانه و بدون استناد، ایران را مسئول این تیراندازی خواند.
متعاقب آن بلافاصله سفرای اروپایی از ایران خارج شدند. این درحالی بود که حدودا یک سال قبل از صدور حکم دادگاه میکونوس، روزنامه "فرانکفورتر آلگمانیه" با انتشار مطلبی، از تلاش امریکا در جهت انزوای ایران پرده برداشته بود.
لذا این حرکت در اصل به منظور منزوی کردن ایران و با این دورنما که جمهوری اسلامی دچار چالش خواهد شد صورت گرفت.
اما با موضعگیری قاطعانه رهبر انقلاب، این توطئههای غرب و در راس آن امریکا با شکست مواجه شد. پس از این سخنرانی کوبنده رهبر انقلاب در 10 اردیبهشت ماه 1376، کشورهای غربی متوجه شکست خود شدند و به این ناکامی اعتراف کردند.
چندی بعد در 23 آبان سفیران کشورهای اتحادیه اروپا که در پی بحران میکونوس از ایران خارج شده بودند، به تهران بازگشتند و بدین ترتیب بار دیگر، غرب به سردمداری امریکا، شکست سختی در برابر ملت ایران متحمل شد.
این نوشتار به سیر آن وقایع، از دادگاه میکونوس تا شکست توطئه امریکا و اروپا علیه ایران پس از این واقعه میپردازد.
دادگاه میکونوس
در 27 می 1993 برابر با 6 خرداد 1372، الکساندر فن اشتایل، دادستان کل آلمان، درباره ماجرای میکونوس علیه ایران اقامه دعوی کرد.
این ادعانامه که در روزنامه "زوددیچه سایتونگ" به چاپ رسید فاقد دقتهای حقوقی لازم بود و تلاشی عامدانه برای متهم ساختن ایران محسوب میشد.[1]
دادگاه میکونوس در 27 اکتبر همان سال تشکیل شد و حدود چهار سال به طول انجامید. آنچه در این ماجرا مهم به نظر میرسید این بود که سه تن از مقتولین رستوران میکونوس با اسامی جعلی وارد آلمان شده بودند و دولت آلمان نیز کاملا از این موضوع مطلع بود.
نکته دیگر این که از 20 نفر دعوت شده به این جلسه تنها 6 تن به رستوران مذکور رفتند و از آن شش نفر هم دو نفر در جریان تیراندازی حتی کوچکترین جراحتی برنداشتند. و این نکاتی بود که در دادگاه کاملا مسکوت ماند.[2]
دادگاه میکونوس کاملا سیاسی برگزار شد و فاقد هرگونه مدرک معتبر بود. روند سیاسی این دادگاه زمانی به اوج خود رسید که دادگاه برخی افراد را به عنوان شاهد دعوت کرد تا بر ضد ایران شهادت دهند.
یکی از این شهود ابوالحسن بنیصدر، رئیسجمهور معزول و فراری بود که در تابستان 1360 به همراه سرکرده سازمان منافقین از ایران گریخته بود و دیگری منوچهر گنجی، آخرین وزیر آموزش و پرورش رژیم پهلوی بود که در جهت براندازی جمهوری اسلامی، سازمانی تحت عنوان "درفش کاویانی" ایجاد کرده بود.[3]
بازخوانی شکست توطئه غرب علیه ایران در ماجرای میکونوس
تصویری از نمای بیرونی رستوران میکونوس
دست آخر دستگاه قضایی آلمان رای نهایی خود را در آوریل 1997 (10 فروردین 1376) صادر کرد. در ضمیمه این رای، دولت ایران به طور ضمنی متهم به مشارکت در ماجرای میکونوس شده بود.
این در حالی بود که هیچ سند و مدرکی در این رابطه در دست نبود و دادگاه نیز به هیچ سندی در این رابطه استناد نکرده و فقط ادعاهایی را طرح کرده بود.[4]
کاملا مشخص بود که یکی از اهداف دادگاه، انزوای ایران بود. دادگاهی که کاملا از امریکا بازی خورده بود.
تقریبا یک سال قبل از صدور حکم دادگاه میکونوس، روزنامه "فرانکفورتر آلگمانیه" با انتشار مطلبی، از تلاش "طولانی مدت" امریکا در جهت انزوای ایران پرده برداشت.
این مطلب با استناد به اسناد محرمانه دفتر صدراعظم آلمان مدعی شده بود: «طی دهه گذشته واشنگتن مکررا از آلمان خواسته بود تا از سیاست امریکا در قبال ایران پیروی کند.»
به گزارش این روزنامه در 14 مارس، در جریان کنفرانس شرم الشیخ، رئیس جمهور امریکا و وزیر امور خارجه این کشور از اروپائیان خواستند تا به "گفتگوهای انتقادی" با ایران پایان دهند.
این گزارش ادامه داده بود: «طبیعتا بهترین دستاورد برای واشنگتن این است که کشورهای متحد آن در این سوی آتلانتیک روابط خود را کاملا با ایران قطع کنند.»
