به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ ضعف دانشگاه‌ها و دست‌اندازهای اقتصادی دولت که پیش پای مجموعه‌های آکادمیک در کشور به وجود امده موجب بروز نارضایتی‌های صنفی و رفاهی دانشجویان نیز شده است. بدون شک اولین راه جبران خسارت‌های مالی ناشی از نرسیدن بودجه برای مخارج اصلی دانشگاه‌ها، جیب دانشجویان و خانواده‌های ان‌هاست. حال با هر قانون و تبصره‌ای که دانشگاه‌ها متاثر از وزارت علوم یا هیئت امنای خود تصویب کرده تا بتوانند این کاستی‌ها را جبران کنند. مشکلات صنفی و آموزشی دانشجویان به خصوص در دانشگاه‌های مهم و برجسته‌ی کشور، بیش از هر زمان دیگری بیداد کرده است.
دانشجویانی که خود و خانواده‌هایشان همانند سایر آحاد مردم با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند، حالا با شهریه‌های سرسام‌آور در سنوات، افزایش بی رویه نرخ ژتون غذا و اجاره‌بهای خوابگاه، شهریه‌های عجیب برای دروس اجباری پیش‌نیاز و مواردی از این دست روبرو می‌شدند که هر یک را باید در ضعف و ناتوانی تامین بودجه‌های دولتی برای سیستم آموزش عالی کشور جستجو کرد. به همین منظور پای صحبت چهار تن از مسئولین شوراهای صنفی دانشگاه‌های مهم کشور نشستیم مشکلات پیگیری این روزهای دانشجویان در دانشگاه‌های از زبان خودشان بشنویم.
آیین‌نامه‌های دست و پاگیر
سعیدی دبیر شورای صنفی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: شورای صنفی دانشگاه‌های علوم پزشکی که زیر نظر وزارت بهداشت فعالیت میکند در دو دسته رفاهی و آموزشی تقسیم میشود. در بحث رفاهی در ماده یک آیین نامه ذکر شده است که شورای صنفی می‌تواند در مواردی مانند حمل و نقل و تغذیه و بوفه‌ها ایاب و ذهاب تکثیرها و انتشارات ورود کند اما متاسفانه در آیین‌نامه به بحث حوزه پژوهش وآموزش در حد دو کلمه پرداخته شده است و نشکافتن مساله موجب شده مسئولین آموزشی در سطح دانشگاه و کشوری با ما همکاری لازم را نداشته باشند.
وی ادامه داد: در دانشگاه با کمبود خوابگاه برای تحصیلات تکمیلی و عدم تسهیلات کافی مواجه بودیم که با پیگیری شورای صنفی توانستیم دو خوابگاه جدید با مساعدت مسئولین تهیه کنیم. در بحث تغییر فرم رشته پزشکی، دانشگاه در برابر این تغییر از قدیم به جدید مقاومت می‌کرد که ناگزیر از تا وزارت‌خانه پیگیری کردیم و خوشبخاته قبول کردند از مهر ماه سال جاری دانشگاه شهید بهشتی به این طرح ملی بپیوندد.
حواشی حضور دانشجوی قلابی
وی همچنین درباره حواشی حضور دانشجوی قلابی تصریح کرد: «این دانشجوی دختر با کمک شورای صنفی شناخته و معرفی شد و ادامه پیگیری‌ها از سوی مسئولین داشگاه صورت گرفت. این فعال دانشجویی همچنین تهیه دستگاه ژتون فروشی در خوابگاه‌ها، ورود برای بررسی و تصمیم‌گیری درباره نوع و کیفیت غذای دانشجویی و ایجاد تغییراتی در منوی غذایی دانشجویان را از دیگر اقدامات شورای صنفی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد.»
سعیدی همچنین از اتصال این دانشگاه به بیمارستان کمالی کرج برای دانشجویان مامائی انتقاد کرد و گفت: این مسئله دانشجویان کارشناسی را با مشکلات رفت و آمد و هزینه‌های سنگین ایاب و ذهاب مواجه کرده است.
