به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در «همایش ملی پنجه‌های کارآمد، سربازان ماهر» که صبح امروز در مرکز همایش‌های امام علی (ع) برگزار شد، با اشاره به تحولات جهانی و الزامات آن، گفت: اگر نگاهی به دوره‌های تمدنی غرب داشته باشیم، از سیصد سال گذشته که بحث انقلاب صنعتی آغاز شد، علم هم در مغرب زمین مسیر خاص خود را پیدا و دوره‌هایی را طی کرد که امروز در مرحله جهان شبکه‌ای آن قرار گرفته‌ایم.
وی ادامه داد: جهان شبکه‌ای، مرحله‌ای است که تحولات آن بزرگ است و اگر بخواهیم به مهم‌ترین آن اشاره کنیم، می‌توان به تحول در ارتباطات اشاره کرد، اما تحول در ارتباطات، ظاهر موضوع است و جهان شبکه‌ای تحولات بسیار عمیق‌تری دارد که مفاهیم اقتصاد دانش‌بنیان، فناوری‌های همگرا، عصر ارتباطات و... ازجمله آن‌هاست که از سال ۲۰۰۰ با آن مواجه هستیم. در این عصر رهبری جهانی مبتنی بر اقتصاد دانش‌بنیان و برگرفته از علم، فناوری و نوآوری است.
طهرانچی خاطرنشان کرد: پس از جنگ جهانی دوم، رهبری جهانی مبتنی بر اقتدار نظامی برگرفته از علم، فناوری و نوآوری بود و پس‌ازآن، مرحله علم قدرت‌آفرین را در پیش گرفت و اکنون پس از سال ۲۰۰۰ غرب وارد مرحله علم اقتدارآفرین شد که منبعث از اقتصاد دانش‌بنیان است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این‌که بر اساس اسناد منتشرشده؛ آمریکایی‌ها اعتراف کردند که توسعه اجتماعی و روند رشد در مناطق مختلف جهان یک جابه‌جایی شگفت‌انگیز در جغرافیای جهانی تحقیق و آموزش و فعالیت‌های جهانی مهندسی پدید آورده است، گفت: این شرایط جدید، دنیایی چندقطبی را در جهان پایه‌گذاری می‌کند. اینجاست که متوجه می‌شویم چرا مقام معظم رهبری همواره بر پیشرفت علمی تأکید داشته‌اند و جمهوری اسلامی ایران به‌یک‌باره در دو دهه اخیر توانست به یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز قرن حاضر تبدیل شود.
وی با اشاره به سند «فراتر از توفان» که در دولت باراک اوباما منتشر شد، اظهار کرد: در این سند، آمریکا پیشرفت علمی کشورها را یک تهدید جدی برای خود قلمداد می‌کند، چراکه در این مدل جدید، رهبری علم جهان موجب تضمین سلطه سیاسی و برتری اقتصادی است و علم و دانشگاه در خدمت منافع اقتصادی و اجتماعی قرار دارد. در این مفهوم، اقتصاد متمرکز بر دانش، تحقیقات علوم مهندسی و تجاری‌سازی آن به‌عنوان محور اصلی مطرح می‌شود و مبتنی بر آن سند، دسترسی گسترده به آموزش عالی و فناوری اطلاعات اعلام می‌کند که یک توان فناورانه برای مردم ایجاد می‌کند. چنان‌چه اقتصاد بر اساس مهارت نیروی کار، توسعه پایدار تحقیق و توسعه، منجر به ایجاد جریان دانشی شود، این جریان دانشی منشأ تحول است.
دکتر طهرانچی با اشاره به مؤلفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان، گفت: مؤلفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان شامل دسترسی گسترده به آموزش عالی، دسترسی آسان به فناوری اطلاعات و ارتباطات، مهارت‌آموزی انسانی، توسعه پایدار تحقیق و توسعه، تحقیق در علوم و مهندسی و تجاری‌سازی می‌شود که منشأ رهبری جهانی است. این مؤلفه‌ها در کشور ما حادث شده و جمهوری اسلامی ایران ازجمله کشورهایی است که علاوه بر توسعه تحقیق و مهارت علمی، در رشد آموزش سرزمینی تحول شگرفی داشته است و توانست آموزش عالی را فراگیر کند.
وی افزود: سال ۱۹۹۰ حدود ۶۵ میلیون از جمعیت جهان وارد آموزش عالی می‌شدند، اما طی ۲۰ سال این عدد به ۱۷۰ میلیون نفر رسید و جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که توانست در این حوزه موفق عمل کند و پس از کشورهای چین، هند، آمریکا و روسیه که جمعیت چندصد میلیونی دارند، در جایگاه پنجم قرار گیرد.
عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این‌که آموزش عالی گسترده الزاماتی دارد که یکی از آن‌ها تحول در نظام‌وظیفه است، خاطرنشان کرد: زمانی ۱۰-۸ درصد جوانان کشور ما وارد آموزش عالی می‌شدند و ۹۰ درصد کسانی که به خدمت سربازی می‌رفتند، دوره دانشگاه را طی نکرده بودند. این در حالی است که اکنون جمهوری اسلامی ایران به رکورد ۴۸ درصدی جمعیت دانشجویی رسیده است که این دستاورد به معنای عبور از آموزش عالی نخبگانی به آموزش عالی گسترده و فراگیر است که یکی از الزامات آن تحول در بحث سربازی است.