به هر صورت، متعاقب صدور رای دادگاه میکونوس، مقامات ایرانی قویا اتهامات نادرست و موهوم دستگاه قضایی آلمان را رد کردند.
حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی رئیسجمهور وقت ایران در یک مصاحبه با مجله اشپیگل ادعاهای مطروحه در دادگاه برلین را بیاساس خواند و تاکید کرد: «ما با هر نوع تروریسم مخالفیم.»
خروج سفرای اروپایی از ایران
به دنبال جوسازیها در دادگاه میکونوس علیه ایران و به منظور تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی، در بهار سال 1376، 13 کشور اروپایی سفرای خود را از ایران خارج کردند.[5]
در وهله اول پیتر هارتمن قائم مقام وزیر امور خارجه آلمان، تصمیمات دولت مطبوع خود را به شرح زیر اعلام کرد:
1- فراخواندن سفیر آلمان از ایران؛ 2- تعلیق سیاست گفتگوی انتقادی با ایران؛ 3- اخراج عوامل دولت ایران از خاک آلمان و 4- توقف تبادل دیدارها در سطح وزیر.
به دنبال اعلام مواضع آلمان، اتحادیه اروپا هم موضع خود را اعلام کرد که همان تصمیمات دولت آلمان بود و سفرای اتحادیه اروپا نیز متقابلا از ایران فراخوانده شدند.
حجتالاسلام ناطق نوری شرایط آن روزها را اینگونه روایت میکند: «روابط ما با اروپا به کلی در قضیه دادگاه میکونوس قطع شد. اتحادیه اروپا و همه کشورهای اروپا موضع گرفتند، همه سفرای خود را فراخواندند... ماهها ارتباط ما با همه این کشورها به طور کامل قطع بود.»[6]
واکنش قاطع ایران
این حرکت در اصل به منظور منزوی کردن ایران و با این دورنما که جمهوری اسلامی دچار چالش خواهد شد صورت گرفت. اما با روشنگریهای قاطعانه رهبر انقلاب، این توطئههای غرب و در راس آن امریکا با شکست مواجه شد.
در 27 فروردین 1376، آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعى از فرماندهان و پرسنل ارتش به اقدامات مغرضانه کشورهای غربی واکنش نشان داده و فرمودند: «به نظر من، ملت ایران در این روزها، یکی از شیرینترین و زیباترین درسهای خود را گرفت.
در همین دادگاهی که در آلمان برای قضایای قهوهخانهای تشکیل شد، آمدند مسائل را سرهم بندی کردند و به خیال خودشان خیمه شب بازیای پرداختند!
این، برای ملت ایران عرصه خیلی خوبی شد و درس خیلی مهمّی بود که بفهمند استکبار یعنی چه و دولتهای مستقل و به اصطلاح بزرگ عالَم، در دنیا چه کارهاند. این خیلی مهمّ است...»
رهبر معظم انقلاب ادامه دادند: «البته میدانید که این طور قضایا، برای ما ملت ایران تجربه جدیدی نیست و بارها اتّفاق افتاده است.
شلوغ کردند، جنجال آفریدند، به خیال خودشان علیه دولت جمهوری اسلامی دست به یکی کردند، گاهی سفرایشان را بردند و گاهی اولتیماتوم دادند.
برای ما این چیزها تازه نیست... یک صورتسازی به اسم کار قضایی کردند که به نظر ما آنچه در این دادگاه مطرح شده است، بیارزش و بیاعتبار است... ملت ایران مگر با این حرفها تسلیم میشود؟
بدانند، اگر همه اروپا هم با ایران فاصله پیدا کند، قطع رابطه کند، یا هر چه بشود، ملت ایران به اعتماد اروپا و آسیا و این و آن، به این میدان قدم نگذاشته است که با رفتن آنها احساس خالی بودن پشت خود را بکند...»
بازخوانی شکست توطئه غرب علیه ایران در ماجرای میکونوس
روزنامه کیهان- 11 اردیبهشت 1376
رهبر معظم انقلاب اسلامی در یک واکنش صریح دیگر در 10 اردیبهشتماه همان سال، حجت را برای غربیان تمام کردند.
ایشان در دیدار جمع کثیرى از کارگران و معلّمان فرمودند: «به خیال خودشان، دولت ایران را میترسانند و میگویند ما گفتگوهای انتقادی را قطع میکنیم. به درک که قطع میکنید! اگر انتقادی هست، ما از شما انتقاد داریم...»
رهبر معظم انقلاب در واکنش به خروج سفرای اروپایی از ایران بعد از رای دادگاه میکونوس نیز فرمودند: «در مرحله اوّل، سفیر آلمان را فعلا تا مدّتی نباید راه بدهند که به ایران بیاید. بقیه هم که میخواهند به عنوان یک حرکت به اصطلاح آشتی جویانه برگردند، مانعی ندارد.
خودشان رفتهاند، خودشان هم برمیگردند. دیدند که رفتنشان هیچ اهمیتی ندارد...» ایشان تاکید کردند: «... کسانی که میخواهند با ایران ارتباط داشته باشند، باید بدانند که اگر ارتباط، ارتباط استکباری شد، ملت ایران پس خواهد زد.»[7]
سرانجام ماجرای میکونوس: حقارت و شکست غرب در برابر ایران
پس از این سخنرانی کوبنده رهبر انقلاب، کشورهای غربی متوجه شکست خود شدند و به این ناکامی اعتراف کردند.
