نکتهی بسیار مهمی که بارها مخصوصا در روزهای ابتدایی این مسابقهی تلویزیونی از زبان مجری این برنامه مطرح شد، مسئلهی اینترنت بود. هر شرکتکننده در مسابقهی تلویزونی سه گزینه به عنوان کمک دارد که میتواند در مواجهه با سوالات سخت که ممکن است پاسخ آن را نداند یا بین چند گزینه شک داشته باشد از آن ها استفاده کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ حتما مسابقهی «برنده باش» را دیدهاید. مسابقهای که این روزها حسابی در دل مخاطبان رسانهی ملی جا باز کرده و علیرغم اینکه نحوهی راهیابی این مسابقه و سوالاتی که امروز در آن مطرح میشود بسیار سختتر از روزهای اول شده است اما همچنان برنامهای جذاب برای صدا و سیما و البته “پربار برای دستاندرکاران” خود باقی مانده است.
شاید بتوان یکی از علتهای تندی شیب افزایش محبوبیت این برنامهی تلویزیونی را مجری آن دانست. محمدرضا گلزار که این روزها به عنوان یکی از پردرآمدترین بازیگران سینمای ایران به شمار میرود قطعا نقش مهم و اثرگذاری در افزایش شیب محبوبیت «برنده باش» ایفا کرده است.
اما آیا واقعا حضور یک سلبریتی به عنوان مجری این برنامهی تلویزیونی تنها عامل جذب مخاطب و میزان محبوبیت کسب شده توسط آن بوده است؟ پاسخ این سوال با بررسی بیشتر و موشکافانهتر نسبت به «برنده باش» قابل فهم خواهد بود. اگر از قابی متفاوت نگاه کنیم، مقایسهی میزان جوایزی که در این برنامهی تلویزیونی نسبت به سایر برنامههای تلویزیونی مشابه یا غیر مشابه که در قالب مسابقههای تلفنی و یا حتی حضوری در بخشهای گوناگون رسانهی ملی در سالهای اخیر و حتی همین روزها در حال برگزاری و پخش است، تفاوت فاحشی را نشان میدهد.
«برنده باش» را اگر از همان روزهای اول مشاهده کرده باشید، به راحتی متوجه سختتر شدن سطح سوالات و کاهش میزان جوایزی که این روزها شرکتکنندگان در آن برنده میشوند خواهید شد. روزهای اول، سوالات این مسابقهی تلویزیونی به حدی آسان به نظر میرسید که هرکسی در نظر خود میتوانست حداقل مبلغ 20 میلیون تومان را برنده شود. اکنون اما ظاهرا تفاوتی ایجاد نشده و صرفا کمی سطح سوالات سختتر شده تا شرکتکنندگان کمتری به جوایز بیش از 10 یا حتی 5 میلیون دست پیدا کنند.
اما واقعا طراحی سیستمی که در یک مسابقه با محتوای اطلاعات عمومی برای شرکتکنندگان از 1 تا 200 میلیون تومان جایزه در نظر گرفته است، منطقی به نظر میرسد؟ به عبارت دیگر آیا اطلاعات عمومی، رشته یا شاخص خاصی دارد که کسی با افزایش میزان مطالعه در آن به بهانهی شرکت در این مسابقه، بتواند میزان اطلاعات خود را افزایش دهد؟ و آیا اساسا هزینهی چنین جوایزی برای شرکتکنندگان دارای اطلاعات عمومی بالا قرار است با چه هدفی تقدیم شود؟ با هدف تشویق عموم مردم برای افزایش سطح اطلاعات عمومی؟ آیا افزایش سطح اطلاعات عمومی میتواند در رشد و تعالی سطح جامعه به اندازهای که برایش تا 200 میلیون تومان جایزه گذاشتهاند اثرگذار باشد؟
فرض میگیریم که بله؛ افزایش سطح اطلاعات عمومی به بهانهی شرکت در یک برنامهی تلویزیونی میتواند اثرگذاری افراد در سطح جامعه را بالاتر برده و جامعه را تبدیل به یک اجتماع فرهیخته و غنی کند. اما بررسی روند راهیابی به این مسابقه و همچنین نحوهی شکست خوردن شرکتکنندگان آن که بعضا در مواجهه با سوالاتی ساده حتی پاسخ درست و غلط را تشخیص نمیدهند، نگرانیهای جدیدی دربارهی نحوهی چینش محتوا و پایهی اصلی این برنامهی تلویزیونی به همراه شکل و شمایل ظاهری آن به وجود میآورد.
