نگاهی به سامانه سلاح پدافند هوایی باور ۳۷۳ +عکس

به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ توسعه‏ سامانه‌های پدافند هوایی برد بلند یکی از ضرورت‌های دفاعی هر کشوری می‌باشد. کشور ما با توجه به تحریم ظالمانه دشمنان و عدم امکان تأمین این گونه سامانه سلاح‌ها، بومی سازی این سامانه‌ها از طریق طراحی و توسعه در داخل کشور در دستور کار قرار داد.

در شبکه جامع پدافند هوایی کشور لازم است گستره‌ای از سامانه‌های پدافند هوایی با بردهای مختلف از چندکیلومتر (نظیر موشک‌های دوش پرتاب) تا چند صد کیلومتر به کارگرفته شوند تا بتوان پوشش دفاعی مناسبی را در مقابل تهدیدهای مختلف هوایی از جمله هواپیماهای نظامی، پهپادها، بمب‌های هدایت شونده، موشک‌های بالستیک و موشک‌های کروز ایجاد نمود. در این میان نقش سامانه‌های برد بلند کشور در بازدارندگی از تهاجم دشمنان و تهدید اهداف هوایی برای محافظت از تأسیسات حیاتی و مراکز مهم شهری بسیار حائز اهمیت است. تا چند سال پیش تنها سامانه‌ی برد بلند عملیاتی که در اختیار نیروهای مسلح کشور قرار داشت، سامانه‌ی S200 روسی بود که با توجه به عمر خدمتی فناوری‌های قدیمی به‌کار رفته در آن، امکان مقابله با تهدیدات روز بوسیله این سامانه وجود نداشت. همچنین سامانه‌های پدافندی موشکی به دلیل موضوعاتی چون استفاده از کدهای فرکانسی اختصاصی و جنگ‌های الکترونیک، می‌بایست بومی باشند و غیربومی بودن آن ضریب اطمینان و اثربخشی را پایین می آورد. ضمن اینکه سامانه‌های غیربومی مانند S300 و نظیر آنها، علاوه بر قیمت بالا و احتمال عدم پشتیبانی، هزینه‌های بسیار بالایی را در حوزه‌های نگهداری و تعمیرات، قطعات یدکی، بروزرسانی و ... به کشور تحمیل می‌کند.

با توجه به خلأ موجود در کشور و تحریم‌های اعمال شده در این خصوص، دست‌یابی به یک سامانه‌ی عملیاتی چابک و به روز در کلاس سامانه‌ی پیشرفته‌ای نظیر S300 که ضمن دارا بودن برد مناسب و تحرک‌پذیری بالا بتواند مقابله مؤثر و همزمان با انواع تهدیدهای هوایی را داشته باشد، از جمله دلایلی بود که طراحی و تولید این سامانه را در اولویت‌های نظامی کشور در این حوزه قرار داد.

سامانه سلاح پدافند هوایی باور 373، محصول وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که متخصصان سازمان صنایع هوافضا مسئولیت یکپارچه سازی و سیستمی آن را به عهده داشته و با هدایت عملیاتی نیروی پدافند هوایی ارتش و مشارکت شرکت صاایران و سازمان صنایع دفاع، طراحی و تولید شده و در آستانه تحویل به نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.

سامانه باور 373، یک سلاح پدافند هوایی زمین‌پایه است که در کلاس برد و ارتفاع بلند جای می‌گیرد و طراحی آن با نگاه به سامانه‌های روز دنیا و با تکیه بر دانش و تجربیات متخصصان ایرانی و با بهره‌گیری از فن‌آوری‌ سامانه‌های بومی صیاد2 و 3 انجام شده است. این سامانه می‌تواند اهداف هوایی را در صحنه نبرد با اصابت مستقیم موشک یا با اصابت ترکش‌های سرجنگی موشک ساقط نموده و مانع از ورود اهداف هوایی به محدوده عملیاتی خود شود.

