دکتر حمیدرضا صفیخانی- رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، با اشاره به جزییات پرونده الکترونیک سلامت که اخیرا رونمایی و در کشور مستقر شده است، میگوید: پرونده الکترونیک سلامت، درگاه یکپارچه تجمیع اطلاعات است که میتواند تمام اطلاعات مربوط به وقایع سلامتی مردم را از پیش از تولد تا بعد از مرگ تحت پوشش قرار دهد.
وی میافزاید: اتفاقی که در حال حاضر رخ داده، این است که در تمام مراکز بهداشتی کشور اطلاعات مربوط به سلامتی افراد به طور کامل ثبت میشود، سپس آنها مورد هویتسنجی قرار گرفته، استحقاق بیمهای افراد سنجیده میشود. سپس در صورت نیاز در سطح اول ارائه خدمات، برای افراد نوبتگیری شده و افراد به سطح دوم ارائه خدمات ارجاع داده میشوند. این فرآیند سرویسی بسیار پیشرفته است و بر اساس آن برای افرادی که به سطح اول ارائه خدمات مراجعه میکنند، این امکان وجود دارد که در زمان مناسب، برای پزشک مناسب و در مرکز مناسب برایشان نوبتگیری شود.
صفیخانی با بیان اینکه بنابراین در حال حاضر نظام ارجاع الکترونیک در کل کشور برقرار شده، ادامه میدهد: بر این اساس افراد از سطح یک ارائه خدمات به سطح دو و کلینیکهای تخصصی بیمارستانها و بیمارستانها مراجعه میکنند. در عین حال اطلاعات بیمارستانی هم به پرونده اضافه شده و اطلاعات سطح یک کاملا به اطلاعات سطح دو در پرونده الکترونیک سلامت مرتبط شده است. بنابراین برای افرادی که به سطح اول ارائه خدمات مراجعه میکنند، در صورت نیاز نوبتگیری شده و به سطح دو ارائه خدمات ارجاع داده میشوند. حال وقتی بیماران به سطح دو مراجعه میکنند، نظرات پزشک در سطح یک قابل رویت است و سپس برای بیمار درون سیستم به صورت الکترونیک نسخهنویسی میشود و بیرون از سیستم هم نسخهپیچی به صورت الکترونیک انجام میشود.
وی با بیان اینکه بنابراین در حال حاضر تمام اطلاعات سلامتی افراد در پرونده الکترونیک سلامت ثبت شده و استحقاق بیمهای آنها نیز استعلام میشود، تاکید میکند: سرویسهای برخطی در این فرآیند وجود دارد که هم هویت بیماران را از طریق کارت ملی میسنجند و دیگر نیازی به دفترچه برای هویتسنجی افراد نیست و هم استحقاق بیمهای بیماران را استعلام میکنند. در حال حاضر وزارت بهداشت به سامانههای سازمان بیمه سلامت ایران و تامین اجتماعی هم متصل شده است. در عین حال برای اتصال اطلاعات بیمه نیروهای مسلح نیز در حال انجام اقداماتی هستیم. ضمن اینکه اطلاعات آن دسته از بیمهشدگان نیروهای مسلح که به نوعی به یکی از مراکز سرپایی، بستری و یا سطح یک ما مراجعه کردهاند نیز در سامانه وزارت بهداشت وجود دارد.
رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت با بیان اینکه بازخورد اقدامات بیمارستانی دولتی هم بر روی پرونده الکترونیک سلامت فرد مینشیند و هم به سطح یک بازمیگردد، میگوید: در حوزه نُسخ هم دو سطح داریم؛ یک سطح نسخهنویسی است و یک سطح نسخهپیچی. در سطح نسخهنویسی، پزشک نسخه را به صورت الکترونیکی درون سیستم مینویسد. حال اگر فرد در داروخانه داخل بیمارستان نسخهاش را بگیرد، نسخهپیچی هم به صورت الکترونیک انجام میشود، اما اگر در حال حاضر فرد به داروخانهای خارج از بیمارستان مراجعه کند، در آنجا سیستمهای الکترونیکی برای تایید نسخه وجود دارند، اما نسخهپیچی الکترونیک نیست. البته اطلاعات تایید نسخ باز هم بر روی پرونده الکترونیک سلامت افراد مینشیند.
صفیخانی درباره زمان حذف کامل دفترچههای بیمه و الکترونیکی شدن نسخ نیز اظهار میکند: تمام فرآیندها برای حذف دفترچه بیمه آماده است، اما یک بحث قانونی در این زمینه وجود دارد و آن هم بحث امضای الکترونیک است. در وهله اول پزشکان باید امضایی الکترونیک داشته باشند که سازمان نظام پزشکی باید به این موضوع بپردازد. در این صورت هر پزشکی که امضای الکترونیک داشته باشد، امکان نسخهنویسی الکترونیک برایش فراهم است.
