ماجرای جدید پرونده بورسیه ها به انتشار خبر حکم انفصال از خدمت روسای دانشگاه‌های کاشان و تربیت‌مدرس به دلیل تخلف در به‌کارگیری دانشجویان بورسیه در ابتدای ماه گذشته از سرگرفته شد، البته در همان روزها روسای این دو دانشگاه نسبت به آن اظهار بی اطلاعی کردند، اما چند روز بعد، رسانه ها جزئیات بیشتری از این حکم منتشر کردند، «فرهیختگان» در گزارشی نوشت: "پیگیری ها نشان می‌دهد برخلاف اظهارنظرهای یادشده، حکم انفصال از خدمت رئیس دانشگاه تربیت‌مدرس برای مدت پنج سال و جبران خسارت، هفته گذشته و به فاصله چند روز از حکم پنج سال انفصال از خدمت برای عباس زراعت، رئیس دانشگاه کاشان صادر و به هر دو ابلاغ شده است. حالا روسای این دانشگاه‌ها 20 روز زمان دارند تا رضایت شاکی را جلب یا اعتراض خود را به دیوان عدالت اداری اعلام کنند تا در شعبه 26 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری بررسی شود. اعلام نظر نهایی دیوان، تکلیف انفصال از خدمت روسای دانشگاه‌های تربیت‌مدرس و کاشان را مشخص می‌کند. شنیده‌ها حاکی از آن است که خطر صدور حکم انفصال از خدمت، رئیس دو دانشگاه بزرگ دیگر را هم تهدید می‌کند و اگر تمکین لازم نسبت به حکم دیوان عدالت اداری صورت نگیرد، حکم این دو نفر هم صادر و ابلاغ خواهد شد".
تایید حکم انفصال
همین خبرها کافی بود که روسای این دو دانشگاه از موضع قبلی خود کوتاه بیایند و خبر حکم انفصال را تایید کنند، احمدی رییس دانشگاه تربیت مدرس ضمن تایید صدور حکم انفصال از خدمتش از سوی دیوان عدالت اداری به ایسنا گفت: "کم دیوان در خصوص انفصال از خدمت من هنوز قطعی نیست و هنوز مباحث مطرح شده در این زمینه همان مباحث اولیه است اما بطور کلی موضوع در شرف حل و تجدید نظر قرار دارد. ما در زمینه پرونده‌های بورسیه و همچنین یکی از اساتید این دانشگاه شواهد و استدلال‌های خود را به دیوان عدالت اداری ارائه کردیم و هنوز حکم قطعی در این زمینه صادر نشده است. استخدام یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با مسایل و حواشی همراه بوده است که ما این جزئیات را به دادگاه ارائه کردیم در نهایت دیوان عدالت اداری هر حکمی صادر کند دانشگاه نیز موظف به پیروی از این حکم است".
البته او اخیرا نیز در یک نشست خبری اطلاعات تازه ای درباره این پرونده گفته است، او می گوید: "ما در مقابل حکم دیوان تابع قانون هستیم، منتهی در خصوص صدور احکام این افراد بورسیه نکاتی وجود دارد، چرا که از مسیر عالی هیئت جذب عبور نکرده اند. به طور مثال یک نفر شماره استخدامی ندارد و یا دیگری مشخص نیست که محل خدمت او کدام واحد باید باشد. یکی از موارد مربوط به فردی بود که در دانشگاه استخدام پیمانی شده بود اما هنوز شماره استخدامی ندارد و دلیل آنهم این است که مسیر دریافت شماره استخدامی باید در سازمان امور استخدامی طی شود و این حدود یکی دو سال به طول می انجامد". وی با بیان این مطلب که ۸۰-۷۰ نفر از اساتید ما جلوتر از این افراد در نوبت دریافت شماره استخدامی قرار دارند که در حال حاضر این تقاضا را به وزارتخانه ارائه داده ایم، افزود: باید توجه داشت که این افراد استخدام پیمانی هستند و حکم پیمانی دانشگاه به هیچ وجه مخدوش نبوده و اعتبار دارد.