وی گفت: در سایت دانشکده پزشکی تعداد پذیرفته‌شدگان را 248 نفر اعلام کرده است در حالی که طبق آئین‌نامه باید صرفا 200 نفر پذیرفته شوند. این در حالیست که به جای شفاف‌سازی از سوی مسئولین دانشگاه مبنی بر اینکه این 48 نفر از کجا آمده‌اند، دکتر سهراب پور معاون آموزشی علوم‌پزشکی دانشگاه تهران در تویتی نوشته بود که بچه‌های هیئت علمی، جای کسی را تنگ نمی‌کنند و در کنار سایر دانشجویان سر کلاس می‌نشینند! این حرف به شدت غیر کارشناسی و حتی بچگانه است! سوال اساسی اینجاست که اگر ظرفیت نیست، چرا زیرپوستی ظرفیت‌ها را اضافه میکند؟ در دانشگده داروسازی 5 دنشجوی خانم با یک نام فامیلی پذیرفته شدند و این مسئله برای بسیاری از دانشجویان مورد سشوال قرار گرفته است اما کسی شفاف‌سازی نمی‌کند.
نالیدن از وضعیت بودجه
بیرانواند دبیر شورای صنفی دانشگاه خوارزمی گفت: پیگیری مسائل نسبت به سال گذشته تغییر کرده است زیرا در تمام دانشگاه‌ها با کمبود بودجه مواجه هستیم. باتوجه به این مساله باید سازو کاری برای بهره‌وری تمام از بودجه موجود را در نظر گرفت. ما خواستار توزیع عادلانه و شفاف بودجه دانشگاه‌ها هستیم؛ انتظار نداریم که فاکتورهای مالی را در اختیار بگذارند اما میخواهیم بودجه‌ای که برای دانشجویان است شفاف باشد زیرا در هنگام مطالبه با جمله تکراری «کمبود بودجه» مواجه می‌شویم. دانشجویان حق دارند و باید بدانند بودجه‌شان در کجا صرف شده و به چه صورت هزینه شده است و مخارج صورت گرفته تا چه میزان کارآمد بوده است.
این فعال دانشجویی در رابطه با کار دانشجویی و دستمزدها باید مدعی شد که این مقوله هماهنگ با تورم رشد نکرده است؛ در حالی که دستمزد دانشجویان همان میزان چند سال قبل است و در برخی موارد صرفا افزایش کمی داشته اما هزینه زندگی و قیمت‌ها به صورت سرسام‌آوری افزایش یافته است. باید در این مساله با یک ساز و کار جلو رفت در غیر اینصورت مسئله کار دانشجویی بی‌بهره خواهد شد؛ حتما می‌دانیم که اگر کسی به سراغ کار دانشجویی می‌رود به درآمد حاصل از آن نیاز و مطمئنا دغدغه مالی دارد، پس خواستار تجدید نظر در نرخ‌های دستمزد کار دانشجویی هستیم.
وی درباره خوابگاه‌های دانشگاه خوارزمی که جزو خوابگاه‌های سطح یک در نظر گرفته شده گفت: این رتبه‌بندی در حالی است که بخشی از این ساختمان‌ها برای قبل از انقلاب بوده و فرسوده به حساب می‌آیند و این رتبه بندی ناعادلانه است. به علت این رتبه‌بندی از دانشجویان هزینه‌ی خوابگاه سطح یک را می‌گیرند اما بر مبنای این رتبه بندی امکانات لازم در این خوابگاه‌ها نیست و شدیدا با کمبود بودجه در این بخش مواجه هستیم. یکی از مهمترین مشکلات خوابگاه‌های ما، مشکلات زیر ساختی است مانند لوله‌های فاضلاب، رنگ دیوارها و نمای قدیمی ساختمان و موارد دیگری از این دست که دانشجویان را آزار می‌دهد.
