این مسئله اما در کنار تحلیل‌های سیاسی و غیر سیاسی این روزها، خوبی و بدی‌هایی دارد که هرکدام در جای خود و در قیاس با یکدیگر قابل بررسی است. باید گفت که اساسا در صورت تصویب چنین لایحه‌ای آیا می‌شود تضمین کرد که مطالبات عمومی به ویژه در سطوح پائین‌تری مثل روستاها و بخش‌ها مورد پیگیری نمایندگان قرار می‌گیرد یا خیر؟ نمایندگانی که دیگر الزاما از روستاها و شهرستان‌های کوچکی که سابقا هر کدام دارای نماینده بودند قرار نیست انتخاب شوند و ممکن است سهم آن روستا و شهرستان، نصیب شهر بزرگتری که در همسایگی یا کمی دورتر اما در همان استان قرار دارد شود
.
برخی معتقدند که با استانی شدن انتخابات مجلس، روند حزب‌گرایی و لیست‌دهی و رای‌های لیستی مردم افزایش می‌یابد چراکه شناخت کافی نسبت به کاندیداها دیگر وجود نخواهد داشت. این در حالی است که به عقیده‌ی مخالفان این طرح، مردمِ بخش‌های کوچکتر در حال حاضر می‌توانند با شناخت بهتری نسبت به کاندیداهای نمایندگی مجلس‌شان انتخاب کنند.
حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنوری نماینده مردم قم در مجلس پیرامون این طرح گفت: با استانی شدن انتخابات مجلس، همواره دانه درشت‌هایی که توان تبلیغی، تمکن مالی بالا و همچنین توان لابی‌گری و رایزنی دارند، در مجلس خواهند بود و تنوع و تازگی در مجلس کم می‌شود. وی با تاکید بر اینکه با استانی شدن انتخابات مجلس، مراکز استان‌ها بیشتر بهره‌مند می‌شوند، اظهار داشت: در صورت اجرای این طرح حضور نماینده‌ها در شهرستان‌ها و روستاها نیز کم و دسترسی مردم به مسئولان محدود می‌شود لذا ما تقاضای سلب فوریت از این طرح را داشتیم.
حسین مقصودی نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین و خوشاب در مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از این طرح گفت: برگزاری انتخابات به صورت استانی باعث کاهش مشارکت مردم در انتخابات و محدودیت ورود جوانان و نخبگان به مجلس می‌شود. وی همچنین گفت: مدل برگزاری انتخابات به صورت استانی-شهرستانی تا کنون در هیچ کجای دنیا اجرا نشده و برای نخستین بار است که در ایران انجام می شود ضمن اینکه با سیاست های کلی نظام مغایرت دارد چرا که مبنای نظام جمهوریت و حداکثر مشارکت در انتخابات است و این اقدام باعث می شود مردم در انتخابات شرکت نکنند.
عباس گودرزی نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس در این رابطه با اشاره به اینکه در صورت استانی شدن انتخابات ضریب شناخت مردم نسبت به کاندیداها کاهش پیدا می‌کند، گفت: استانی شدن، مشارکت مردم در انتخابات مجلس را کاهش می‌دهد که این مسئله خلاف مصالح کلی نظام است. وی با بیان اینکه استانی شدن انتخابات مجلس، وابستگی کاندیداها به کانون های ثروت و قدرت را افزایش می‌دهد، افزود: تبعا کاندیدایی که با سرمایه‌داران نسبتی ندارد و نمی‌خواهد به کانون های ثروت و قدرت وابسته شود، نمی‌تواند در سطح استان تبلیغات کند، تبلیغات بیشترین هزینه در سطح استان را دارد و چنین کاندیدایی توان رقابت نخواهد داشت و ممکن است زمینه وام‌دار شدن کاندیداها به سرمایه‌داران را افزایش دهد.
اما برخلاف مخالفان این طرح، موافقان نظرات متفاوتی درباره استانی شدن انتخابات مجلس را دارند. مسئله‌ای که بیش از هر چیزی نشان می‌دهد نگاه موافقان بیش از اینکه به مردم باشد، به مسئله‌ی حزب‌گرایی و تقویت احزاب و در نهایت نیز راهیابی گزینه‌هخای مورد تائید احزاب به مجلس است.
عبدالکریم حسین زاده نماینده مردم نقده و اشنویه در این باره گفته است: نایب رئیس فراکسیون امید گفت: احزاب کنونی به صورت واقعی فعالیت حزبی را ندارند و استانی‌شدن انتخابات مجلس می‌تواند مقدمه‌ای بر شکل‌گیری احزاب در کشور باشد. وی با بیان اینکه اکنون در کلانشهرها و شهرهای بزرگ لیست‌ها رای می‌آورند و اصلاح طلب و اصولگرا فرقی ندارد و به طور متناوب لیست‌ها رای آورده‌اند، افزود: هیچ ضمانت کنترلی بر کاندیداهایی که در لیست های محلی و ملی قرار می‌گیرند وجود ندارد.