غلامی: اصرار به پذیرش دارند
منصور غلامی وزیر علوم نیز در همان روزها مجبور به اظهار نظر شد و در نشستی عمومی گفت: "برخی بورسیه ها از مجموع بورسیه های کثیر سال های گذشته بودند که بعد از فارغ التحصیلی به دانشگاه ها مراجعه کردند و دانشگاه ها اعلام کردند بعد از شش یا هفت سال که گذشته برنامه و سیاست ها عوض شده و دیگر نیاز به این افراد نیست. به طور معمول به این صورت بوده که وزارت علوم برای این افراد در دانشگاه های دیگر جایابی می کند. برخی از این افراد اصرار دارند در دانشگاهی که قرار بوده پذیرش شوند فعالیت کنند و برای همین به دیوان عدالت اداری مراجعه کردند و علیرغم اینکه دیوان نباید حکم اجبار را می داد حکم داده که دانشگاه ها این افراد را پذیرش کنند. دانشگاه ها این خصوص مقاومت کردند علیرغم اینکه بحث بورسیه ها یک بحث علمی است این افراد به دیوان عدالت اداری اعلام کرده اند که دانشگاه ها ما را پذیرش نمی کنند دیوان هم اعلام کرده اگر حکم را اجرا نکنند می توانیم حکم انفصال از خدمت رئیس دانشگاه را بدهیم ولی هنوز حکمی ارائه نشده است".
وزارت علوم تکلیف را مشخص کند
البته محمدرضا عارف اخیرا نیز در گفتگویی با خبرگزاری ایلنا؛ با اشاره به حواشی مربوط به حکم انفصال روسای دانشگاه‌ها در پرونده بورسیه‌ها گفت: «انتظار جامعه دانشگاهی این است که وزیر علوم با مسأله درگیر شود و به طور جدی آن را پیگیری کند. اگر رؤسای دانشگاه‌ها وظیفه قانونی خود را انجام دهند، به این صورت نیست که توبیخ یا حکم انفصالی در کار باشد، البته اگر در این میان اشتباهی هم رخ داده، باید اصلاح شود. انتظار داریم وزیر علوم خیلی جدی به موضوع ورود و در فراکسیون بحث را مطرح کند.» او با بیان اینکه صلاحیت علمی افراد بورسیه بعضا به چهار، پنج سال گذشته مربوط می‌شود، گفت: در حال حاضر مسأله رؤسای دانشگاه این است که این افرادی که پرونده بورسیه دارند، اصلاً صلاحیت علمی ندارند و شاید صلاحیت علمی آنها در چهار پنج سال گذشته یعنی زمانی که می‌خواستند بورسیه بگیرند، تأیید شده است که اکنون هم مورد تأیید نیست.
رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: "سازوکار جذب هیئت علمی مشخص است و افراد باید حداقل‌های صلاحیت علمی را داشته باشند. این موضوع ربطی به نوع تقاضا ندارد؛ چه بورسیه باشد چه متقاضی آزاد در داخل یا خارج از کشور باید دارای صلاحیت علمی باشد. این سیاست‌های شورای انقلاب فرهنگی و شورای جذب است که با مکانیزم‌های داخل دانشگاه، از طریق گروه، دانشکده و در نهایت شورای جذب دانشگاه صلاحیت‌ها تأیید و سپس فرد عضو هیئت علمی می‌شود که بسیار شفاف و روشن است. همه افراد باید از این مسیر عضو هیئت علمی شوند؛ عموما دانشگاه خارج از این مسیر کسی را نمی‌پذیرد".