"پیتز اشتراک" رهبر پارلمانی حزب سوسیال دموکرات آلمان، از جمله افرادی بود که به شکست توطئههای غرب علیه ایران اعتراف کرد.
وی تصمیم ایران مبنی بر عدم پذیرش سفیر آلمان را یک رسوایی بزرگ و شکست برای دولت آلمان خواند. سخنگوی سیاست خارجی حزب سوسیال دموکرات آلمان نیز، اظهارات رهبر ایران مبنی بر نپذیرفتن سفیر آلمان را به مثابه "یک سیلی بر صورت کشورهای اروپایی" خواند.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز این تصمیم دولت ایران را غیرمنتظره و شوکآور توصیف کرد.[8]
به گزارش روزنامه کیهان، بهت و سردرگمی کشورهای اروپایی پس از اعلام موضع قاطع رهبر انقلاب، در صحنه سیاست جهانی بسیار نمود داشت.
به نوشته این روزنامه، مطبوعات آلمان اذعان کردند که واکنش ایران موجب "بزرگترین آبروریزی برای اروپا" شد.
رادیو لندن، این موضعگیری را یک پیروزی برای ایران و یک ناکامی برای اروپا دانست. رادیو آلمان نیز موضعگیری رهبر انقلاب را غافلگیر کننده و هوشیارانه خواند.
روزنامه "هانوفش الگماینه" هم در این رابطه نوشت: «سیاست آلمان در قبال سیاست ایران با شکست روبرو شد و قضیه را واضحتر از ممانعت ورود سفیر آلمان به تهران نمیشد ظاهر ساخت.»
روزنامه "نویهراین سایتونگ" نیز در این رابطه نوشت: «برای سیاست پوسیده اتحادیه اروپا در قبال ایران، آبروریزی بزرگتر از این نبود.»
"فرانکفورتر روندشاو" هم شرمساری کشورهای اروپایی را تنها نتیجه دادگاه میکونوس دانست. [9]
بازخوانی شکست توطئه غرب علیه ایران در ماجرای میکونوس
بازگشت سفرای اروپایی به ایران- 23 آبان 1376
اما حقارت بزرگتر کشورهای غربی زمانی بود که آنها تصمیم گرفتند به منظور کاستن از رسوایی ماجرای میکونوس، سفرای خود را به تهران بازگردانند، از این رو در 23 آبان 1376 سفیران کشورهای اتحادیه اروپا که در پی بحران میکونوس از ایران خارج شده بودند، به تهران بازگشتند.
روزنامه جمهوری اسلامی، بازگشت سفرای کشورهای اروپایی را «عقبنشینی اروپا در برابر جمهوری اسلامی ایران» خواند.[10]
بازخوانی شکست توطئه غرب علیه ایران در ماجرای میکونوس
روزنامه جمهوری اسلامی- 24 آبان 1376
رسانههای غربی نیز بازگشت سفرای اروپایی را "بزرگترین شکست غرب" دانستند. رادیو دولتی لندن طی گزارشی، بازگشت سفیران اروپایی به تهران را پیروزی ایران تلقی کرد.
رادیوی رژیم صهیونیستی هم اعتراف کرد که بازگشت سفیر آلمان بعد از بقیه سفرا، نشانه به کرسی نشستن خواستههای جمهوری اسلامی است.
روزنامه کیهان نیز به نقل از مطبوعات آلمان نوشت: «آلمان برای بهبود روابط با ایران بهای سنگینی پرداخت.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی در 16 مرداد 1390 بار دیگر شکست حقارتبار غرب در ماجرای میکونوس را یادآور شده و آن را "سیلی سخت" ایران به اروپائیان تعبیر کردند: «سر قضیه قهوهخانه میکونوس دادگاه تشکیل داد، مسئولین درجه یک کشور را در آن دادگاه متهم کرد!
دولتهای اروپائی با آنها همدست شدند، همهشان سفرای خود را از تهران فراخوانی کردند؛ اینها که یادمان نرفته. خواستند سیلی بزنند، البته سیلی سختتری خوردند.
از همین حسینیه آنچنان سیلیای خوردند که بعد تا مدتها دنبال علاجش بودند...»
پینوشتها:
1- حزب دموکرات کردستان، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ص 566
2- چهل تدبیر، تهران: پرستا، ص 163
3- حزب دموکرات کردستان، ص 568 و 569.
4- بررسی روابط ایران و آلمان، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، ص 210
5- سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران سازندگی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 227
6- خاطرات حجتالاسلام ناطق نوری، ج دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 179
7- روزنامه کیهان، 11 اردیبهشت 1376، ص 14
8- همان، ص 3
9- روزنامه کیهان، 13 اردیبهشت 1376، ص 3
10- روزنامه جمهوری اسلامی، 24 آبان 1376، ص 1 و 2