احمد صفری نماینده مردم کرمانشاه در مجلس نیز با بیان اینکه مردم در شیوه انتخاب نمایندگان خود در مجلس به صورت استانی می‌توانند با شناخت کامل رای بدهند و نماینده استان در مجلس را انتخاب کنند، گفت: افرادی که در کل استان ذی نفوذ هستند و‌مشکلات مردم را می‌شناسند، می‌توانند آرا لازم را به دست آورند. وی اظهار داشت: استانی شدن انتخابات مجلس در صورتی که به تصویب نمایندگان مردم در خانه ملت برسد، منجر به انتخاب افراد شایسته و برجسته می‌شود.
غلامرضا کاتب نماینده مردم گرمسار در مجلس نیز به عنوان موافق این طرح با بیان اینکه استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی هزینه‌های سیاسی انتخاب در بخش‌های نظارتی را کاهش می‌دهد، ابراز عقیده کرد: شورای نگهبان هزینه‌های سنگینی را به دلیل وظیفه نظارتی خود می‌پردازد، همچنین این شورا در بخش اجرائی انتخابات مجلس نیز با چالش‌های جدی مواجه است.
علاوه بر نظراتی که موافقان و مخالفان این طرح در مجلس شورای اسلامی دارند اما در هر حال نظر نهایی شورای نگهبان و یا حتی در موارد خاصی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز می‌تواند از هر حیث مورد اهمیت باشد. چه اینکه در این خصوص نیز میان نمایندگان مجلس اتفاق نظری وجود ندارد.
در همین زمینه محمدحسین فرهنگی نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر پیش‌تر ضمن انتقاد از طرح استانی شدن انتخابات مجلس و با تاکید براینکه در صورت استانی شدن انتخابات مجلس، عملا شهرستان‌های کوچک و محروم از داشتن نماینده در مجلس محروم می‌شوند و از این جهت استانی شدن انتخابات مجلس به صلاح کشور و منافع ملی نیست، خاطرنشان کرده بود: این طرحدر مجمع تشخیص مصلحت نظام رای نیاورده است.
از سوی دیگر محمدجواد کولیوند نماینده مردم کرج در مجلس گفته است: رئیس کمیسیون امورداخلی کشور در مجلس گفت: اعضای کمیسیون امورداخلی کشور و شوراهای مجلس با پژوهشگاه شورای نگهبان و مرکز پژوهش‌های مجلس جلساتی را برگزار کرده‌اند، ایراداتی که در گذشته به مصوبات مجلس در خصوص استانی شدن گرفته می‌شد، بررسی شده و برای رفع آن ایرادات تلاش شده است.
در تازه‌ترین خبر نیز محمدعلی پورمختار نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ مدعی شد: در جلسه‌ای که با شورای نگهبان برگزار شد، من موضوع استانی شدن انتخابات مجلس را مطرح کردم و آیت الله جنتی فرمودند، ما نیز موافق هستیم و فرصت کافی برای برنامه‌ریزی وجود دارد تا در سال ۹۸ و مجلس یازدهم استانی شدن انتخابات مجلس اجرائی شود.
بررسی نظرات موافقان و مخالفان این طرح در مجلس نیز بیش از هر چیزی نشان می‌دهد که دلایل موافقان و دنبال‌کنندگان استانی شد انتخابات در مجلس شاید در نگاه عمومی مردم از محبوبیت کمتری برخوردار باشد. حال آنکه مخالفان این لایحه در مجلس تلاش می‌کنند تا دغدغه‌های عموم مردم به ویژه مناطق محروم را مورد بررسی قرار دهند.
دسته بندی شدن موافقان و مخالفان این طرح در دو جناح سیاسی در مجلس نیز می‌تواند نقطه‌ی ابهام دیگری برای رای آوردن اتسانی شدن انتخابات باشد. جایی که شاید بیش از هر زمان دیگری نیاز به توجه به صلاح حقیقی مردم باشد اما به نظر می‌رسد نگاه‌های حزب‌گرایی و تلاش برای ماندن در مجلس به هر قیمتی باعث شده تا نمایندگانی که عملکرد موفقی در مسئله‌ی تصویب برجام، لوایح cft و FATF نداشتند و اکنون مردم آن‌ها را مقصر شرایط اقتصادی و معیشتی امروز می‌دانند، به دنبال تصویب چنین طرحی باشند.
در مجموع باید گفت که تصویب این طرح می‌تواند بیش از هر چیزی از حقوق شهروندی و حق انتخاب یک ایرانی برای تعیین نماینده‌ی مورد تائیدش در مجلس بکاهد. چه اینکه پیش‌تر نیز وجود کانون‌های قدرت و ثروت در حمایت‌های مادی و معنوی و تبلیغاتی در راهیابی برخی کاندیدها به مجلس بی اثیر نبودن اما در صورت تصویب چنین طرحی بیش از گذشته شاهد چنین انتخاباتی خواهیم بود.
