به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بیماری آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام طی ماه های اخیر وخیم تر شده است. در ادامه خلاصه ای از زندگی سیاسی و علمی این چهره ی انقلابی را می خوانید:
آیت الله العظمی سید محمود هاشمى شاهرودى در سال 1327 هجرى شمسى در شهر نجف و در خانواده‌ى مذهبى و از سادات منسوب به امام حسین(ع) چشم به جهان گشود. پدرش مرحوم آیت الله سید على حسینى شاهرودى، از شاگردان برجسته مرحوم آیة الله العظمی خویی (ره) بود که بحث های اصول و فقه استاد خود را به رشته تحریر درآورد.
آیت‌الله «سیدمحمود هاشمی‌شاهرودی» شاگرد آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر، متفکر اسلامی و رهبری مذهبی- سیاسی دهه 50 در نجف است. هاشمی‌شاهرودی نیز اصول و فقه را با او شناخت و مریدوار در جلسات درس او حاضر می‌شد. او از همان ابتدای پایان دروس مقدمات و سطح به «مسجد شیخ‌طوسی» رفت و در حلقه شاگردان صدر قرار گرفت. از دیگر استادان آیت الله العظمی هاشمى شاهرودى، حضرت امام خمینى(ره) و حضرت آیت الله العظمى خویى(ره) را می توان نام برد، وی سالها در محضر ایشان به تحکیم مبانى اجتهادى خود مى پرداخت.
پس از ورود هاشمی‌شاهرودی به ایران، او به همراه برخی از معاونان عراقی و ایرانی‌‌های رانده‌شده از عراق «مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق» را راه‌اندازی کرد. شاهرودی در مقطع ابتدایی این مجلس به مدت سه‌ماه ریاست این مجلس را بر عهده گرفت و پس از آن 30 ماه سخنگوی این گروه - گروه شیعی اپوزیسیون رژیم صدام - شد. حضور او در مجلس اعلا، رژیم بعثی وقت عراق را به واکنش و برخورد با خانواده او در عراق واداشت؛ به گونه‌ای که سه برادرش «هادی، مصطفی و محسن» بازداشت شدند و محسن، برادر کوچکش در اعترافاتی تلویزیونی در برابر دیدگان عراقی‌ها قرار گرفت و اعلام کرد که: «ما ایرانی و شاهرودی هستیم.» این سخن از آن جهت برای رژیم وقت عراق اهمیت داشت تا اپوزیسیون خود را ایرانی بنامد.
به هر حال شاهرودی تا نیمه دهه 60 در میان مخالفان حکومت صدام‌حسین به فعالیت می‌پرداخت تا برابر شهادت استادش آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر توسط این حکومت بی‌تفاوت نگذشته باشد؛ به گونه‌ای که در سال های 62 و 63 چند باری با «اکبر هاشمی رفسنجانی» رئیس مجلس وقت دیدار کرد و گزارش‌هایی مفصل از وضعیت عراق و مهاجران این کشور برای او ارائه کرد. اما اندک اندک فعالیتهای شاهرودی به مباحث علوم فقهی متمرکز شد و در اواخر دهه 60 کرسی ریاست موسسه‌ای تحت عنوان »دایره‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت» را از سوی رهبری برعهده گرفت.
آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی از حکم خود در دوم بهمن 69 خطاب به شاهرودی می‌نویسند: «جنابعالی را که چهره درخشانی در علم و عمل بوده و به حمدالله از مقام والایی در فقه و علوم مرتبط به آن برخوردارید، برای انجام این اقدام بزرگ، شایسته دانسته، مسوولیت ایجاد و اداره موسسه‌ای برای تهیه دایره‌المعارف را به جنابعالی محول می‌کنم«.
