به گزارش خبرنگار فرهنگی- اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بودجه سال 98 بالاخره بعد از کش‌و‌قوس‌های فراوان به مجلس رسید و چند روزی می‌شود که در کمیسیون تلفیق در حال چکش‌کاری است. بودجه‌ای که بسیاری از اساتید دانشگاه و فعالان اقتصادی آن را غیرواقعی و غیرمرتبط با شرایط ایرانی می‌دانند که دچار یک وضعیت خاص اقتصادی و سیاسی است.
به گفته کارشناسان اقتصادی ترکیب کسری بزرگ، تورم فزاینده، رانت یارانه‌ای، کاهش محسوس درآمدهای نفتی و حجم بزرگ یارانه پنهان انرژی (به گفته بعضی کارشناسان دوبرابر حجم بودجه جاری دولت است) احتمال وقوع «ابرتورم» را در سال آینده نوید می‌دهد.
به عنوان مثال ابراهیم جمیلی، رئیس خانه اقتصاد ایران، معتقد است: «شرایط سال آینده کشور می‌تواند موید سالی سخت برای دولت باشد. در این شرایط دولت می‌تواند با واگذاری مجموعه‌هایی که دارد، سطح بدهی‌هایش را کاهش دهد. این مهم در کنار کوچک کردن بدنه دولت، می‌تواند به تقلیل هزینه‌های دولت منجر شود».
این وضعیت سبب شده تا برخی تغییرات در بودجه 98 اعمال شود که تعجب همگان را برانگیخته است و این تغییر هم چیزی نیست جز کاهش محسوس بودجه فرهنگی کشوری و رشد بی‌سابقه بودجه شرکت‌های دولتی.
نکته عجیب‌تر اینکه بودجه فرهنگی کشور توسط بخشی از رسانه‌های کشور و با تکیه بر ارقام میلیاردی بودجه فرهنگی کشور، مخاطب عام جامعه را در یک شانتاژ ویژه رسانه‌ای غافلگیر کرده و او را نسبت به بودجه فرهنگی کشور، خاصه فرهنگ دینی به طرز عجیبی تحریک تهییج می‌کنند.
برای مشاهده تصویر بزرگتر روی متن کلیک کنید
به عنوان مثال سایت عصرایران در گزارشی چنین نوشت: «این نهاد ها که بعضا در جهت موازی دولت عمل می کنند؛ طی دهه های اخیر بخشی از درآمدهای ملی کشور را در اختیار گرفته اند. با عطف به شرایط تحریمی جامعه و تلاش برای برون رفت از اتکای به نفت، دولت اقدام به متوازن سازی بودجه و تخصیص درست آن در بخش های فرهنگی کرده است. برای همین این روزها باز هم بررسی بودجه نهادهای خاص فرهنگی داغ شده است.
نهادهایی که دولت نظارت آنچنانی هم روی آنها ندارد. وقتی به یک مجموعه که یک موسسه خاص است کمک می کنید امکان بازخواست درباره چگونگی صرف پول بیت‌المال را ندارید. یکی از راه‌حل‌های مهم در این زمینه این است که این بودجه تخصیصی از طریق وزارتخانه‌ای مربوط به نهادهای مورد اشاره داده شود. اگر پرداخت و کمک از طریق وزارتخانه انجام شود قابلیت پیگیری دارد به شرطی که وزارت‌خانه‌‌ها نیز روند شفاف‌سازی دخل و خرج خود را بیشتر از پیش پیگیری کنند.
طی دهه‌های گذشته به برخی از موسسات خاص فرهنگی بودجه‌های کلانی داده می‌شد که بسیاری از مردم از میزان این بودجه‌ها اطلاعات چندانی نداشتند. دولت‌های یازدهم و دوازدهم تلاش کردند تا این روند در سایه را با نورافکن روشن کنند.»
همچنین خبرگزاری‌هایی همچون ایسنا طی چند روز اخیر به همراه جمع بزرگی از کانال‌های وابسته به یک جریان سیاسی خاص با اتخاذ شیوه‌ای خاص در ارائه اعداد مربوط به بودجه نهادهای فرهنگی سعی در تهییج افکار عمومی علیه آنها دارد.
واقعیت آن است که در وضعیت اقتصادی فعلی جامعه که بسیاری از افراد با ارقام زیر 20-30 میلیون ریال روزگار می‌گذرانند، با دیدن این ارقام بزرگ فلان نهاد دینی که تحلیلی مغرضانه در کنار آن خبر ارائه شده، از کوره در رفته و بدون توجه به واقعیت‌ها و تجزیه و تحلیل آماری و مقایسه این ارقام با بودجه سایر بخش‌ها یا بودجه کل کشور، نه‌تنها به کل نهادهای دینی و نظام و انقلاب اسلامی بدبین می‌شوند، بلکه اعتقادات دینی خود را هم با شک و تردید‌های روزافزون القائی از فضای مجازی بر باد شبهه و انکار می‌بینند.
برای مشاهده تصویر بزرگتر روی متن کلیک کنید
این در حالی است که همان نهادهای خاصی که در این چند روز مورد حمله دولتی‌ها قرار گرفته‌اند با کاهش گسترده بودجه مواجه شده‌اند.
شورای عالی حوزه علمیه قم، شورای برنامه‌ریزی و مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، مجمع جهانی اهل‌بیت، دانشگاه اهل‌بیت، مجمع جهانی تقریب، دانشگاه مذاهب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی(ره)، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(ره)، کتابخانه آیت‌‌الله مرعشی، موسسه پژوهشی انقلاب اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، بنیاد دایره‌المعارف، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، مرکز رسیدگی به امور مساجد، ستاد اقامه نماز مرکز تحقیقات کامپیوتری اسلامی، دایره‌المعارف فقه اسلامی حوزه هنری سازمان تبلیغات، مرکز الگوی ایرانی-اسلامی پیشرفت، شورای سیاستگذاری حوزه خواهران ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، جامعه‌المصطفی‌العالمی، دانشگاه شهید مطهری، دانشگاه امام صادق(ع)، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی همان نهادهای خاصی هستند که به دروغ عامل ورشکستگی دولت و چاهی معرفی شده‌اند که بودجه را می‌بلعند.
