خبرنامه دانشجویان ایران: رضا صالحی*// پالایشگاه کرمانشاه، بعد از پالایشگاه آبادان، دومین پالایشگاهی است که در کشور ساخته میشود و حدود یک قرن سابقه دارد. بسیاری از وسایل موجود در این مجموعه به خاطر قدمتی که دارند، بهعنوان آثار ملی ثبت شدهاند. این پالایشگاه به خاطر تولید برخی محصولات و فرآوردههای نفتی از اهمیت خاصی برخوردار است، مثل تولید پنتان که سوخت مصرفی و موتور محرک بقیه پالایشگاههاست یا تولید سوخت هواپیما که از سال 1390 و به صورت آزمایشی آغاز شد. نفت سفید پتروشیمی بیستون کرمانشاه هم در این پالایشگاه به دست میآید. این مجموعه در زمان جنگ تحمیلی هفت بار هدف بمباران عراق قرار گرفت و در این ایام بهعنوان پشتیبان صنایع نفتی به کار خود ادامه داد.
داستان خصوصیسازی پالایشگاه کرمانشاه به سال 90 بر میگردد، زمانی که دولت تصمیم گرفت 55 درصد از سهام این پلایشگاه را به تعدادی از بانکها واگذار کند. در این بازه زمانی سالانه حدود 100 میلیارد تومان سود برای این بانکها داشته است و قیمتگذاری این مجموعه چیزی حدود دو هزار میلیارد تومان عنوان شده است. در سال 93 و با اصلاحی که در ماده 6 قانون اجرای اصل 44 صورت میگیرد، با توجه به اینکه روند واگذاری به صورت کامل انجام نشده بود، دولت این پالایشگاه را از بانکها پس میگیرد. سال 95 مجددا سازمان خصوصیسازی اقدام به واگذاری آنها میکند و این بار پالایشگاه 180میلیارد تومان قیمتگذاری میشود. این فرآیند باعث میشود دانشجویان نسبت به غارت بیتالمال احساس خطر کنند.
موضوع دیگر قابل اهمیت شخص خریدار این مجموعه بود که در حوزه شیر و لبنیات فعالیت میکرد و تخصص لازم را برای برعهده گرفتن مسئولیت یک پالایشگاه نداشت، موضوعی که خود فرد هم در مصاحبههایش اذعان کرده است. به دنبال این واگذاری، اعتراض کارگری شکل گرفت و این اتفاق موجب شد تا دانشجویان به این موضوع ورود کنند. در قدم اول به جمعآوری اطلاعات از کارگران و کارشناسان اقدام کردیم، البته منظورمان از کارگران، مسئولانی بودند که یکی از معاونتهای پالایشگاه را مدیریت میکرده و به خاطر بیان فسادهای صورتگرفته در جریان خصوصیسازی، اخراج میشوند. اطلاعاتمان را در مورد شیوه واگذاری تکمیل کردیم، واگذاری متاسفانه در زمانی به وقوع پیوست که به دلیل تزریق نفت سنگین پالایشگاه زیانده شده بود. این اتفاق 6ماه پیش از واگذاری رخ داد و یکی از عوامل واگذاری هم همین موضوع عنوان شده است. در مرحله بعد، بسیج دانشجویی دانشگاه رازی مطالبه و پیگیری را از نهادهای نظارتی و سازمان خصوصیسازی برای رسیدگی به وضعیت پالایشگاه و شفافسازی نحوه واگذاری در دستور کار قرار داد و نامهنگاریهای مختلفی صورت گرفت. در همین زمان بعضا بچههای دانشجو تهدید میشدند که شما به چه دلیلی پیگیر این موضوع شدید. پس از اینکه نتیجه و پاسخ خاصی در پیگیریها و مکاتبات نگرفتیم برای تبیین و آگاهسازی مردم اقدام کردیم و در طول سه سال گذشته، در تریبون نمازجمعه صحبت کردیم و طومارهای متعددی جمعآوری کردیم، نشستهای خبری برگزار کردیم. امامجمعه کرمانشاه هم از موضع دانشجویان حمایت کردند و خواستار شفافیت موضوع شدند. البته ما دانشجویان به این هم اکتفا نکردیم و تیمی را برای حضور و سخنرانی در مساجد شهر کرمانشاه آماده کردیم تا تعداد بیشتری از مردم در جریان قرار بگیرند. به موازات آن هم در نشستهایی از نمایندگان مجلس دعوت و مطالبهگری خودمان را دنبال میکردیم.
در برخی نشستها، مدیران و مسئولان سابق پالایشگاه دعوت میشدند و تعامل خوبی بین دانشجویان و آنها ایجاد شد. در دی ماه سال 97 بسیج دانشجویی در نامهای با امضای سه هزار و 600 دانشجو بهمنظور بررسی روند واگذاری و شفافسازی به مجمع نمایندگان استان ارسال کرد. پس از این نامه، سندی در مجلس شورای اسلامی منتشر و در آن اهلیت خریدار، نحوه قیمتگذاری و واگذاری دارای اشکال اعلام میشود. ابتدای اردیبهشتماه سال بعد با رای موافق ۱۶۷ نفر از نمایندگان، پرونده واگذاری پالایشگاه کرمانشاه به قوهقضائیه ارجاع داده شد تا روند واگذاری و تخلفات آن مورد بررسی قرار گیرد.
ما با اصل 44 مشکلی نداریم، این اصل باعث میشود اقتصاد کشور مردم محور شود و تقویت اقتصاد را به دنبال خواهد داشت. ما با خصوصیخواری مشکل داریم. مساله ما در نحوه واگذاری صنایع است. چگونه با افزایش قیمت دلار و تغییرات اقتصادی، پالایشگاه به یکدهم قیمت قبلی در سال 90 به فروش میرسد؟ یکی از اشکالهای فعلی واگذاریها، میزان اختیاری است که هیات واگذاری دارد و میتواند به هر قیمتی و به هر شخصی که بخواهد واگذار کند. موضوع مهم دیگری که وجود دارد غارت اموال این پالایشگاه است. بخشی از ادوات این مجموعه با هزینه اندکی نسبت به قیمت اصلی به فروش رسیده است. برج تقطیر پالایشگاه جزء آثار ملی وزارت نفت ثبت شده بود و حقی برای فروش آن نداشتند اما با قیمتگذاری باورنکردنی 100 هزار تومان و درنهایت با تخفیف 50 هزار تومان فروخته شده است.
مطالبه ما از قوه قضائیه این است که با سرعت بیشتری این پرونده را بررسی کند تا مشخص شود چه تخلفاتی صورت گرفته است. اخیرا نشستی با قاضی سراج داشتیم و همین موضوع را مطرح کردیم. مطالبه دیگری هم از مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود دارد که یکی از نهادهای ناظر بر اجرای اصل 44 است ولی از سال 86 تاکنون گزارشی درخصوص روند خصوصیسازی ارائه نکرده است. این مطالبه از مجمع وجود دارد تا پس از دیدن این حجم از اعتراض کارگرها، به پروندهها ورود میکرد.
* مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه رازی کرمانشاه