بیایید کمی دقیقتر مرور کنیم؛ برای شرکت در مسابقهی «برنده باش»، کافیست یک اپلیکیشن را دانلود کرده و روی گوشی تلفن همراه خود نصب کنید. سپس با فعالسازی آن از طریق شماره تلفن همراهتان، 50 سوال در اختیار شما قرار میگیرد و بعد از پاسخ به هریک از این سوالات، رتبهی شما در بین شرکتکنندگان این هفته مشخص میشود. بعد از 50 سوال، شما میتوانید بستههای جدید سوال بخرید تا رتبهی خود را به رتبههایی که به مسابقهی تلویزیونی راه پیدا میکنند نزدیکتر کنید. این روند ممکن است مدتها به طول انجامد و شما ناگزیر به خرید مکرر بستههای سوال شوید. اما مسئله فقط این نیست!
مسئله اینجاست که سطح سوالات داخل اپلیکیشن به مراتب سختتر از سطح سوالاتی است که در داخل برنامه «برنده باش» مطرح شده و از تلویزیون پخش میشود. به این ترتیب کسی که در اپلیکیشن، حائز رتبهی 1 تا 4 میشود -تا بتواند به مسابقه راه پیدا کند- باید بتواند به راحتی با سوالات داخل برنامه روبرو شده و در مواجهه با آنها از یکسری حداقلها برخوردار باشد اما معمولا شاهد این رویه نیستیم.
نکتهی بسیار مهمی که بارها مخصوصا در روزهای ابتدایی این مسابقهی تلویزیونی از زبان مجری این برنامه مطرح شد، مسئلهی اینترنت بود. هر شرکتکننده در مسابقهی تلویزونی سه گزینه به عنوان کمک دارد که میتواند در مواجهه با سوالات سخت که ممکن است پاسخ آن را نداند یا بین چند گزینه شک داشته باشد از آن ها استفاده کند. یکی از این گزینهها، تماس با فردی است که از پیش با وی هماهنگ شده و منتظر است تا در آن زمان با او تماس بگیرند. غالبا این طور جاافتاده است که بعد از تماس با این فرد و فرصت 30 ثانیهای که در اختیار شرکتکننده قرار میگیرد، اینترنت بهترین روشی است که باید از آن استفاده شود.
وضعیت برای رقیبان فعال در اپلیکیشن برنامه نیز به همین ترتیب است. فرصت 30 ثانیهای برای هر یک از سوالات، زمینهی حضور یک فرد کمکی به همراه اینترنت پرسرعت در کنار شرکتکننده را فراهم میکند تا جایی که افرادی که به راحتی در این خصوص قلقگیری صحیحی انجام میدهند، بعضا تا چند نوبت حائز رتبهی برتر شده و چند مرتبه به مسابقهی «برنده باش» راه یافتند. اما همین افراد به راحتی در مواجهه با اولین سوالات، آچمز شده و از دور رقابت کنار رفتند.
به عبارت دیگر این مسابقهی تلویزیونی که قرار است در بهترین حالت، محرکی برای افزایش سطح اطلاعات عمومی جامعه باشد و جوایز هنگفت و خارج از عرفی نیز برای این موضوع در نظر گرفته است، حالا تبدیل به یک سرگرمی با قلقگیریهای خاص شده که فقط برخی افراد که وقت و هزینهی لازم را دارند، برای حضور در این برنامه تلاش میکنند تا جایی که به تازگی برخی از شرکتهای توزیع اینترنت نیز سرعت بالای اوپراتور خود را در قیاس با چنین مسابقهای تبلیغ میکنند!