به گزارش خبرنگار اقتصادی «خبرنامه دانشجویان غلامرضا انصاری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در مصاحبه مفصلی که اخیرا با روزنامه اعتماد داشته است، ادعاهای عجیبی را پیرامون FATF مطرح کرده است، که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
چند کشور عضو FATF هستند؟
آقای انصاری در این گفتگو مدعی میشود: « مشاهده کنید که اکنون در FATF چند کشور عضو هستند؟ همه جهان عضو هستند.»
اولا وقتی گفته می شود عضو (member)، منظور اعضای اصلی FATF است که طبق سایت این نهاد؛ شامل 37 کشور و دو سازمان منطقه ای است که به عنوان سیاستگذار اصلی این نهاد محسوب می شوند . مابقی کشورها اعضای دفاتر منطقه ای این نهاد هستند و به عنوان مجری این سیاست ها عمل می کنند و نقشی در سیاست گذاری نخواهند داشت.
ثانیا اگر مبنای عضویت در FATF، عضویت در دفاتر منطقه ای این گروه باشد، ایران نیز عضو ناظر دفتر منطقه ای اوراسیای FATF است و در فرآیند عضویت قطعی قرار دارد.
ثالثا، اگر همه کشورها این استانداردها را اجرا می کنند پس چه کسی داعش و القاعده و گروه‌های تروریستی مختلف را تامین مالی می‌کند؟ ثروتمندان جهان چگونه با پولشویی، در بانک‌های اروپایی (از جمله بانک‌های سوئیسی) ثروتهای خود را جابه‌جا می‌کنند؟ این وضعیت در جهان نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها، به استانداردهای FATF پایبند نیستند.
پولشویی های گسترده در کشورهای دارای پاسپورت FATF!
انصاری در بحث خود پیرامون FATF گزاره جالبی را مطرح می کند: « امروز FATF یعنی داشتن پاسپورت (در زمینه روابط بانکی خارجی).»
در پاسخ به این گزاره آقای انصاری باید گفت: اگر FATF در حکم پاسپورت برای روابط بانکی و لازمه آن است، پس چرا در بانک های کشورهایی که اعضای رسمی FATF هستند، پولشویی های گسترده صورت می گیرد؟ بر اساس آمارهای موجود ، حدود ۵۰۰ میلیارد تا 8/1 تریلیون دلار (بین ۲ تا ۵ درصد درآمد ناخالص ملی دنیا) حجم کل پول‌های کثیف (پولشویی) در دنیا است که ۴۷ درصد آن مربوط به آمریکاست. به گزارش نشریه ویک ، ۱۸ بانک بزرگ اروپایی از مجموع ۲۰ بانک اروپایی در یک دهه گذشته به علت عدم رعایت قوانین پولشویی متحمل جریمه‌های سنگینی شده‌اند. طبق گزارش وال‌استریت ژورنال ، دوسوم بانک‌های کانادا استانداردهای پولشویی را رعایت نمی‌کنند و این کشور مهد پولشویی در آمریکای شمالی به شمار می‌رود. این وضعیت در جهان نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها، پایبندی عملی به استانداردهای FATF ندارند و به طور صوری و نمایشی، خود را پایبند به استانداردهای این پاسپورت نشان می‌دهند!
متاسفانه آقای انصاری قصد دارد، با بکاربردن واژه « پاسپورت» درباره FATF، به اعتبارسازی برای آن بپردازد! اما بهتر است ایشان و سایر همکارانشان در وزارت خارجه نسبت به وضعیت « پاسپورت » واقعی و بدتر شدن رتبه اعتبار آن در دولت تدبیر و امید پاسخگو باشند. مگر نه اینکه این دولت با شعار « بازگرداندن عزت به پاسپورت ایرانی» روی کار آمد؟
دشواری مراودات بانکی به خاطر تحریم هاست نه FATF!
معاون دیپلماسی وزارت خارجه در این گفتگو مدعی شده است: « FATF ابزار شما برای خارج شدن از مرزهای شما در سیستم بانکی است. اگر ما نتوانیم به سلامت از این وضعیت عبور کنیم، سیستم بانکی کشور به‌طور کامل فلج خواهد شد.»
ابتدا لازم است که آقای انصاری برای ادعای خود مبنی بر « فلج شدن سیستم بانکی در صورت رعایت نکردن استانداردهای FATF» مستنداتشان را نیز ارئه دهند. همچنین بهتر است ایشان پاسخ دهند، با وجود آنکه بیش از 3 سال از پذیرش برنامه اقدام FATF گذشته است، اجرای بیش از 90 درصدی مفاد برنامه اقدام ( به اذعان وزارت امور خارجه) از سوی ایران چه تاثیری بر روابط کارگزاری بانکی ایران با دیگر کشورها داشته است؟ اصلا در دورانی که ایران در شرایط تحریم های ثانویه آمریکا قرار گرفته است، چند درصد از بانک های دنیا با ایران همکاری می کنند؟ واقعیت این است که مساله اصلی در همکاری نکردن بانک های خارجی با ایران، تحریم های ثانویه آمریکا و ترس بانک ها از جرایم سنگین و میلیارد دلاری ناشی از نقض آن است و نه رعایت نکردن استانداردهای FATF!
