مقرر شد رویکرد دانشگاه از «گسترش کالبدی» به «ساماندهی اراضی تملک شده» تغییر یابد

به گزارش خبرنگار صنفی - آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ اواخر اردیبهشت ماه بود که شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در مصوبه ای طرح توسعه دانشگاه تهران را متوقف کرد(اینجــا)، موضوعی که در همان روزها با واکنش دانشگاه تهران همراه شد، حالا زهرا نژاد بهرام عضو هیات رییسه شورای شهر تهران روایت تازه ای از این مصوبه دارد، او در یادداشتی در روزنامه اعتماد این جزئیات را بیان کرده است.

صدور مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسة مورخ 16/2/1398 در خصوص طرح های توسعه ای دانشگاه های کشور و به ویژه درباره طرح ساماندهی پردیس مرکزی دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران و رسانه ای شدن آن گامی بسیار مهم و تأثیرگذار در روند فعالیت های گروهی از شهروندان تهرانی (ساکنان و کسبه املاک واقع در محدودة طرح دانشگاه های مختلف) و دانشجویان مطالبه گر دانشگاه-های تهران و علوم پزشکی تهران (تشکل های سیاسی، علمی و صنفی) در دو سال گذشته است.

چرا که این گروه از شهروندان و دانشجویان طی فعالیت مدنی خود، از حمایت هیچ رسانه و یا گروه سیاسی خاصی بهره-مند نبوده و حتی بعضا در بایکوت خبری از سوی نشریات گروهی و خبرگزاری ها توانستند به اهداف مدنظر خود دست یابند. از سوی دیگر، این فعالیت مدنی و پیگیری های مداوم مردم ساکن و شاغل در محدودة طرح توسعه دانشگاه های تهران و علوم پزشکی تهران و همچنین تشکل های دانشجویی کاملا در شرایطی مسالمت آمیز و از طریق مراجع ذی صلاح قانونی صورت گرفت.

بدین صورت که مردم و نهادهای دانشجویی در کنار یکدیگر و از طریق مکاتبات متعدد و با هدف روشنگری و طلب استمداد؛ دفتر مقام معظم رهبری، ریاست جمهوری، مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری، کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، وزارت راه و شهرسازی و شورای اسلامی شهر تهران را مورد خطاب قرار داده و اسناد و مدارک حقانیت ادعای خود را به استحضار ایشان رساندند. این روند حق طلبانه در این مرحله منجر به مصوبة فوق¬الذکر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران شد.

با توجه به جمیع موضوعات و جوانب فوق الذکر، لازم است این نکته را تذکر بدهم که ابعاد مختلف این تلاش ها توسط صاحب نظران رشته های مختلف دانشگاهی می تواند مورد توجه و تأمل قرار گرفته و رسانه های مختلف به واکاوی آن بپردازند تا رویکرد نوینی در عرصة شهرسازی، برنامه ریزی و علوم اجتماعی کشور جست وجو نموده و از این ره، راهکارهای جدیدی برای حل مسائل و مشکلات شهرهای بزرگ کشور به دست آید. زیرا این حس تعلق به مکان و "مسئولیت و تعهد اجتماعی" یکی از عناصر مفقود در حیات اجتماعی کنونی ایرانیان است.

بیشتر بخوانید// روایت دانشجویی طرح توسعه دانشگاه تهران از زبان اهالی محله وصال

به عنوان عضوی از شورای شهر تهران و حسب وظیفه خویش از روزهای نخست در کنار و همراه این عزیزان بودم و تلاش کردم تا ضمن بررسی کارشناسانه موضوع در راستای تحقق حقوق شهروندی از هیچ تلاشی فروگذار ننمایم. مجموعه این تلاش ها پس از پیگیری های فراوان به صدور مصوبه 16/2/98 شورای عالی انجامید. این در حالی است که این نهاد، در ادوار پیشین و در مصوبات مورخ 28/7/82 و 16/6/94 بدون توجه به حقوق مردم محلی اقدام به تعیین محدوده ای برای طرح توسعة دانشگاه های تهران و علوم پزشکی تهران نموده بود.

