پس از اعلام نتایج کنکور سراسری و ثبت نام داوطلبان آمارهای رسمی و غیررسمی از خالی ماندن بسیاری از صندلی های دانشگاه ها خبر میدهد، به طوری که این امار در دانشگاه های غیرانتفاعی نزدیک به 50 درصد و موسسات علمی و کاربردی حدود 70 درصد تخمین زده می شد، بدون شک این آمارها باعث خواهد شد دانشگاه ها به سراغ فراخوان تکمیل ظرفیت بروند، موضوعی که دانشگاه آزاد زودتر دیگر دانشگاه اقدام به اعلام آن کرده که همین مسئله با واکنش شورای سنجش و پذیرش همراه شده است. اما ماجرا چیست؟
** آغاز فراخوان
فراخوان تکمیل ظرفیت دانشگاه آزاد به دوم مهرماه برمی گردد؛ دانشگاه آزاد در اطلاعیه خود آورده بود: "به اطلاع کلیه داوطلبان حاضر در جلسه آزمون سراسری سال ۹۸ که بر اساس کارنامه صادره از سوی سازمان سنجش آموزش کشور مجاز به انتخاب رشته شده اند ، می رساند ، جهت شرکت در تکمیل ظرفیت این دانشگاه، می توانند از عصر امروز سه شنبه ۲ مهر ماه لغایت ساعت ۲۴ روز شنبه ۶ مهر ماه با مراجعه به سامانه این مرکز به نشانی www.azmoon.org نسبت به انتخاب رشته اقدام کنند".
با نگاهی به دفترچه تکمیل ظرفیت این دانشگاه می توان دید که واحدهای دانشگاه آزاد ظرفیت های بالایی را برای تکمیل ظرفیت در نظر گرفته اند، که این مسئله قطعا باعث واکنش رقبای این دانشگاه خواهد شد.
ظرفیت های اعلام شده تکمیل ظرفیت دانشگاه آزاد
سنجش: غیرقانونی است
فردای همان روز بود که «دبیرخانه» شورای سنجش و پذیرش دانشجو در خصوص تکمیل ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی برای داوطلبان آزمون سراسری سال ۱۳۹۸ اطلاعیه داد. دبیرخانه شورای سنجش و پذیرش دانشجو در این اطلاعیه تاکید کرده است: «دانشگاه آزاد اسلامی بدون اخذ مجوز از شورای سنجش و پذیرش دانشجو از روز دوم مهرماه سال جاری شروع به انتخاب رشته با عنوان تکمیل ظرفیت کرده است. دبیرخانه شورای سنجش و پذیرش دانشجو ضمن اعلام مغایرت تکمیل ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی با مصوبه جلسه دهم شورای مذکور اعلام می کند که انتخاب رشته و پذیرش دانشجو تحت عنوان تکمیل ظرفیت بدون اخذ مجوز از شورای مذکور فاقد وجاهت قانونی بوده و پذیرش این داوطلبان مورد تایید نیست»
این اطلاعیه آغاز کش مکش مجدد دانشگاه آزاد با شورای سنجش و پذیرش بود، مسئله که فردا این بیانیه، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد در اظهاراتی نسبت به آن واکنش نشان داد؛ او در جلسه شورای دانشگاه می گوید: "پذیرش دانشجو بخش‌های مربوط به خود را دارد، چه کسی گفته است که پذیرش باید تک مرحله‌ای باشد، دانشگاه اختیار دارد که به صورت دو مرحله‌ای عمل کند و با تکمیل ظرفیت تعداد دانشجویان خود را به حد نصاب برساند. جای تعجب است که اطلاعیه می‌دهند که اقدام دانشگاه آزاد اسلامی غیرقانونی است. در صورتی که پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی کاملاً قانونی بوده است".
دانشگاه آزاد: داوطلبان ثبت نام کنند
بعد از اظهارات طهرانچی بود که روابط عمومی این دانشگاه عنوان کرد، فرآیند تکمیل ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی همانند سال‌های گذشته قانونی است؛ دراین اطلاعیه دو نکته دیده می شد، 1- ظرفیت اختصاص داده شده مازاد نبوده و ظرفیت پرنشده، پذیرش قانونی کد رشته محل های این دانشگاه بوده است 2- مطابق تبصره 2 ماده 5 قانون سنجش و پذیرش دانشجو مصوب 92/6/10 مجلس شورای ، صرفاً مسئولیت سنجش داوطلبان به سازمان سنجش آموزش کشور سپرده شده است.