این درحالی است که اعتبارات برخی دیگر از نهادهای دینی- فرهنگی که تحت عنوان جدول 17 در لایحه بودجه سال‌های قبل ارقام محدودی را برای ایفای نقش خود در پیشبرد اهداف دینی و فرهنگی کشور داشتند، در قانون بودجه 97 حذف شد و اعتبار ناچیز آن در اختیار وزارت ارشاد قرار گرفت تا با سلیقه و نظر خود به هر نهادی صلاح دید، اعطا کند. همچنین بررسی اجمالی نشان می‌دهد که این نهادهای غالبا اسلامی یک دهم درصد بودجه را به خود اختصاص می‌دهند و از سوی دیگر نیز عدد اعلامی با بودجه تخصیصی در نهایت انطباقی نیز ندارد.
تیترهایی تکراری
این رفتار دولت در کنار شانتاژ خبری ارگان‌های خبری وی جای تعجب دارد. روزنامه ایران در مورخ 17 آذر گزارشی را تحت عنوان «شفافیت در بودجه جدول 17» شادی خود را بابت حذف اعتبارات موسسه‌های فرهنگی که مدعی است از رانت سیاسی برخوردارند ابراز نموده وسپس نکاتی را در رابطه با محدودیت‌هایی که در سال‌جاری برای دریافت این بودجه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد شده توضیح داده و در ادامه گزارش تاکید کرده که در سال‌جاری از 200 میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده برای کمک به موسسات فرهنگی حداکثر مبلغ 30 میلیارد تومان به موسسات پرداخت شده است.
در این گزارش آمده است: «از نزدیک به 200 میلیارد تومان بودجه‌ای که برای سال 97 این مؤسسه‌ها تعیین شد، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌گوید تا آذرماه نزدیک به 20 میلیارد تومان آن پرداخت شده است. اما گزارش‌ها از سازمان برنامه و بودجه حاکی است این رقم خوشبینانه است، به این معنی که تا آذر امسال، تنها نزدیک به 16 میلیارد تومان به حساب این مؤسسه‌ها واریز شده است. همچنین در بهترین حالت، تا پایان سال تنها 12 میلیارد دیگر به این مؤسسه‌های فرهنگی خاص تخصیص خواهد یافت. این ارقام که فاصله زیادی تا 200 میلیارد تومان را نشان می‌دهد، حکایت از آن دارد که تلاش برای شفافیت و تخصیص بودجه این مؤسسه‌ها براساس عملکرد، کارگر افتاده است».
اگر براساس گزارش تفریغ بودجه که انحراف 80% دولت از عملکرد بودجه‌ای را معیار در نظر بگیریم و با توجه به کاهش‌های سال آینده باید گفت که عملا بودجه این نهادها نسبت به دو سال پیش در حدود 96 درصد کاهش یافته است. حال بر سر این میزان نیز چنان شارلاتانیسم رسانه‌ای راه انداخته‌اند که گویی کل بودجه را این نهادها بلعیده و به جایی نیز پاسخگو نیستند!
این وضعیت بودجه فرهنگی کشور در کنار افزایش بسیار شدید بودجه شرکت‌های دولتی حتی داد نمایندگان لیست امید را نیز درآورده است. احمد مازنی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، با اشاره به لایحه فرهنگی ارائه شده از سوی دولت نیز تاکید کرد: علیرغم تاکیدات ائمه، قرآن و روایات موجود و حتی قانون اساسی بر ضرورت اهمیت دادن و اولویت بخشی به حوزه فرهنگی، متاسفانه لایحه‌ای که از سوی دولت در این حوزه ارائه شده به دور از انتظار و بسیار ضعیف بود که امیدواریم نمایندگان خانه ملت این نقص را در مجلس جبران کنند.
همچنین فاطمه ذوالقدر، نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس، با انتقاد از بودجه فرهنگی از تشکیل کمیته‌ای سه نفره برای مذاکره با کمیسیون تبلفیق بودجه برای اصلاح این موارد خبر داده است.
این کاهش‌های پی در پی در حالی است که در سایر کشورها هرساله سقف بودجه فرهنگی افزایش پیدا می‌کند. بر اساس آمار موجود بودجه فرهنگی استرالیا نزدیک 9.2میلیارد دلار، اعتبار دولت آمریکا برای فرهنگ 7.8 میلیارد دلار و فرانسه حدود 8 میلیارد گزارش شده است که به طور میانگین هرساله 5% رشد داشته است.
جالب این‌جا است که در این وانفسای جنگ عقیدتی، دینی و فرهنگی برخی مسئولان نظام جمهوری اسلامی هم آگاهانه یا ناآگاهانه، با غرض یا بی‌غرض با این جریان پروپاگاندای رسانه‌ای علیه بودجه دین و مذهب کشور اسلامی ایران همنوا می‌شوند و سهم بسیار بسیار مهم خود را در تخطئه این بخش به نحو اسفباری ایفا می‌کنند. این در حالی است که چنان‌چه همین فعالیت‌ها و برنامه‌های دینی و فرهنگی نباشد، مشخص نیست با این هجوم و شبیخون فرهنگی دشمنان، چه سرنوشتی در انتظار افکار و عقاید و فرهنگ فرزندان این آب و خاک خواهد بود.
* گزارش از سعید درویشی