بورسیه ای ها چه می گویند
هرچند اظهارات اخیر مسئولان دانشگاه و وزارت علوم در نقطه مقابل حکم دیوان عدالت اداری است اما از سوی دیگر دانشجویان بورسیه حرف های دیگری دارند، یکـــی از دانــشــــجویــان بورســـیــه در گفت‌وگویی با «فرهیختگان» درخصوص وضعیت پرونده‌های بورسیه در دیوان عدالت اداری گفت: «نکته اول درخصوص تعداد کل پرونده‌ها است. 72 پرونده‌ای که برای آن حکم توسط دیوان صادر شده، مربوط به پرونده‌های ایجادشده تا اسفند سال 96 است و تا مرداد امسال تعداد دیگری پرونده هم به آن اضافه شده است. البته تعداد دقیق آن مشخص نیست و خود دیوان هم آماری از آن نداده است.» وی ادامه داد: «مساله دوم، اطاله دادرسی است که الان به وجود آمده است. افرادی هستند که هم سال 96 و هم سال 97، پرونده تشکیل داده‌اند و هنوز رسیدگی نشده است، درحالی‌که این افرادی که شکایت کردند، کاری ندارند و می‌خواهند دنبال کار باشند. انتظاری که وجود دارد این است که رسیدگی به پرونده‌ها نه‌تنها تسریع بلکه در شعبه ویژه‌ای رسیدگی شود. مساله سوم هم این است که نوع رسیدگی مورد به مورد دیوان عدالت اداری باعث شده است که حقوق بسیاری از افراد هم در اینجا ضایع شود.» این دانشجوی بورسیه درخصوص چگونگی و علت تضییع حق دانشجویان گفت: «دیوان عدالت درخصوص پرونده بورسیه‌ها، بررسی‌های لازم را در هیات عمومی دیوان انجام نداده است. ببینید مشکل دانشجویان بورسیه از جایی به وجود آمد که مسئولان وزارت علوم گفتند همه بورسیه‌ها غیرقانونی هستند و این مدیران در حق بورسیه‌ها ظلم کرده‌اند. زمانی که آقای منتظری، رئیس دیوان بود، حدود 120 شکایت در دیوان عدالت ثبت شد تا مانع وزارت علوم که تصمیم یک‌طرفه اخذ کرده و حقوق افراد را نادیده گرفته است، شود. رئیس وقت دیوان اظهار کرد که رسیدگی به پرونده‌ها در صلاحیت ما نیست و آن موقع حق و حقوق 120 نفر ضایع شد و می‌بینیم که پرونده تاکنون باز است.»
فراخوان وزارت علوم و قول پایان پرونده بورسیه ها
همه این ماجرا در حالی است که رئیس هیئت عالی جذب اعضای هیئت علمی شورای عالی انقلاب فرهنگی از فراخوان بورسیه ها و متقاضیان بلاتکلیف خبر داد و گفت: بورسیه های واجد شرایط یکماه فرصت دارند تا در این فراخوان شرکت کنند. محمد علی کی نژاد گفته است: "بورسیه هایی که جایابی شده و درحال فعالیت هستند، نباید دراین فراخوان شرکت کنند، بورسیه هایی نیز که جایابی شده اند ولی علاقمند نیستند که در محل جایابی شده فعالیت کنند، دیگر توسط دبیرخانه جذب اعضای هیئت علمی شورا جایابی نمی شوند و باید از طریق فراخوان های معمول و کمیته ۳ نفره وزارت علوم برای جایابی اقدام کنند". البته او تاکید کرده است: "این بورسیه ها به دانشگاه هایی غیر از دانشگاه هایی که اعلام نیاز کرده بودند مانند دانشگاه های، امام حسین (ع)، آزاداسلامی، فرهنگیان و تمام غیرانتفاعی ها معرفی می شوند".
به هر حال نزدیک به یک ماه است که خبر انتشار حکم انفصال روسای چند دانشگاه گذشته است و به نظر می رسد این ماجرای حواشی دیگری را خواهد داشت.