استناد دانشگاه آزاد به تبصره 2 ماده 5 قانون سنجش و پذیرش
خدایی وارد میشود
همین نکات بود که ابراهیم خدایی دبیر شورای سنجش و پذیرش دانشجو در مصاحبه ای با ایسنا، به مسائل حقوقی و فنی این اقدام دانشگاه آزاد ورود می کند، او در این گفته به ماده ۲ قانون سنجش و پذیرش اشاره می کند، ماده ای که برنامه‌ریزی و تصویب مقررات سنجش و پذیرش کلیه دانشگاه‌های مراکز آموزش عالی را بر عهده شورای سنجش و پذیرش دانشجو قرار داده است، او می گوید: "علاوه بر این براساس ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی قانون فوق مصوب ۲۵ تیر سال ۹۳ هیئت وزیران کلیه دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی دولتی و غیر دولتی را موظف کرده است قبل از هرگونه پذیرش به منظور انطباق با مصوبات شورا، هماهنگی‌های لازم را به دبیرخانه شورا انجام دهند".
اشاره شورای سنجش و پذیرش به ماده 2 قانون سنجش و پذیرش
او حتی به مصوبه حذف تکمیل ظرفیت در جلسه دهم این شورا در ۳۰ بهمن سال ۹۶ می کند و اشاره می کند: "این شورا در جلسه دهم مورخ ۳۰ بهمن سال ۹۶ مصوب کرد که از سال ۹۷ به بعد مرحله تکمیل ظرفیت از آزمون‌های سراسری، فنی حرفه‌ای کاردانی به کارشناسی و جامع علمی کاربردی با توجه به مشکلات عدیده‌ای که برای زیر نظام‌های مختلف ایجاد و به تبع آن بی‌ثباتی در برنامه‌ریزی مراکز آموزش عالی به وجود می آورد، حذف شود".(جزئیات بیشتر)
استلال های حقوقی دانشگاه
این رفت و برگشت های دانشگاه آزاد و سنجش و پذیرش ادامه داشت که سیدحسین طباطبایی‌اصل، رئیس مرکز امور حقوقی و صیانت از دارایی‌های دانشگاه آزاد امروز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به اختلاف نظر به‌وجودآمده در مورد پذیرش تکمیل‌ظرفیت می گوید: «قانون سنجش و پذیرش دانشجو، مصوبه 10 شهریورماه سال 92 مسئولیت سنجش داوطلبان ورود به دانشگاه را برعهده سازمان سنجش قرار داده است. اصطلاحا حقوقدانان در این زمینه می‌گویند مقنن یعنی قانونگذار در مقام بیان بوده و اگر قرار بر این بود که پذیرش را هم به سازمان سنجش بسپارد، راجع‌به این موضوع نیز اظهارنظر می‌کرد، فلذا در دوره کارشناسی صرفا سنجش برعهده سازمان سنجش است و پذیرش مطابق قانون برعهده دانشگاه‌هاست. روال دانشگاه هم در طول همه این سال‌ها به همین شکل بوده و کسی در این زمینه تردیدی نداشته است.» رئیس مرکز امور حقوقی و صیانت از دارایی‌های دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «سازمان سنجش آموزش کشور به‌عنوان دبیرخانه شورای سنجش و پذیرش به مصوبه دهمین جلسه شورا اشاره کرده، آن را مبنا قرار داده و معتقد است پذیرش در مرحله تکمیل‌ظرفیت ممنوعیت قطعی دارد. به عقیده ما این درست نیست. وقتی ما به مصوبه مراجعه می‌کنیم می‌‌بینیم که در آن گفته شده اگر معاونت آموزشی وزارت عتف نسبت به یکسان‌سازی موضوع پذیرش اقدامات لازم را انجام دهد، پس از انجام آن و یکسان شدن پذیرش، بحث تکمیل ظرفیت منتفی خواهد شد.»
گره باز می شود؟
به هر حال به نظر می رسد این جنگ تفسیر بندهای قانون سنجش و پذیرش باید به هر صورت به سرانجام برسد، قطعا در این بین داوطلبان ضرر کننده اصلی خواهند بود و نقش مجلس و کمیسیون آموزش نیز برای حل این مسئله پررنگ به نظر می رسد.
* گزارش از سجاد باقری