بیرانوند همچنین مسئله سنوات دانشجویی را یکی دیگر از مهمترین مشکلات دانشجویان عنوان کرد و خاطرنشان کرد: به یکباره شهریه‌ها را چند برابر کردند پول را اضافه کردند اما به ناکارآمدی اساتید توجهی نمی‌کنند. اساتید وقت لازم را برای دانشجویان و پایان‌نامه‌های دکتری در نظر نمی‌گیرند اما در اعتراض‌ها و مطالبات به ما می‌گویند شما حق ندارید در حوزه اساتید وارد شوید. پایان‌نامه دکتری 18واحد است ولی برخی اساتید در تمام طول یک پایان‌نامه 10 ساعت هم برای دانشجو وقت نمی‌گذارند. پس این مسئله نیز باید به صورت جدی باید چهارچوب بندی شود. اولین پیشنهاد ما نیز این است که هر یک از اساتید در رابطه با عملکرد خود به گروه آموزشی گزارش ارائه دهد که در این مدت برای دانشجو چقدر وقت گذاشته و عملکرد دانشجو چگونه بوده است. در این صورت است که مانعی برای اخذ هزینه‌های سرسام‌آور از جیب دانشجویان نیست.
شهریه‌های سرسام‌آور
علی صنعتی دبیرشورای صنفی دانشگاه خواجه نصیر گفت: دانشگاه ما تقریباً ۱۸ خوابگاه را دارد که تنها یک خوابگاه برای خود دانشگاه و مابقی خوابگاه‌های خودگردان هستند. نرخ هزینه دانشجویان برای تامین خوابگاه ماهی ۵۵۰ هزار تومان یعنی ترمی یعنی حدود 2میلیون تومان که این هزینه زیادی برای یک دانشجو است و با پیگیری‌هایی که انجام شد و جلساتی که با ریاست دانشگاه داشتیم، قرار شدکه هزینه دانشجویان شبانه فقط ۵۰ درصد افزایش پیدا کند یعنی چیزی حدود ۳۰۰ هزار تومان برای دانشجویان شبانه تمام شود. هرچند این مبلغ نیز زیاد است اما به همین هم راضی شدیم.
وی یکی دیگر از معضلات را هزینه‌های سنگین برای دانشجویان شبانه دانست و ابراز عقیده کرد: با وجود تمام مشکلات اگر به داد دانشجویان شبانه نرسیم خیلی از آنها شاید انصراف دهد؛ چندین دانشجو به من رجوع کرده و خبر از تصمیم انصراف خود داده‌اند زیرا توان تامین هزینه های سرسام‌آور دانشگاه را ندارند که این مسئله برای دانشگاه خیلی بد خواهد بود.
این فعال دانشجویی درباره شهریه واحدهای تحصیلی مردودی در سال ۹۷ گفت: برای دانشجویان روزانه کارشناسی که می‌خواستند انتخاب واحد کنند، واحدی150 هزار تومان و برای دانشجویان کارشناسی ارشد، 250 هزار تومان در نظر گرفته شده بودند و این در حالی بود که آموزش دانشگاه هیچ اطلاع رسانی در همان ابتدای سال نکرده بود و این مسئله برای بسیاری از دانشجویان گران تمام شد. به همین منظور از شروع ترم 2 تلاش کردیم تا با رئیس و معاون فرهنگی دانشگاه جلسه گذاشته و این موضوع را حل کنیم اما مرتبا ادعا می‌کردند که این مسئله توسط هیئت امنای دانشگاه تصویب شده و جای اعتراض و تغییر ندارد. به همین علت برای جدیت بیشتر در اعتراض به شهریه دانشگاه، طوماری با امضای دو هزار نفر از دانشجویان جمع آوری شد. از آنجایی که مطالبات ما به نتیجه نرسید، دانشجویان به صورت خودجوش اعتراض و تجمعات مکرری به راه انداختند. پس از نامه‌نگاری مجدد شورای صنفی با دانشگاه و برگزاری جلسه‌ای فوری، دانشگاه مجبور شد تا با مصوبه هیئت امنا، این شهریه‌ها را کاهش دهد.