از جمله قابلیت‌های این سامانه می‌توان به تحرک بالا، حجم آتش زیاد، توانایی درگیری با اهداف متنوع (هوایی و کروز)، برد و ارتفاع بلند، احتمال برخورد و کشندگی مناسب، عملکرد مناسب در برابر جنگ الکترونیک، تعمیر و نگهداری بومی و ساده، عملیات در شرایط حملات ش.م.ه (شیمیایی، میکروبی و هسته‌ای) و قابلیت مقابله با بمب‌های الکترومغناطیس، عملیات در شرایط مختلف آب و هوایی کشور، توانایی مقابله با اهداف روز دنیا، ارتباط با لایه‌های پدافندی کشور، قابلیت اطمینان و نیز قیمت بسیار کمتر از نمونه‌های مشابه خارجی اشاره کرد. از بین قابلیت‌های بیان‌شده‌ی فوق‌الذکر، تحرک، حجم آتش و ارتباط با لایه‌های پدافندی کشور برای یک سامانه پدافند هوایی بسیار حیاتی هستند. طراحی و ساخت سیستم‌های پدافند هوایی جدید با قابلیت‌های عملیاتی بالا و دستیابی به فناوری ساخت تجهیزات مدرن پدافند هوایی برای مقابله با سلاح‌های راهبردی دشمن بخصوص هواپیماهای جنگنده، بمب‌افکن‌های رادار گریز و موشک‌های کروز از اهداف بنیادین وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح می‌باشد.

سامانه‌ سلاح باور 373 یک سیستم پدافند هوایی برد و ارتفاع بلند است که قابلیت مقابله با اهداف به شرح ذیل را دارا می‌باشد:
1)    هواپیماهای شکاری و پنهان‌کار
2)    هواپیماهای راهبردی و بمب‌افکن‌ها
3)    هواپیماهای بدون سرنشین
4)     موشک‌های کروز، موشک ضدرادار و موشک‌های بالستیک
5)     هواپیماهای جنگ الکترونیک خاص
6)    هواپیما‌های شناسایی، انواع هلی‌کوپترها و موارد مشابه

برخی از مشخصات سامانه سلاح پدافند هوایی باور 373 عبارتند از:
حداکثر برد کشف:  320 کیلومتر
حداکثر برد ردگیری: 260کیلومتر
 حداکثر برد درگیری موشک: 200 کیلومتر
حداکثر ارتفاع درگیری موشک: 27کیلومتر
حداقل سطح مقطع راداری اهداف قابل درگیری:  یک هزارم متر مربع
تعداد اهداف قابل درگیری همزمان:  6 هدف
تعداد موشک قابل هدایت همزمان: 12 فروند
سیستم پرتاب: عمود پرتاب گرم
تعداد سکوی پرتاب در هر گردان: 6 دستگاه

گردان مستقل.
از ویژگی‌ها و نکات قابل توجه و مهم سامانه سلاح پدافند هوایی باور 373 :
سرعت در عملیات
سهولت در آماده‌سازی و نگهداری
حداقل بودن تجهیزات جانبی
بالا بودن عمر انبارداری و ضریب ایمنی اپراتوری
مطابقت با تکنولوژی روز دنیا
 امکان جایگزینی و تأمین لوازم یدکی و ...

قابلیت عملیاتی این سامانه با بهره‌گیری از تکنیک‌های مناسب و پروتکل‌های امن بین رادارها، اهداف و موشک‌ها و همچنین بکارگیری یک جستجوگر رادیویی بسیار پیشرفته و بروز، به نحو  مطلوبی ارتقاء یافته است. این سامانه می‌تواند همزمان تعداد 300 هدف را شناسایی و تعداد 60 هدف را ردگیری نموده و با 6 هدف به طور همزمان درگیر شود. در مسیر طراحی و دستیابی به این سامانه سلاح، فناوری‌های بسیاری احصاء و به صورت عملیاتی بکار گرفته شده است مانند فناوری موشک عمود پرتاب، فناوری چرخش موشک به سمت هدف جهت پوشش 360 درجه جغرافیای تهدید و ... . نکته قابل تأمل این که این سامانه با وجود توانمندی‌های بیش از سامانه مشابه خارجی، با هزینه‌ی بسیار کمتر از نمونه‌های مشابه خارجی تولید می‌گردد. از دیگر ویژگی‌های بارز این سامانه سلاح قابلیت تحرک‌پذیری بالای آن می‌باشد.