صفیخانی با بیان اینکه در عین حال رسیدگی به اسناد بیمارستانی در ۲۳۶ بیمارستان به صورت الکترونیک شده است، اظهار میکند: پیش از این هر پرونده بیمارستانی به طور متوسط حدود ۶۰ صفحه داشت که به صورت کاغذی مورد رسیدگی قرار میگرفت و حتی بعضا از سوی بیمهها کسورات هم میخوردند، اما در حال حاضر پروندههای الکترونیک سلامت به صورت کاملا الکترونیک به سازمانهای بیمهگر رفته و مورد رسیدگی قرار میگیرند. همین موضوع منجر به ۱۲۰ میلیارد تومان صرفهجویی در این حوزه شده است. ما تلاش میکنیم که تا پایان سال این اقدام به تمامی بیمارستانهای کشور تسری یابد. اطلاعات این اسناد بیمارستانی هم بر روی پرونده الکترونیک سلامت افراد مینشیند.
وی با بیان اینکه در پرونده الکترونیک سلامت پیشبینی امکان خوداظهاری افراد را هم کردهایم، میگوید: بر این اساس اگر فردی به کمپین فشار خون ملحق شود و فشارش را اندازهگیری کنند، نتیجه بر روی پرونده الکترونیک سلامت ذخیره میشود. بنابراین هسته اولیه پرونده الکترونیک سلامت در کل کشور ایجاد شده است و در حال حاضر اطلاعات اولیه 76 میلیون نفر از جمعیت کشور را داریم. حال اگر مردم مسیری را که شرح دادم، طی کنند، اطلاعاتشان به صورت کامل ثبت خواهد شد. تاکید میکنم که حتی اگر مردم مسیر ارجاع را هم طی نکنند و به عنوان مثال مستقیما به بیمارستان مراجعه کنند و یک نوع بیمه داشته باشند، باز هم اطلاعاتشان در پرونده الکترونیک سلامت ثبت خواهد شد.
وی درباره امکان ورود بخش خصوصی در پرونده الکترونیک سلامت، نیز میگوید: باید بهگونهای کار را پیش بریم که اگر مردم به مطبهای خصوصی هم مراجعه کردند، اطلاعاتشان گم نشود. در این زمینه فرایندها و نرمافزارها به صورت کامل دیده شدهاند و در هفت نقطه از کشور شامل گلستان، مازندران، گیلان، زنجان، آذربایجان شرقی، مشهد و بابل پایلوت این اقدام را آغاز و سامانههای بخش خصوصی را ایجاد کردیم؛ بهطوری که امکان تبادل اطلاعات مطبهای بخش خصوصی با سامانه پرونده الکترونیک سلامت در این استانها برقرار شد که یک دستاورد بزرگ محسوب میشود. بر این اساس اگر فردی فرایند ارجاع را هم رعایت نکند و به مطب خصوصی رود، باز امکان تبادل اطلاعاتش با سامانه پرونده الکترونیک سلامت برقرار است. البته مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که در حال حاضر همه مطبها به این سامانه متصل نیستند. زیرا برایشان ایجاد امکاناتش مقداری هزینهبر است.
وی با بیان اینکه پرونده الکترونیک سلامت در بیمارستانهای خصوصی طرف قراداد بیمهها نیز جاری خواهد شد، ادامه میدهد: مسیری که شرح دادم اکنون اجرا میشود. بهطوری که در حال حاضر روزانه 2.5 میلیون تراکنش را در قالب پرونده الکترونیک سلامت در سطح یک، سطح بیمارستانی و... ثبت میکنیم که این موضوع در نظام سلامت بیسابقه است. یکی از محاسن این اقدام این است که ما از سامانههای رسیدگی به اسناد سازمان تامین اجتماعی و بیمه سلامت هم اطلاعات را به سامانه پرونده الکترونیک سلامت متصل کردهایم.
وی در پاسخ به اینکه آیا پرونده الکترونیک سلامت برای خود افراد نیز قابل دسترسی است، میگوید: همه کشورهایی که پرونده الکترونیک سلامت را راهاندازی کردند، نمایشگر پرونده را ایجاد نکردهاند. نمایشگر پرونده الکترونیک سلامت نباید همه اطلاعات را شامل شود. ما نمایشگر پرونده الکترونیک سلامت را هم ایجاد کردیم، اما در حال حاضر آن را در دسترس مردم قرار ندادیم. در شرایطی که از امنیت و بحثهای حقوقی موضوع مطمئن شویم، نمایشگر را منتشر میکنیم تا مردم به بخشی از اطلاعات سلامتیشان دسترسی داشته باشند و حتی میتوانند خوداظهاری کنند.
رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت تاکید میکند: پرونده الکترونیک سلامت و نظام ارجاع الکترونیک به طور کامل در کشور شکل گرفته و از این به بعد ارزشهای افزودهای را برایش ایجاد میکنیم. گایدلاینها و قواعد بیمهها هم همین الان بر روی سامانه پرونده الکترونیک سلامت قرار دارند. به عنوان مثال اگر بیماری مراجعه کند و برایش سیتیاسکن و سونوگرافی به طور همزمان تجویز شود، سیستم هشدار میدهد که تا زمانی که جواب سونوگرافی نیامده نمیتوانید سیتیاسکن درخواست کنید. بنابراین گایدلاینها در حال حاضر در پرونده الکترونیک سلامت وجود دارد. منتها گایدلاینها دائما باید بروز شوند و اقدام بعدی ما ایجاد سرویسی است که دائما اینها را بروز کند.
منبع: ایسنا