قرار بود شوراهای صنفی وام‌دار کسی نباشد
علی پروهان دبیر شورای صنفی دانشگاه علوم پزشکی تهران در رابطه با اصل موضوع و ماهیت شوراهای صنفی گفت: آیا شورای صنفی ما صنفی است یا رفاه؟ خطر بزرگی که این شوراها را تهدید میکند این است که قرار بود این شورا نه وابسته به کسی باشد نه وام‌دار جریان خاصی؛ بلکه تمام نیروی خود را از بدنه دانشجویی بگیرد و همین باعث میشود با یک آزادگی و شرافت خاصی به مطالبه دانشجویان در چهارچوب قانون بپردازد. به همین علت نیز در چهارچوب قانون نگرانی وجود نداشت که اگر مطالبه‌ای صورت گیرد، کسی ناراحت نمی‌شود و خطری فردی را تهدید نمی‌کند. اما متاسفانه خیلی از شوراهای صنفی در پایین‌ترین سطح و کارهایی که می‌توانند انجام دهند محدود شدند و ما هنوز نتوانستیم این مطالبات دانشجویان را مطالبه کنیم. اگر یک هرمی از نیازهای دانشجو را در نظر بگیریم، هنوز شورا های صنفی نتوانستند کف این نیازها را برآورده کنند.
هنوز دانشجو دغدغه تغذیه و اسکان وخوابگاه را دارد
وی با بیان پاره‌ای از مکشلات دانشجویان افزود: هنوز دانشجو دغدغه تغذیه و اسکان وخوابگاه را دارد؛ هنوز در رفت آمد مشکل دارد و این ذکر مصیبت همه دانشگاه‌ها است. زمانی که فضا این شکلی است شوراها مجبور هستند در این سطح فعالیت کنند و طبق خبرها احتمالا تا چند سال آینده ساختار آیین نامه شوراهای صنفی تغییرکند و این شورای صنفی تبدیل به شوراهای رفاهی شوند و آن بخش از پیگیری‌های مطالبات آموزشی و پژوهشی و ... حذف شود. در حالی که آزادگی شورای صنفی باعث می‌شد که آنها مطالباتی در حوزه آموزش داشته باشند و مواردی را در ساختار کلی نظام آموزشی مورد نقد قرار دهند.
این فعال دانشجویی درباره علت عدم توانایی شوراهای صنفی در عمل به وظایف خود خاطرنشان کرد: شورای صنفی با تمام قوت مطالبه کردند و صحبت کردند و هیچ زمان به دنبال هرج ومرج در دانشگاه‌ها نبودند. از مجاری قانونی وارد شدند؛ از روابط درست و ادبیات صحیح وارد پیگیری مطالبات دانشجویان شدند اما دانشگاه میگوید پول نداریم که وضعیت تغذیه را اصلاح کنیم! به همین جهت اگر شوراهای صنفی بخواهند از راه قانونی جلو بروند با یکسری پاسخ‌هایی مانند این که پول نداریم و ... مواجه می‌شوند پس شورا های صنفی مجبورند سطح کار را بالا ببرند.
پروهان ادامه داد: دانشجو مطالبه به حق دارد و دانشگاه میگوید پول نداریم و بودجه نداریم؛ در این میان شورای صنفی هر چقدر بخواهد کار را منطقی جلو ببرد نمی‌شود؛ یا باید به سمت تجمع و تحصن کشیده شود و جو دانشگاه متشنج شود که این کار را در رسالت خود نمی‌بینیم و مذمت می‌کنیم و یا باید با همین شرایط همراهی کرد و ساخت که این کار را سخت میکند.
خصوصی سازی علوم پزشکی همچنان ادامه دارد
دبیر شورای صنفی دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از چالش‌ها ما زمانی است که میخواهیم به مطالبه مشکلات و کاستی‌ها بپردازیم و سطح دانشگاه را در مطالبات آموزشی بالا ببریم اما با یکسری آیین‌نامه‌ها و بخش نامه‌ها مواجه می‌شویم. نمونه اخیر این مسئله، افزایش ظرفیت‌ها و بحث خصوصی‌سازی آموزش نظام پزشکی بود که زیر پوستی جلو بردند و الان در دانشگاه‌ها تعداد ورودی رشته‌ای را مثلا 40 نفر اعلام میکنند اما عملا 100 نفر سر کلاس حاضر میشود! بخش از این‌ها مواردی مربوط به سهمیه‌ها و فرزندان اعضای هیات علمی بوده بخش دیگر مربوط به افراد وارداتی و صندلی فروشی‌هایی که از سوی دانشگاه صورت گرفته بوده است.
گزارش از مهدی کیانی