وی با اشاره به طرح ستاد کل نیروهای مسلح برای مهارت‌آموزی سربازان، گفت: آنچه دوستان ما در ستاد کل نیروهای مسلح نشانه رفته‌اند، بحث مهارت نیروی انسانی در کنار مؤلفه‌های دیگر، مبنای اقتصاد دانش‌بنیان و همان چیزی است که رهبری جهان را مورد هدف قرار داده است. ما یک تحول در آموزش عالی و دسترسی گسترده به آن داشته‌ایم که این دسترسی، فضای عمومی کشور را در جهت دسترسی به اقتصاد دانش‌بنیان متحول کرده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: تا سال ۱۹۷۵ کمتر از ۲۰ درصد سرمایه کارخانه‌ها و صنایع را دانش تشکیل می‌داد، اما امروزه منابع غیردانشی به زیر ۲۰ درصد رسیده است. امروز مفهوم «کارگر ماهر» جای خود را به «کارگر دانش‌ورز» داده است و مفهوم اقتصاد دانش‌بنیان با مؤلفه‌هایی ازجمله دسترسی به آموزش عالی و مهارت نیروی انسانی تعریف می‌شود، اما این مهارت با دهه قبل متفاوت است، چراکه در گذشته صنایع، به دنبال انسان‌هایی بودند که فقط دستان کارآمد داشته باشند، اما اکنون صنعت به دنبال افرادی است که مغز کارآمد و دستان ماهر را با هم داشته باشند و به دنبال اندیشمندان والا در کنار پنجه‌های کارآمد است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این‌که آنچه در آموزش عالی جهان اتفاق می‌افتد، یک همبستگی جدی بین تجارت و رشد آموزش عالی است، گفت: اگر جمهوری اسلامی ایران در گسترش آموزش عالی سرزمینی موفق بوده است، این موفقیت می‌تواند مقدمه خروج از رکود باشد، همان‌طور که در سند science & engineering آمریکا آمده است: «در دنیای امروز که ارتباطات هر روز گسترش می‌یابد، نیروی انسانی با مهارت علوم و مهندسی منشأ جمع‌کنندگی ظرفیت نوآورانه ملت‌ها و اقتصاد رقابتی است. دولت‌ها در برخی از کشورها دسترسی به آموزش عالی را با اولویت بالایی فراهم کرده‌اند. آن‌ها با افزایش جابه‌جایی نیروهای ماهر خود که در حوزه علوم، مهندسی، تحصیل و یا کار می‌کردند، مواجه شده‌اند به‌طوری‌که کشورها در جذب استعدادهای درخشان با یکدیگر مسابقه گذاشته‌اند.»
دکتر طهرانچی با بیان این‌که کشورهای صنعتی جهان تلاش دارند نیروی ماهر و عالم ما را جذب کنند، تصریح کرد: این فضا باعث می‌شود که حرکت و انگیزه ما دوچندان شود و برای مهارت‌آموزی و به‌کارگیری افراد متخصص در درون کشور، برنامه‌ریزی جدی داشته باشیم.
وی افزود: خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران توانسته مؤلفه‌های تولید اقتصاد دانش‌بنیان را که امروز رهبری جهان و رهبری حرکت در جهان و اقتدار کشور به آن وابسته است محقق کند و فقط در یک مورد نقص داریم که آن مهارت نیروی انسانی است. اکنون لازم است که دانشگاه و همه محیط‌هایی که جوانان با آن تعامل دارند، هدف خود را مهارت نیروی انسانی قرار دهند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به فعالیت‌های این دانشگاه در عمر ۳۷ ساله خود، گفت: دانشگاه آزاد اسلامی در گام اول، نقش مهمی در گسترش آموزش سرزمینی داشت و در گام دوم خود نیز به دنبال تبدیل شدن به دانشگاهی کارآمد است و بر این اساس شعار «هر دانشجو، یک تخصص، یک مهارت» را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده است. در این رویکرد، به دنبال آن هستیم که تجاری‌سازی را از همان زمانی که دانشجو وارد دانشگاه آزاد اسلامی می‌شود، تحت عنوان سراهای نوآوری، به آن‌ها بیاموزیم.
وی با اشاره به تعامل دانشگاه آزاد اسلامی با ستاد کل نیروهای مسلح، گفت: این دانشگاه همکاری‌های متنوعی با ستاد کل نیروهای مسلح آغاز کرده است تا بتواند در دو حوزه مهارت‌ورزی جوانان و آشنا کردن آن‌ها با مفاهیم نوآوری، فعالیت‌های مشترکی داشته باشند. در این راستا تلاش داریم فعالیت‌هایی ازجمله برگزاری استارت‌آپ در محیط سربازی و کمک به تربیت نیروی ماهر داشته باشیم تا بتوانیم افق گسترده‌ای طراحی کنیم که ان‌شاءالله بتوانیم در اقتدار جمهوری اسلامی ایران مؤثر باشیم.
