فقدان قانون درفضای مجازی حکمفرماست

به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از شبکه چهار سیما، حجت‌الاسلام سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در برنامه تلویزیونی«این.جا» که با محوریت «حکمرانی مجازی، آن‌سوی فیلترینگ» برگزار شد، درباره فقر علمی و مفهومی در کشور و آمایش محققان در زمینه حاکمیت مجازی و حکمرانی آن با بیان اینکه اینترنت یک پدیده جدیدی است و به دهه ۹۰ و تاریخ ۳۰ ساله ما برمی‌گردد، اظهار داشت: اصولا دانش اینترنت در مدارس و یا دانشگاه‌ها به صورت معنادار آموزش داده نشده و رشته کامپیوتر و رشته های مرتبط با آن، دارای تفاوتهایی با فضای مجازی است.

وی افزود: دانش‌ بسیار زیادی در قالب رشته و یا حوزه‌های بین رشته‌ای در زمینه اینترنت به وجود آمده که مـتاسفانه ما از آن عقب هستیم. یعنی هم فضای اجرایی از آن عقب افتاده و هم دانشگاه به عنوان مرکز پیشرفته کشور از حوزه مرتبط با فضای مجازی، عقب است. این درحالی است که در دنیا رشته‌های مرتبط با فضای مجازی به وجود آمده و ما آنها را نداریم؛ به طورکلی این حوزه نیازمند نگاه تحولی است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: مشکل ما به فهم ناقص از این حوزه بازمی گردد؛ به این معنی که عده ای احساس می‌کنند این پدیده را می‌شناسند اما در واقع شناخت کافی نسبت به فضای مجازی ندارند. ما هم در سطح مدیریت بالای کشور و هم در سطح مدیریت میانی و همچنین در سطح کارشناسی در حوزه‌ فضای مجازی با فهم ناقص مواجه هستیم.

وی با بیان اینکه اگر بتوانیم حوزه شناخت را در فضای مجازی افزایش دهیم می‌توانیم بهره‌برداری‌های بهتری داشته باشیم گفت: بحث این نیست که با یک وزارتخانه، مساله اینترنت حل شود، بلکه تمام دستگاه‌ها باید مهندسی شده و نهادهای مدیریتی کشور در این حوزه ورود کنند.

عاملی یکی از بحران‌های کنونی کشور را بحران فقدان قانون در فضای مجازی خواند و گفت: باید تحول عظیمی در این حوزه اتفاق بیافتد؛ متاسفانه در سیستم دانشگاهی کشور ما به خصوص در حوزه تکنولوژیکی و آکادمیک، مقداری نگاه به آن‌ور آب وجود دارد و منتظر می‌شویم ببینیم در آنجا چه حوزه‌های نظری مورد بحث قرار می گیرد. آنجا هم فقر نظری وجود دارد اما در کشور ما این فقر نظری بیشتر است.

وی گفت: دانشگاه‌های ما به جای اینکه در دو یا چند رشته‌ فعالیت داشته باشند، بیشتر به صورت یک رشته‌ای کار می‌کنند و در حوزه پژوهشی نیز ما شاهد خلا و کمبود هستیم که در مرکز ملی فضای مجازی به آن خواهیم پرداخت.

عضو شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه در روال قانون‌گذاری مجلس، برای آنکه چیزی تبدیل به قانون شود و شکل قانونی پیدا کند، ۳ سال زمان می برد، ادامه داد: شاید بتوانیم بگوییم که باید در نظام قانون‌گذاری کشور تجدیدنظر کنیم. باید تدابیری صورت گیرد که آنچه به صورت مقررات بر ما وارد می‌شود بر طراحی نظام حکمرانی در فضای مجازی نیز تأثیرگذار باشد.

وی با اشاره به نگاه فاخر مقام معظم رهبری به فضای مجازی گفت: نگاه ایشان این است که ما وارد دوره تمدنی جدید شده‌ایم. یعنی این بستر را به عنوان یک ظرفیت تمدنی جدید می‌بینند، ضمن اینکه آسمان‌خراش‌های زیادی هم در این فضا وجود دارد. رهبری در حکم دوم‌شان برای شورای عالی فضای مجازی عنوان می‌کنند که شما باید در تراز قدرت‌های جهانی قرار بگیرید. همانگونه که ما در قدرت موشکی توان پیدا کردیم در قدرت سایبری هم باید در تراز قدرت‌های جهانی قرار بگیریم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در باتلاق آسیب‌نگری به فضای مجازی درگیر هستیم و این نگاه ممکن است همه ظرفیتهای فضای مجازی را به آسیب تبدیل کند، اضافه کرد: این مساله باعث شد یادمان برود که اگر دولت الکترونیک در کشور واقعا نهادینه شود یکی از اتفاقات بزرگی که در ذیل آن می‌افتد، حذف فساد در نظام اداری کشور است.

عاملی درباره استعمار مجازی نیز گفت: بحث‌های مهمی در حوزه کاربران داریم به هر حال مردم و افراد به مراتب از گذشته قدرتمندتر شده‌اند و ما دیگر با مخاطب، مواجه نیستم بلکه با کاربر مواجهیم. کاربر یعنی کسی که خود را در مقام پاسخگویی می‌بیند و کنش‌گر شده و به جای اینکه مانند تماشاچی تماشا کند، اگر با صحنه‌ای مواجه شود کاملا عکس‌العمل داشته و اقدام می‌کند.

وی با اشاره به داده کاوی اینترنت توسط گوگل و رصد اطلاعات توسط آن، ادامه داد: امروز هر مصرفی در اینترنت صورت می گیرد و نیز رفتار کاربران، اولویت‌ها و رفت‌وآمدشان روی داده‌های خاص، قابل محاسبه است.

عضو شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه معماری اینترنت به گونه ای است که بخشی از آن لایه‌ای بوده و بخشی از آن نیز موضوع وصل کردن همه خوشه‌ها به همدیگر است و تمام این فضا را درهم تنیده می‌کند، گفت: دراین فضا ما یک سرمایه انسانی و اجتماعی به نام کاربر ایرانی داریم که اگر حس تمدنی، فرهنگی و ملی در این کاربر قدرتمند شود، می‌تواند از آن ظرفیت برای توسعه و پیشرفت کشور استفاده کند.