شاهرودی همچنین در بهمن 73 طی حکمی از سوی آیت‌الله خامنه‌ای به عضویت شورای فقهای نگهبان برگزیده شد که تا 23 مرداد 78، همزمان با ریاست او بر قوه قضائیه در این سمت باقی ماند. البته پس از تمام شدن مدت زمان ریاست بر قوه قضاییه هم باردیگر به این نهاد رفت.
فعالیتهای سیاسی شاهرودی فقط به جلسات جامعه مدرسین محدود نشد، بلکه او در درس خارج فقه و اصول خود گاهی از دنیای سیاست آمیخته به فقه هم حرف و حدیثی ذکر می‌کرد. در سال76، سخنرانی آیت‌الله منتظری در 13 رجب بازتاب‌هایی را در پی داشت و علمایی در پی پاسخگویی برآمدند. آیت‌الله سیدمحمود هاشمی‌شاهرودی نیز در درس خارج خود در 28 آبان 76 بدون اشاره به نام فرد یا گروهی فقط به بیان پاره‌ای از نظرات خود بسنده کرد. او در جمع شاگردان خود در دفاع از ولایت فقیه گفت: «به مناسبت مسائلی که اخیرا در کشور مطرح شده و بالاخص صحبت‌هایی که متاسفانه در حوزه از سوی دوستان جاهل و ناگاه یا از سوی مغرضان مطرح می‌شود که بعضی از آنها را که من دیدم واقعا خیلی جای تعجب و دارای نکات منفی زیادی است و در حقیقت یک نوع هتاکی است، مخصوصا در شرایط امروز که خیلی حساس است.» او سپس ادامه داد: «بهترین فردی که امروز می‌تواند در جامعه ما این پرچم ]ولایت فقیه] را به دست گیرد مقام معظم رهبری است... از هر جهت ایشان ثابت کردند که شایسته‌ترین فرد و صالح‌‌ترین رهبر برای این جامعه هستند.«
این سخنان از سوی آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی در زمانی مطرح می‌شد که او در مقام عضو فقهای شورای نگهبان قرار داشت. بدین‌ترتیب جایگاه شاهرودی در دفاع از کیان حکومت هیچ شک و تردیدی نداشت و او نیز بر بیعت خود با آرمان اسلامی و ولایت فقیه همچون پیشینه‌اش پای می‌فشرد. او در این مسیر قرار گرفته بود و در نیمه اول سال 78 به جایگاه قاضی‌القضاتی جمهوری اسلامی رسید. او بر کرسی‌ای تکیه زد که پیش از او عضو دیگر جامعه مدرسین یعنی آیت‌الله «محمد یزدی» نشسته بود. البته او همچنین پیش از حضور در جایگاه قوه قضائیه، در انتخابات خبرگان رهبری در اول آبان 77 از استان خراسان بر کرسی دیگری به نام عضو مجلس خبرگان نشست که امروز هم در دوره چهارم همچنان در این مقام قرار دارد. البته با حضور او در مقام ریاست دستگاه قضایی، درگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز به روی او باز و عضویت این دو شورای پرارزش جمهوری اسلامی ایران نیز بر سند افتخارات او افزوده شده بود.
اما آنچه شاهرودی پیش از ریاست قوه قضائیه را با شاهرودی پس از آن متفاوت نشان می‌دهد؛ جایگاه او در آرایش سیاسی کشور است. او در زمانی که پای در این مسند گذاشت، هر کسی از ظن خود درباره او قضاوت می‌کرد و شاید بتوان گفت منصفانه‌ترین قضاوت را «علی‌کبر ناطق‌نوری» در خاطراتش مطرح کرده بود: « آیت‌الله سید محمود هاشمی‌شاهرودی نه جزء جناح راست یا چپ بوده و نه در یک فراکسیونی می‌باشد..«
آیت الله هاشمی شاهرودی پس از فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی بر کرسی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 96 تکیه زد، شاید بتوان گفت او تنها کسی بود که می توانست ریاست مجمع را به دلیل فراجناحی بودنش بر عهده بگیرد.