نتیجة مصوبات پیشین چنین شده بود که مردم از حقوق مالکانه خود محروم شده و طی مدتی نزدیک به دو دهه، ایشان مجبور بودند که املاک خود را به دانشگاه فروخته و از محل سکونت و اشتغال چندین سالة خود مهاجرت نمایند. این روند خطرناک مهاجرت ساکنان اصیل محلات پیرامون دانشگاه در کنار رویکرد صرفا کالبدی دانشگاه که بسیاری از املاک تملک شده را تخریب و به پارکینگ و یا اراضی رها شده تبدیل نموده بود، می توانست سبب ایجاد و شکل گیری بافت های فرسوده و مسئله دار شهری جدید در منطقة مرکزی شهر گردد.

اما با تصویب مصوبة اخیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، این طرح وارد رویکرد جدیدی شده است. رویکردی که مردم می توانند از حقوق مالکانة خود بهره مند شده و همچنین دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران در اراضی که تا کنون به صورت کامل تملک کرده اند، به اجرای طرح خود با رعایت ملاحظات فنی-تخصصی از جمله ضوابط حفاظتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بپردازند.

بیشتر بخوانید// بیانیه تشکل‌های دانشجویی دانشگاه تهران درباره طرح توسعه این دانشگاه

در واقع، مقرر شد که رویکرد دانشگاه از "گسترش کالبدی" به سمت "ساماندهی اراضی تملک شده" تغییر یابد. اما آنچه در این میان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است اینکه پیگیری  مداوم و نظارت بر اجرای بندهای مختلف این مصوبه توسط همه دستگاه ها و خصوصا دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران صورت گیرد. چرا که تجربة عرصه عمل نشان داده هر مصوبه ای از سوی نهادهای قانون گذار، بدون پیگیری مستمر بی نتیجه خواهد ماند.

در اینجا لازم است از تدبیر رئیس محترم شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، تلاش های دبیر آن شورا و نیز حسن توجه سایر اعضای شورای عالی و همچنین کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران کمال سپاس را داشته باشم.

از همکاران تلاشگر خودم در شهرداری تهران می خواهم تا در اسرع وقت نسبت به تعیین تکلیف مالکان با رعایت کامل حقوق ایشان؛ با هدف ارتقاء کیفیت سکونت و ماندگاری ساکنان اصیل محلات پیرامون دانشگاه که سبب حفظ حیات، هویت و اصالت بخشی از منطقة مرکزی شهر تهران می شود، اقدام نمایند. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز می بایست همان گونه که با دانشگاه تهران مذاکره و تعامل داشته و دارد، با ساکنان و مالکان محدوده نیز تعامل نموده و حقوق مالکانه ایشان را که طی بیست سال اخیر کمتر مورد توجه بوده، احراز نمایند. اینجانب وظیفه خویش می دانم تا آخرین مرحله در کنار مردم بمانم و از حقوق قانونی ایشان دفاع نمایم.

به نظر می رسد دانشگاه های تهران و علوم پزشکی تهران به عنوان نماد آموزش عالی کشور می بایست رویکرد توسعه و ارتقای کیفی را در دستور کار خود قرار داده و به جای صرف بودجه های هنگفت در حوزة تملک و ساخت و ساز جدید، بیش از پیش به دنبال جذب نخبگان ایرانی که در دانشگاه های خارج از ایران مشغول به تحصیل و یا تدریس هستند، باشند. چرا که حرکت تدریجی این نهادهای علمی و سایر دانشگاه های کشور به سوی دانشگاه های نسل سوم و چهارم بیش از آنکه نیاز به ساختمان ها و اراضی جدید باشد، نیازمند تفکر و روحیه ای نوین در بین اساتید و مدیران کنونی این دانشگاه است.

روحیه ای جدید که پذیرای تفکرات جدید در عرصة نظریه پردازی و تولید علم باشد. علمی که نیازهای کنونی جامعة ایرانی را مورد توجه قرار داده و راهکارهای جدید برای رفع مسائل و مشکلات شهرها و روستاها ارائه نماید. چنین دانشگاهی می تواند زمینه ساز توسعة هرچه بیشتر جامعة ایران در عرصه های مختلف اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، سیاسی و ... باشد و رونق هرچه بیشتر اقتصاد دانشی در قالب شرکت های دانش بنیان و واحدهای فن آور باشد.