اکثر فایلهای موجود در ویندوز به یک نرم افزار خاص مرتبط هستند که به طور پیش فرض با باز کردن آن فایل اجرا میشوند. بعضی از مواقع شما برای به یاد آوردن این ارتباطات با مشکل مواجه میشوید. برای یادآوری شما میتوانید از فرمان assoc استفاده کنید تا فهرست کاملی از پسوندهای مختلف فایل به همراه نرم افزار مرتبط با آن در اختیار شما قرار گیرد.
حذف کردن یک فایل روی یک هارد درایو به هیچ وجه آن را به طور کامل پاک نمیکند. در عوض این فایل به گونهای علامتگذاری میشود تا دیگر قابل دسترس نبوده و فضای اشغال شده توسط آن آزاد شود. تا مادامی که سیستم دادههای جدید دیگری را روی این فضای آزاد شده بازنویسی نکند این فایلها قابل بازیابی خواهند بود.
درایورها از جمله مهمترین نرم افزارهای نصب شده روی یک کامپیوتر هستند و وظیفه ارتباط بین سخت افزار و سیستم عامل را برعهده دارند. پیکربندی نادرست یا یک نقص در نصب یک درایور میتواند مشکلات متعددی را به همراه داشته باشد، بنابراین خوب است که به فهرستی از چیزهایی که روی کامپیوتر شما قرار دارد دسترسی داشته باشید. این همان کاری است که فرمان Driverquery انجام میدهد. با اضافه کردن پارامتر driverquery –v به این فرمان میتوانید اطلاعات بیشتری از جمله دایرکتوری که درایور در آن نصب شده را به دست آورید.
شما میتوانید با استفاده از این فرمان اختلافات متنی بین دو فایل را شناسایی کنید. این فرمان بیشتر برای نویسندگان یا برنامه نویسانی مفید خواهد بود که میخواهند تغییرات کوچک بین دو نسخه از یک فایل را پیدا کنند. تنها کافی است در خط فرمان fc را به همراه مسیر دایرکتوری و نام دو فایلی که میخواهید با یک دیگر مقایسه شوند را وارد کنید.
این فرمان آدرس آیپی که کامپیوتر شما استفاده میکند را استخراج خواهد کرد. اما اگر شما پشت یک روتر قرار گرفته باشید (مثل اغلب کامپیوترهای امروزی) آدرس شبکه محلی این روتر را دریافت خواهید کرد.
وارد کردن فرمان netstat –an فهرستی از پورتهای باز جاری و آدرسهای آیپی مرتبط با آن را در اختیار شما میگذارد. این فرمان همچنین به شما میگوید که این پورتها در چه وضعیتی قرار دارند.
بعضی اوقات نیاز دارید که بدانید آیا بستههای ارسال شده از طریق شبکه به دستگاه مقصد میرسد یا خیر. در چنین شرایطی است که فرمان Ping به کار شما میآید.
این نسخه پیشرفتهتری از همان فرمان ping قبلی است و برای زمانهایی مفید خواهد بود که چند روتر بین کامپیوتر شما و دستگاه مقصد وجود دارد. مثل ping تنها کافی است این فرمان را به همراه آدرس آیپی مقصد وارد کنید. فرمان pathping علاوه بر بررسی وضعیت ارسال بستهها اطلاعات دیگری نیز در مورد مسیر حرکت آنها در اختیار شما قرار میدهد.
فرمان tracert نیز شبیه به pathping است. در اینجا نیز شما باید tracert را به همراه آدرس آیپی یا نام دامنه مقصد مورد نظر خود وارد کنید تا ردیابی صورت گیرد. با اجرای این فرمان شما اطلاعاتی در مورد هر مرحله از مسیر بین کامپیوتر خود تا دستگاه مقصد را به دست خواهید آورد. اما بر خلاف pathping، این فرمان مدت زمان طی شده بین هر بخش از این مسیر را به میلی ثانیه اعلام میکند.
Powercfg یک فرمان قدرتمند برای مدیریت و ردگیری وضعیت مصرف انرژی توسط کامپیوتر شما است. برای مدیریت وضعیت hibernate در کامپیوتر خود میتوانید از دو فرمان powercfg hibernate on و powercfg hibernate off استفاده کنید. برای مشاهده وضعیت فعلی تنظیمات صرفه جویی در مصرف انرژی (power-saving) کامپیوتر خود باید از فرمان powercfg /a استفاده کنید.
بعد از انتشار نسخه ویندوز 8 فرمان Shutdown نیز به فهرست فرامین متنی ویندوز اضافه شد که همان کار شات داون کامپیوتر شما را انجام میدهد. شاید در نگاه اول استفاده از گزینه shutdown در منوی استارت بسیار راحتتر به نظر برسد، اما این فرمان قابلیتهایی مثل فرمان shutdown /r /o را در اختیار شما میگذارد که کامپیوتر را ریاستارت کرده و منوی Advanced Start Options را اجرا میکند و به این شکل شما میتوانید به بخش Safe Mode یا ابزار ریکاوری ویندوز دسترسی داشته باشید. این کار برای زمانی که شما قصد عیب یابی مشکلات ویندوز را دارید مفید خواهد بود.
این فرمان جزئیاتی از پیکربندی کامپیوتر شما را ارائه میکند. این فهرست شامل اطلاعاتی در مورد سیستم عامل و سخت افزار به کار گرفته شده در کامپیوتر شما است. برای مثال شما میتوانید تاریخ نصب ویندوز، آخرین زمان بوت، نسخه BIOS، حداکثر میزان حافظه و مقدار باقی مانده از آن، وضعیت پیکربندی شبکه و نظایر اینها را مشاهده کنید.
System File Checker یک ابزار اسکن و گزارش خودکار برای بررسی وضعیت فایلهای سیستمی ویندوز است. برای استفاده از آن شما باید ابتدا یک پنجره خط فرمان با مجوز دسترسی مدیریتی را باز کرده و فرمان sfc /scannow را در آن وارد کنید. اگر SFC خطا یا فایل گمشدهای را پیدا کرد آنها را به طور خودکار جایگزین میکند. این فرمان برای تکمیل کار خود ممکن است به چیزی نزدیک به نیم ساعت زمان نیاز داشته باشد.
فرمان Tasklist فهرستی از تمام وظایف در حال اجرا روی کامپیوتر شما را فراهم میکند. شاید استفاده از Task Manager برای شما راحتتر باشد اما این فرمان تمام وظایف پیدا و پنهان را یکجا در اختیار شما میگذارد.
هر کدام از وظایف فهرست شده در فرمان tasklist از یک فایل اجرایی و یک شناسه پردازش (یک عدد چهار یا پنج رقمی) مرتبط با آن تشکیل شده است. شما میتوانید با استفاده از فرمان taskkill –im به همراه نام فایل اجرایی یا فرمان taskkill –pid به همراه شناسه پردازش اجرای یک برنامه را به زور متوقف کنید.