FATF چگونه باعث بستن راه های دورزدن تحریم می شود؟
ایشان درباره استدلال منتقدان مبنی بر بستن روزنه های تحریم در صورت تصویب لوایح FATF می گوید: « آن کسانی که می‌گویند FATF باعث میشود که اطلاعات کشور بیرون برود، آیا حاضر هستند که موبایل‌های خود را تحویل بدهند؟»
منظور ایشان این است که اطلاعات شبکه های دورزننده تحریم، مانند اطلاعات موبایل افراد، برای کشور محرمانه و خصوصی است و نمی¬گذاریم که دست خارجی ها به آن برسد! اما زهی خیال باطل!
این ادعای ایشان درحالیست که منوچین رئیس اتاق جنگ اقتصادی آمریکا و وزیر خزانه داری صراحتا می گوید: « استانداردهای FATF میتواند مانع دور زدن تحریم ها بشود .» اما چگونه؟
ایران در شرایط تحریمی برای تامین ارز و کالاهای ضروری مورد نیاز مردم اقدام به « دور زدن تحریم ها» می کند. کاری که در ادبیات کنوانسیون پالرمو از آن تحت عنوان «قاچاق و پولشویی» یاد می شود. یعنی در صورت پیوستن به کنوانسیون پالرمو بسیاری از افراد و شرکت های دورزننده تحریم لو می روند و در این صورت قطعا ورود ارز و کالاهای ضروری مردم به کشور به مشکل می خورد و در نهایت نرخ ارز و گرانی کالاها بیشتر خواهد شد و سفره معیشت مردم کوچک تر!
گفتن چندباره یک ادعا بدون ارئه یک سند!
انصاری در ادامه می گوید: « ( بدون رعایت استانداردهای FATF) حتی امکان حضور در کشورهای دوست و همسایه را در حوزه بانکی نخواهید داشت.»
همکاری نکردن کشورهای دوست به خاطر FATF ادعای بدون سندی است که بارها از سوی حامیان FATF مطرح شده است. درحالیکه تاکنون یک موضع گیری رسمی از سوی مقامات این کشورها مبنی بر ضرورت رعایت کامل الزامات FATF از سوی ایران منتشر نشده است! کشورها در همکاری‌های خود با کشورمان، نقش زیادی نسبت به FATF قائل نیستند، زیرا از سال 88 تا 95 که در لیست اقدامات مقابله ای این نهاد قرار داشتیم، تعاملات بانکی ما با این کشورها همچنان برقرار بود.
وی درباره اظهارات پمپئو که گفته بود: «ایران باید فورا و بدون حق شرط کنوانسیون های CFT و پالرمو را تصویب کند .» می گوید: «ما ننشسته‌ایم که ببینیم آنها به چه چیزی اصرار می‌کنند، بعد بگوییم نمی‌خواهیم. یا مورد دیگری هم آنها بگویند نمی‌خواهند انجام بشود و ما بگوییم ما می‌خواهیم این کار انجام شود.»
اگر واقعا مواضع آمریکایی ها اینقدر برای دولت بی اهمیت است، پس چرا آقای ظریف در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی با استدلال گرفتن بهانه از آمریکا بر ضرورت پیوستن به کنوانسیون CFT تاکید می کردند !
اما چرا آمریکا خواستار پیوستن ایران به این کنوانسیون هاست؟
در پاسخ باید گفت پازل راهبرد فشار حداکثری آمریکا برای تکمیل شدن نیازمند آن است که بداند چرا نظام اقتصادی ایران به تناسب تحریم ها آسیب نمی¬بیند و ایران از چه راهکارهایی برای دور زدن تحریم‌های بانکی استفاده می‌کند؛ در واقع آمریکا برای افزایش اثرگذاری تحریم¬ها، نیازمند افزایش شفافیت فضای بانکی بین المللی از طریق تولید و انتشار اطلاعات معتبر در این حوزه است. یعنی دقیقا همان کاری که استانداردهای FATF انجام می‌دهند. بنابراین تصویب کنوانسیون های مرتبط با FATF حکم مجوز و پاسپورتی را دارد که ایران به آمریکا می¬دهد تا اثرگذاری و نقطه زنی تحریم¬هایش را افزایش دهد!
