خبرنامه دانشجویان ایران: ابوالقاسم رحمانی// این که ایران دل‌نگران خوزستان است را بنویسیم و بگوییم نه بیراه گفته‌ایم و نه بی‌ربط نوشته‌ایم. سرعت انتشار اخبار و تصاویر و فیلم‌ها از مناطق مختلف خوزستان آنقدر بالاست که قدرت تجزیه و تحلیل وضعیت کلی استان و بخش مختلف درگیر با سیلاب آن کار دشواری است. بنا‌بر آنچه از سوی منابع معتبر مخابره می‌شود اصل واقعه و مخاطرات سیل در سه تا چهار شهرستان استان خوزستان یعنی شوش، اهواز، دشت‌آزادگان و بخش‌های مختلف این شهرستان‌هاست که کانون اصلی سیلاب‌ها هستند. از طرفی این مناطق از لحاظ تعدد و تعداد روستاها و جمعیتی را که در خود جای داده‌اند از مناطق پرروستا و پرجمعیت استان هستند و به همین خاطر حساسیت‌ها نسبت به شرایط موجود بالاست.
اما سوای جمعیت بالا و وضعیت بحرانی موجود، عواملی وجود دارند که این شرایط را بحرانی‌تر و امر ساماندهی را سخت‌تر می‌کنند. در گفت‌وگو با حاضران در محل و طبق اخبار منتشر نشده، یکی از موضوعاتی که باعث خطرآفرینی در مناطق مذکور شده است، عدم توجه مردم و سکنه این مناطق به اخطارها و درخواست‌های تخلیه از سوی مسئولان است. البته این بی‌توجهی علل مختلفی دارد. برخی از ساکنان مناطق درگیر با سیلاب به دلیل بی‌اعتمادی به مسئولان استانی و ملی، برخی دیگر به دلیل بی‌توجهی و سهل‌پنداری و عدم درک وضعیت بحرانی، بعضی به خاطر حفاظت و حراست از وسایل و اموال و دارایی‌ها و برخی دیگر هم به خاطر گوش‌سپاری به گفته‌های اعضای برخی گروهک‌های تجزیه‌طلب حاضر به ترک منازل و مناطق محل سکونت خود نیستند و همین روند ساماندهی و مدیریت اوضاع را برای مسئولان حاضر در محل سخت کرده است.
جدای از موضوع بی‌اعتنایی‌های مردمی نسبت به خطراتی که آنها را تهدید می‌کند، مشکلات دیگری نیز در مناطق سیل‌زده وجود دارد. یکی از آنها انحراف ایجاد کردن در مسیر حرکت جریان آب توسط مردم و گروه‌های مردمی و ساکن مناطق است. مردم برای اینکه جریان آب به سمت زمین‌های کشاورزی و زراعی آنها نرود و همچون سیل سال 95 دچار مشکل نشوند و دسترنج سالانه‌شان را از دست ندهند و چشم‌انتظار کمک‌های نرسیده دولتی نمانند، آب را به سمت شهرها هدایت می‌کنند.
یکی دیگر از نگرانی‌ها تعداد بالای افرادی است که به تبعیت از اخطارها و درخواست‌ها، محل و منطقه سکونت‌شان را ترک کرده و بی‌خانمان شده‌اند و در جست‌وجوی سرپناه هستند. با اینکه مناطق تحت اختیار راهیان نور هم آماده پذیرش مردم است اما به‌خاطر خواست مردم برای نزدیک‌بودن به محل سکونت‌شان مناطق دیگری هم آماده شده است و مشکل کمبود ظرفیت وجود ندارد و تنها تهدیدی که در این مناطق تعبیه‌شده احساس می‌شود سطح خدمات و کمبودهای موجود خصوصا در حوزه بهداشتی و درمانی است. به طوری که روز گذشته دانشگاه علوم پزشکی اهواز برای پوشش این کاستی‌ها از پزشکان داوطلب درخواست عزیمت به خوزستان و اعزام به مناطق سیل‌زده کرده است.
وضعیت بحرانی سد کرخه هم نگرانی‌هایی را برای مردم خوزستان ایجاد کرده است. پیش از این حمیدرضا لشکری، معاون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به آخرین وضعیت سد کرخه اظهار کرد: «در حال حاضر میزان ورودی آب به سد کرخه ۲۲۸۷ متر مکعب بر ثانیه و میزان خروجی آب از این سد ۲۴۰۰ متر مکعب بر ثانیه است. شرایط در حوضه کرخه خیلی مطلوب نیست. میزان تراز آب در سد کرخه از حد نرمال بالاتر است و اکنون با شرایط ریسکی در این سد در حال کار کردن هستیم.»
مشکلات مردمی و دل‌نگرانی‌های آنها را که کنار بگذاریم علت پدیدار شدن وضع موجود هم یکی دیگر از مسائلی است که باید به آن توجه کرد. به هرحال در وانفسای چه کار کنیم‌ها، چرا این‌طور شد هم نکته‌ای است که باید به آن توجه کرد و شاید همین بتواند در اتخاذ تصمیمات بعدی هم کمک کند. در نگاهی کلان و با استناد به گفته‌های کارشناسان عدم بهره‌وری از سیاست‌های صحیح آبخیزداری در بالادست و همچنین سرریز بیش از حد آب ناشی از سیلاب‌های سایر استان‌ها آن هم به‌دلیل نبود پوشش گیاهی کافی در مسیر آب به رودهای خوزستان، از علت‌های اصلی بروز وضعیت فعلی هستند. عدم تطابق ورودی و خروجی سدها، ایجاد سیل مصنوعی توسط سدها، عدم ظرفیت مناسب بستر رودخانه‌های پایین‌دست و... همه به‌عنوان علت وضع موجود بیان می‌شوند. برخی از مسئولان هم مضاف بر اینها وضع موجود را ماحصل سیاست‌های مسئولان استانی می‌دانند، برای مثال مسعود اسدی، رئیس مجمع هماهنگی تشکل‌های کشاورزی کشور، استاندار و سیاست‌های استانداری خوزستان را علت اصلی سرازیر شدن سیلاب در این استان می‌داند و می‌گوید: «سیلاب بهمن‌ماه را با حداقل خسارت پشت‌سر گذاشتیم و باید در اسفند‌ماه نیز نسبت به ادامه رها‌سازی آب از سد دز اقدام می‌شد و خروجی آب در رود کرخه افزایش می‌یافت اما این‌طور نشد. به‌زعم استاندار با این کار خسارت کمتری به کشاورزان وارد می‌شود، اما باید می‌دانست با یک خسارت حداقلی در آن زمان می‌شد جلوی فاجعه‌ای که امروز در حوزه دز ایجاد شده را گرفت. بعد از سیلاب 20 بهمن تا سیل بعدی در اسفند‌ماه حجم روخانه‌ها کم شد و آب را با این هدف که خسارت به بخش کشاورزی کم شود، پشت سدها نگه داشتند. اگر آن زمان خروجی سدها را روی 1500 متر مکعب بر ثانیه تنظیم می‌کردیم مجبور نبودیم اکنون 3350 متر مکعب بر ثانیه را تجربه کنیم.»
با جمع‌بندی وضع موجود و اطلاع نسبی تا این لحظه از وضعیت خوزستان، دل‌نگرانی‌ها نسبت به آنچه در این استان رخ می‌دهد، بیشتر و بیشتر می‌شود و تمام ایران دل‌نگران خوزستان هستند.
